20. edycja Smart City Forum, która odbyła się w dniach 11-12 czerwca br. połączyła dwa niezwykle istotne tematy – nowe technologie w zarządzaniu samorządem oraz bezpieczeństwo. 

Ogromną rolę samorządów w zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi podkreślali zarówno samorządowcy jak i eksperci. 

„Samorząd nie jest wyalienowaną jednostką z systemu bezpieczeństwa kraju. Co więcej, może być jednym z wrażliwszych elementów podatnych na ataki, których celem jest próba zdestabilizowania roli całego państwa. W tym przypadku z roli pomocowej” – mówił Konrad Fijołek, prezydent miasta Rzeszowa 

Włodarz Rzeszowa podzielił się też swoimi doświadczeniami związanymi z powstałym w mieście Centrum Operacji Bezpieczeństwa. 

„Najsłabszym elementem w tym działaniu są pieniądze. System, bieżące utrzymanie, kadra. Dziś jeśli ktoś ma wybór między drogą, szkołą a centrum cyberbezpieczeństwa, którego mieszkaniec nie widzi, to jest to duży temat dla samorządu” – dodał Konrad Fijołek

Podczas debaty eksperckiej zaznaczono, że sytuacje kryzysowe mają dziś różne oblicza i nie sposób ograniczyć ich tylko do sytuacji związanych z cyberbezpieczeństwem. Za przykład innego, niedawnego kryzysu podano chociażby powódź.  

„Bardzo się cieszę na ustawę o ochronie ludności, która mocno porządkuje zagadnienia związane z reagowaniem i przewidywaniem zdarzeń związanych ze zmieniającym się klimatem. Jestem nauczony doświadczeniem, gdy powódź była zaskoczeniem dla wszystkich – zarówno służb mundurowych jak i samorządowców każdego szczebla” – wspominał Kordian Kolbiarz burmistrz Nysy 

Nadrzędnymi problemami w czasie klęski żywiołowej było odcięcie od sieci i internetu, konieczność reagowania ad hoc czy posługiwanie się sygnałami (np. dźwiękowymi), które dla większości mieszkańców były niezrozumiałe.

Samorządowcy podkreślali, że edukacja musi dotyczyć zarówno władz poszczególnych samorządów jak i mieszkańców, tak by wiedzieli oni, co muszą dać od siebie w sytuacji zagrożenia.  

W toku dyskusji podkreślono też istotną rolę koordynacji działań kryzysowych na poziomie ponad lokalnym. 

„Musimy pamiętać, że nowa ustawa o obronie cywilnej i ochronie ludności to nie jest jedyny akt prawny. Mamy jeszcze ustawę o zarządzaniu kryzysowym. Dopiero te dwa akty prawne razem stworzą podstawy do budowania odporności na terenie naszego kraju” – zaznaczała Teresa Kubas-Hul wojewoda podkarpacka 

Wojewoda podkreślała, że problem z zarządzaniem kryzysowym jest duży zwłaszcza na poziomie gminnym. W jej ocenie powiatowe zarządzanie w tym zakresie przynosi już konkretne, wymierne skutki.  

Zdaniem włodarzy kluczowa jest wymiana doświadczeń i wiedzy pomiędzy poszczególnymi samorządami. 

„Na szczęście samorządowcy są taką grupą i taką korporacją zawodową, w której nie ma konkurencyjnej zazdrości. Jest wiele spotkań, podczas których widzimy się i nie mamy najmniejszych oporów żeby mówić o naszych problemach i porażkach. Nie mamy żadnych oporów, żeby pomagać sobie w kryzysowych sytuacjach” – przyznała Agata Wojda, prezydentka Kielc

W debacie podkreślono też, że bezpieczeństwo na poziomie globalnym jest ważne, bo daje obywatelom poczucie fundamentalnego bezpieczeństwa. Jednak z drugiej strony to też ryzyko zdjęcia odpowiedzialności za sytuację kryzysową na poziomie lokalnym. Za istotny uznano komponent społecznej odpowiedzialności i społecznej odporności. 

„Rola państwa jest tu nie do przecenienia ale bez ważnej roli samorządów ona jest nie do zrealizowania” – dodała Agata Wojda 

Za sporą trudność w kontekście sytuacji kryzysowych uznano też podważanie autorytetu władzy na każdym poziomie ze względów politycznych. 

„Polityczne podważanie kompetencji i autorytetu samorządu powoduje, że tracimy społeczne zaufanie. A tracąc społeczne zaufanie tracimy wiarygodność w byciu komunikatorem. A przecież w sytuacji kryzysowej to jest coś absolutnie fundamentalnego. To komunikowanie w pierwszych chwilach sytuacji kryzysowej odgrywa kluczową rolę dla bezpieczeństwa” – mówiła prezydentka Kielc

W dyskusji podkreślono istotną rolę partnerstwa publiczno-prywatnego, zwłaszcza jeśli chodzi o cyberbezpieczeństwo. 

„Czekamy na nowelizację ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa bo ona wymusi pewne rzeczy. O ile zasadniczo jestem zwolennikiem deregulacji, tak pewne kwestie muszą być centralnie regulowane, jak choćby obligatoryjne zabezpieczenie dla przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych” – dodał Andrzej Dopierała wiceprezes Asseco Poland 

Smart City Forum to największe wydarzenie w Polsce poświęcone rozwojowi inteligentnych miast. Dwudziesta, jubileuszowa edycja Forum odbyła się w dniach 11-12 czerwca 2025 roku w Rzeszowie-Jasionce, symultanicznie z Kongresem Bezpieczeństwo Polski.

Serwis Samorządowy PAP objął wydarzenie patronatem medialym.

mo/