Rocznica sowieckiej napaści na Polskę, Dzień Sybiraka i pierwsza rocznica otwarcia Muzeum Pamięci Sybiru. Białystok 17 września uroczyście upamiętni te wydarzenia.
Obchody rocznicy napaści ZSRS na Polskę rozpoczną się w sobotę, 17 września, o godz. 9.00 od złożenia kwiatów pod Pomnikiem Katyńskim na Placu Katyńskim. Pół godziny później zostanie odprawione nabożeństwo w intencji ofiar sowieckiej okupacji w katedrze prawosławnej pw. Św. Mikołaja przy ulicy Lipowej, a o godz. 10.00 – w kościele pw. Ducha Świętego przy ulicy Sybiraków. Po mszy pod Pomnikiem-Grobem Nieznanego Sybiraka nastąpi złożenie kwiatów.
Główna uroczystość rozpocznie się o godz. 12.00 pod pomnikiem upamiętniającym Matki–Sybiraczki, który mieści się przed budynkiem Muzeum Pamięci Sybiru przy ulicy Węglowej 1. Ta jedyna tego typu placówka w Polsce została uroczyście otwarta dla zwiedzających dokładnie rok temu. Od tamtej pory odwiedziło ją ponad 40 tysięcy osób.
Wieczorem, o godz. 19.00, na torze kolejowym przed wejściem do muzeum, skąd wyruszały pociągi z zesłańcami, zostanie uroczyście zapalone Światło Pamięci. Od godz. 20.30 do 22.00 na budynku placówki pojawi się mapping, także ściana Urzędu Miejskiego przy ulicy Słonimskiej 1 będzie podświetlona. Tę iluminację można będzie oglądać od godz. 20.00 do 24.00.
W niedzielę, 18 września, o godz. 10.00 w Parafii Ewangelicko–Augsburskiej przy ulicy Dolistowskiej 17 będzie odprawione nabożeństwo w intencji ofiar sowieckiej okupacji.
Tego dnia Muzeum Pamięci Sybiru zaprasza w godz. 9.30-17.00 na rocznicowe zwiedzanie wystawy stałej. Osoby towarzyszące Sybirakowi otrzymają bilet za 1 zł. Będą także warsztaty edukacyjne dla dzieci, dla dwóch grup wiekowych: z klas I-III oraz klas IV-VIII. Można się na nie wybrać w godz. 10-17.00. Muzeum zaprasza także na pokaz prapremierowy filmu „Cena Wyzwolenia”, który odbędzie się o godz. 12.00.
– 17 września 1939 roku to jedna z najboleśniejszych dat w naszych dziejach. Po dwudziestu latach niepodległego rozwoju Rzeczpospolita Polska po raz kolejny zniknęła z mapy świata – powiedział prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. – Serdecznie zapraszam do wspólnych obchodów tej rocznicy.
Wojska ZSRS weszły tego dnia na ziemie polskie na mocy tajnego paktu Ribbentrop-Mołotow, łamiąc tym samym postanowienia traktatu o nieagresji. Dla mieszkańców Kresów Wschodnich sowiecka napaść, rozpoczęta pod pretekstem obrony mniejszości narodowych, oznaczała koniec znanego im świata. Polacy na zajętych przez Sowietów ziemiach poddani byli licznym represjom. Tracili mienie, wolność i życie. Przedstawiciele polskich elit – żołnierze, policjanci, urzędnicy – padli ofiarą zaplanowanej serii zbrodni, której symbolem stał się Katyń.
Setki tysięcy mieszkańców zajętych ziem zesłano na Syberię. Wielu z nich pozostało na nieludzkiej ziemi na zawsze. Ci, którym dane było wrócić, powrócili do Polski innej niż ta, którą opuszczali.
Tegoroczne obchody rocznicy sowieckiej agresji na Polskę będą się odbywać w cieniu wojny trwającej w Ukrainie. Z uwagi na obecność w naszym mieście znacznej liczby ukraińskich uchodźców 17 września nie zostaną uruchomione syreny alarmowe, które w poprzednich latach były z tej okazji włączane. Prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski podjął taką decyzję, aby dźwięk syren nie przywoływał u naszych gości traumatycznych, wojennych wspomnień.