Od ponad 100 lat badacze próbują odnaleźć miejsce bitwy, w której łucznicy i piechota Chrobrego pokonali rycerzy niemieckich 1 września 1015 roku – informuje Maciej Boryna z Muzeum Ziemi Szprotawskiej. O bitwie wspomina niemiecki kronikarz Thietmar, którego przekaz uzupełnia się z zapisem w Rocznikach Kwedlinburskich. Szprotawscy muzealnicy także od dawna dążą do rozwikłania zagadki.
Niestety odnośnie lokalizacji bitwy wiemy bardzo niewiele, tyle że miała miejsce w pobliżu nieznanych Niemcom dróg na obszarze wielkiej puszczy Dziadoszyców (też Dziadoszan), w otoczeniu bądź pobliżu rozległych bagien.
Na tym, wedle kroniki Thietmara opustoszałym terenie, natrafiono jedynie na pszczelarza, którego zamordowano (tak na marginesie, jest to chyba najstarsza wzmianka o pszczelarstwie na Dolnym Śląsku). Oddziały niemieckie utknęły w pułapce, dalsza droga bowiem była zalana.
Czas na budowę przeprawy uzyskano poprzez pozorowane negocjacje z emisariuszami Chrobrego. Niemcy pod osłoną nocy zbudowali kładkę, którą ewakuował się cesarz Henryk II wraz z większą częścią swojego wojska. Jako osłonę odwrotu wyznaczył 200 najlepszych rycerzy pod dowództwem margrabiego Gerona, arcybiskupa Gerona i palatyna Burcharda.
Bitwa rozgorzała o świcie 1 września. Niemieccy rycerze odparli dwa szturmy piechoty Chrobrego wspartej łucznikami. Przy trzecim podejściu Chrobry rozgromił osłonę cesarza.
Szprotawski historyk dr Felix Matuszkiewicz lokował bitwę gdzieś na Bagnach Przemkowskich (też Błota Szprotawskie), ale nie była to koncepcja oparta na jakichkolwiek dowodach.
Znana jest tylko jedna miejscowość w kontekście historycznej Krainy Dziadoszyców. To wzmiankowana przez Thietmara Iława (Ilva), obecnie zachodnia dzielnica Szprotawy, w której w 1000 roku Bolesław Chrobry gościł Ottona III. Z braku innych to tę miejscowość należy potraktować jako punkt wyjścia do poszukiwań miejsca bitwy. Niemieckie wojska musiały utknąć na zniszczonej albo podtopionej w wyniku obfitych opadów przeprawie przez rzekę lub mokradła – uważa M.Boryna.
Dla upamiętnienia bitwy władze Szprotawy w 2019 roku w Parku Słowiańskim nad Bobrem odsłoniły pomnik, jedyny w Polsce nawiązujący do tego wydarzenia. Odnajdziemy go na trasie ścieżki archeologicznej Starożytni Bobrzanie.
Lokalizacja pomnika:
https://maps.app.goo.gl/9DishTyyJNa1h3oU6
Tekst i zdjęcia:
Biuro Turystyki i Edukacji Regionalnej
UM Szprotawa