Prezydent podpisał nowelizację ustawy o pomocy społecznej. Nowela wprowadza m.in. mieszkania treningowe i wspomagane i systematyzuje pomoc sąsiedzką.

Mieszkania "treningowe" i "wspomagane" zamiast "chronionych"

W wyniku nowelizacji obecne „mieszkania chronione” zostaną zastąpione dwoma nowymi formami wsparcia „mieszkaniami treningowymi i wspomaganymi”. Będą one oferowały wsparcie dla osoby pełnoletniej, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność, chorobę, potrzebuje wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, ale nie wymaga usług całodobowej opieki.

W „mieszkaniu treningowym” będą świadczone usługi bytowe, praca oraz nauka lub utrwalania niezależności, sprawności w zakresie samoobsługi, pełnienia ról społecznych w integracji ze społecznością lokalną, w celu umożliwienia prowadzenia niezależnego życia. W „mieszkaniu wspomaganym” świadczone będą usługi bytowe, praca socjalna oraz pomoc w wykonywaniu czynności niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania niezależności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości. W ustawie zrezygnowano z przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego przy kwalifikowaniu do mieszkań treningowych i wspomaganych.

Ustawa zakłada, że objęcie wsparciem w formie pobytu w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym poprzedzać będzie zawarcie kontraktu mieszkaniowego. Na wojewodę nałożony został obowiązek prowadzenia rejestru mieszkań treningowych i wspomaganych prowadzonych przez gminę i powiat lub na ich zlecenie, znajdujących się na terenie danego województwa. 

Gmina zorganizuje usługi sąsiedzkie

Ustawa doprecyzowuje również regulacje dotyczące usług sąsiedzkich, jako formy realizacji usług opiekuńczych. Nowa usługa ma zaspokoić potrzeby osób, które wymagają wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, np. poprzez zrobienie zakupów, przyniesienia opału, przygotowanie posiłku, a które nie musi być realizowane przez specjalistyczną kadrę.
Ich organizatorem będzie gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania osoby korzystającej z tej formy pomocy. 

W przypadku organizowania przez gminę usług opiekuńczych w formie usług sąsiedzkich rada gminy w uchwale określa szczegółowe warunki przyznawania usług sąsiedzkich, wymiar i
zakres usług sąsiedzkich oraz sposób rozliczania wykonywania takich usług.

Wsparcie krótkoterminowe

Ustawa wprowadza do ustawy o pomocy społecznej usługi wsparcia krótkoterminowego świadczone w formie opieki całodobowej lub dziennej przez dom pomocy społecznej, które mogą być przyznane osobie, która ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymaga doraźnej pomocy w formie pobytu całodobowego lub w formie dziennej, ze względu na czasowe ograniczenie możliwości zapewnienia właściwego wsparcia w miejscu zamieszkania przez osoby na co dzień sprawujące opiekę nad tą osobą.

W ustawie zawarte zostały ograniczenia, na podstawie których osoba może korzystać z usług wsparcia krótkoterminowego w danym roku kalendarzowym zarówno w formie pobytu całodobowego, jak i w formie dziennej, jednak łącznie dla obydwu form nie dłużej niż 60 dni w roku kalendarzowym.

Rejestr zdarzeń nadzwyczajnych

Nowe przepisy obligują kierowników lub dyrektorów domów pomocy społecznej oraz podmioty prowadzące placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku do prowadzenia rejestru zgłoszeń o zdarzeniach nadzwyczajnych, związanych z zagrożeniem życia lub zdrowia mieszkańców DPS lub placówek. Zanonimizowane informacje mają być przekazywane wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) lub staroście czy marszałkowi nie rzadziej niż raz na kwartał.

Obowiązkiem samorządu będzie niezwłoczna weryfikacja przekazanych informacji i ocena zasadności podjętych działań. I nie rzadziej niż raz na kwartał JST będą przekazywać informację zbiorczą wojewodzie.

Ponadto w wyniku nowelizacji podwyższone zostaną kwoty kryterium dochodowego branego pod uwagę do ustalania wysokości zasiłku stałego ze 100% kryterium dochodowego na osobę samotnie gospodarującą na 130%  kryterium dochodowego na osobę samotnie gospodarującą oraz ze 100% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie do 130% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Ustawa podwyższa również minimalną wysokości zasiłku stałego z 30 zł do 100 zł. 

Ustawa wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po 2 miesiącach od ogłoszenia. Wyjątek będą stanowić przepisy dotyczące ustalania wysokości zasiłku stałego z pomocy społecznej oraz rejestru zgłoszeń o zdarzeniach nadzwyczajnych, które to mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. 

W załączniku tekst ustawy uchwalonej przez Sejm.

aba/