Osoba z niepełnosprawnością ma prawo do skierowania do środowiskowego domu samopomocy także wtedy, gdy wcześniej odmówiono takiego skierowania - wskazuje Rzecznik Prawo Obywatelskich powołując się na orzeczenie WSA w Lublinie.

Zasady kierowania do DPS opisuje art. 59 ustawy o pomocy społecznej. Na jej podstawie decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla osoby kierowanej.

Przypadek, o którym informuje RPO dotyczył całkowicie ubezwłasnowolnionego mężczyzny, którego opiekun prawny wystąpił o skierowanie do środowiskowego domu samopomocy. Organ gminy odmówił takiego skierowania wskazując, że pan Ł. z uwagi na szerokie spektrum schorzeń i niepełnosprawności wymaga szczególnej opieki, której środowiskowy dom samopomocy nie może zapewnić.

Odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego zostało z kolei umorzone. Organ odwoławczy uznał bowiem, że skoro mężczyźnie odmówiono skierowania, to - tak długo jak decyzja odmowna będzie funkcjonowała w obrocie prawnym - nie ma możliwości ubiegania się o kolejne skierowanie.

W sprawę po stronie mężczyzny zaangażował się Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. 9 lipca Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie uwzględnił stanowisko Rzecznika i wydał wyrok uchylający decyzje organów obu instancji.

RPO podnosił przed sądem, że "argumentacja odmowy skierowania pana Ł. do środowiskowego domu samopomocy nie została wsparta żadnymi przepisami prawa, z których by wynikało, że prawo dopuszcza wydanie decyzji odmownej w takiej sytuacji".

"Oparcia w przepisach prawa nie znajduje też decyzja o umorzeniu postępowania z uwagi na rozstrzygnięcie sprawy skierowania wcześniejszą decyzją, co stanowi o bezprzedmiotowości postępowania prowadzonego w przyszłości. Skierowanie do środowiskowego domu samopomocy ma zawsze charakter okresowy, a więc decyzja wcześniejsza nie może wyprzedzać faktów i wybiegać w przyszłość" - podkreśla RPO.

"W przypadku decyzji odmownych należy przyjąć, że każdy nowy wniosek jest pierwszym wystąpieniem o skierowanie do środowiskowego domu samopomocy, które nie może być wydane na okres dłuższy niż 3 miesiące" - uważa Rzecznik.

Zdaniem Rzecznika nie zachodziła żadna sytuacja, która w sposób oczywisty stanowiłaby przeszkodę do merytorycznego rozpoznania wniosku, a tym bardziej stanowiłaby podstawę do umorzenia postępowania w trybie art. 105 par. 1 K.p.a.

WSA w Lublinie uwzględnił stanowisko Rzecznika i wydał wyrok uchylający decyzje organów obu instancji. (sygn. akt II SA/Lu 257/19).

js/