Biblioteka Narodowa przedstawiła zbiór zaktualizowanych rekomendacji dotyczących funkcjonowania bibliotek w okresie letnim. W związku z luzowaniem obostrzeń zostały m.in. zwiększone limity osób mogących przebywać w bibliotekach oraz zasady organizowania spotkań i wydarzeń.
Na podstawie obowiązującego rozporządzenia Rady Ministrów z 4 czerwca i rozporządzenia zmieniającego z 11 czerwca biblioteki publiczne i naukowe mogą udostępniać zbiory do 25 czerwca 2021 roku pod warunkiem zapewnienia, aby w pomieszczeniu dostępnym dla osób korzystających ze zbiorów biblioteki przebywała jednocześnie nie więcej niż 1 osoba na 15 m2 powierzchni takiego pomieszczenia, z wyłączeniem bibliotekarzy.
Przed wejściem do biblioteki należy zamieścić informację o dopuszczalnym limicie czytelników przebywających w bibliotece (najlepiej osobno dla biblioteki i czytelni) oraz podjąć środki zapewniające jego przestrzeganie.
Aby uniknąć przekroczenia limitu osób, zaleca się prowadzenie rezerwacji miejsc w czytelniach oraz umawianie godzin odbioru książek w wypożyczalniach. Jeśli jest to niemożliwe należy przed wejściem do budynku umieścić informację o wykorzystaniu limitu, jeśli to nastąpi.
Natomiast od 26 czerwca do 31 sierpnia 2021 roku limit ten wynosi jednocześnie nie więcej niż 15 osób albo 1 osoba na 10 m2 powierzchni pomieszczenia, z wyłączeniem bibliotekarzy. Do limitu nie wlicza się osób w pełni zaszczepionych przeciwko COVID-19.
W obowiązujących przepisach prawnych nie ma wskazanego sposobu potwierdzenia, czy osoba jest zaszczepiona zgodnie z definicją zawartą w §3 ust. 2 pkt 14 rozporządzenia z dnia 11 czerwca 2021 roku. Jeżeli przepisy zostaną zmienione, Biblioteka Narodowa wyda uaktualnioną rekomendację lub przedstawi opinię prawną w tym zakresie.
Użytkownicy biblioteki, jak i wszyscy jej pracownicy zobowiązani są do zasłaniania nosa i ust maseczką, niezależnie od przestrzeni, w jakiej przebywają.
Decyzję o otwarciu lub zamknięciu wypożyczalni i czytelni podejmuje dyrektor biblioteki. Przy podejmowaniu decyzji należy wziąć pod uwagę warunki lokalowe, czas przebywania osób w czytelniach oraz lokalną sytuację epidemiczną (w gminie, powiecie i województwie). Ważne jest również, by podjęte środki profilaktyczne zapewniły bezpieczeństwo zarówno wszystkich pracowników biblioteki, jak i czytelników. Dyrektor lub kierownik biblioteki może wprowadzić dodatkowe warunki korzystania z biblioteki przez użytkowników zgodnie z jego uprawnieniami dotyczącymi kierowania instytucją lub pełnomocnictw, jeśli biblioteka nie ma osobowości prawnej.
W związku z powyższym BN rekomenduje bibliotekom prowadzenie udostępniania zbiorów przede wszystkim poprzez wypożyczanie do domu, zaś w czytelniach tam, gdzie jest to możliwe i uzasadnione.
W miejscowościach, w których utrzymuje się wysoka liczba zakażeń oraz w bibliotekach, w których warunki lokalowe nie pozwalają na utrzymanie dystansu społecznego do odwołania stanu epidemii na terenie Polski zaleca się udostępnianie tylko na zewnątrz.
Biblioteka Narodowa rekomenduje ponadto udostępnianie zbiorów i ich zwrot za pośrednictwem książkomatów, usługi „Książka na telefon” i w innych formach bezkontaktowych.
Do czasu zniesienia stanu epidemii Biblioteka Narodowa rekomenduje organizację spotkań i wydarzeń na otwartym powietrzu lub online. Organizacja wydarzeń w pomieszczeniach nie jest rekomendowana w miejscowościach, w których występują przypadki zakażeń.
Na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 4 czerwca (§ 9 ust. 38a) i rozporządzenia zmieniającego z 11 czerwca (§ 9 ust. 38c) organizacja spotkań i wydarzeń w pomieszczeniach przez biblioteki publiczne i naukowe jest dopuszczalna:
– do 25 czerwca 2021 roku pod warunkiem zapewnienia: udziału nie więcej niż 15 osób i przy zachowaniu odległości 1,5 m pomiędzy uczestnikami oraz zakrywaniu ust i nosa przez wszystkich uczestników i organizatorów,
– od 26 czerwca do 31 sierpnia 2021 roku pod warunkiem zapewnienia: udziału nie więcej niż 15 osób albo 1 osoby na 10 m2 powierzchni takiego pomieszczenia, przy zachowaniu odległości 1,5 m pomiędzy uczestnikami oraz zakrywaniu ust i nosa przez wszystkich uczestników i organizatorów. Ponadto § 9 ust. 23a dopuszcza również prowadzenie działalności wystawienniczej. Do limitu, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym nie wlicza się osób w pełni zaszczepionych przeciwko COVID-19. W obowiązujących przepisach prawnych nie ma wskazanego sposobu potwierdzenia, czy osoba jest zaszczepiona zgodnie z definicją zawartą w §3 ust. 2 pkt 14 rozporządzenia z dnia 11 czerwca 2021 roku. Jeżeli przepisy zostaną zmienione Biblioteka Narodowa wyda uaktualnioną rekomendację lub przedstawi opinię prawną w tym zakresie.
Podczas pobytu w bibliotece obowiązkowe jest dla użytkowników i bibliotekarzy zakrywanie nosa i ust poprzez użycie maseczek oraz dezynfekowanie rąk przed wejściem do budynku. Zaleca się ustawienie przesłony ochronnej (np. z pleksi) w punkcie kontaktu (np. na ladzie bibliotecznej) użytkownika z bibliotekarzem. Po przyjęciu zwracanych książek od użytkownika należy każdorazowo zdezynfekować blat, na którym leżały książki. Obowiązkowe jest zachowanie dystansu co najmniej 1,5 m między osobami przebywającymi w bibliotece.
Biblioteka Narodowa rekomenduje wprowadzenie przerw w trakcie otwarcia biblioteki obejmujących wietrzenie pomieszczeń, dezynfekcję blatów, podłóg i klamek oraz częstsze mycie podłóg. Ponadto rekomenduje dezynfekcję stanowisk komputerowych i innych elementów peryferyjnych komputera po każdym czytelniku, a także samoobsługowych skanerów czy urządzeń wielofunkcyjnych zgodnie z instrukcjami od producenta.
Biblioteka Narodowa rekomenduje podjęcie dodatkowych działań na rzecz użytkowników:
• wprowadzenie większego limitu wypożyczanych egzemplarzy,
• przedłużenie okresu wypożyczenia,
• wstrzymanie naliczania kar za nieterminowe zwroty do czasu zakończenia epidemii,
• stałego zachęcania do korzystania z zasobów cyfrowych darmowych i komercyjnych,
• utrzymywania dogodnych godzin otwarcia.
Biblioteka Narodowa zachęca biblioteki do utrzymywania i rozwijania kontaktu z czytelnikami poprzez internet (strona www biblioteki, media społecznościowe, komunikatory) oraz telefon. BN zwraca uwagę, że inicjatywa kontaktu ze stałymi czytelnikami może wychodzić od pracowników bibliotek.
Wirus dość krótko utrzymuje się na papierze i kartonie. Jeśli nie ma lokalnie znaczącego wzrostu zachorowań i zostaną zachowane zasady reżimu sanitarnego – w tym konieczność zakrycia maseczką ust i nosa, dezynfekcji rąk przez czytelników przed podejściem do regałów oraz zachowania zasady dystansu społecznego – można zezwolić na wolny dostęp do księgozbioru. Jeżeli zostaną spełnione zasady reżimu sanitarnego, nie trzeba poddawać książek z wolnego dostępu kwarantannie, chyba że czytelnik będzie przejawiał objawy choroby.
Ponieważ transmisja koronawirusa poprzez powierzchnie jest niewielka, a ryzyko zachorowania w okresie spadku zakażeń w Polsce oceniane jest jako bardzo niskie, Biblioteka Narodowa zmieniła rekomendację dotyczącą kwarantanny książek.
Utrzymanie 3-dniowej kwarantanny książek jest rekomendowane w miejscowościach, w których utrzymuje się wysoka liczba zakażeń oraz w bibliotekach obsługujących osoby o obniżonej odporności, np. w szpitalach, domach opieki itp. W pozostałych bibliotekach kwarantanna nie jest konieczna.
Egzemplarzy zwracanych do biblioteki nie wolno dezynfekować preparatami dezynfekcyjnymi. Nie należy stosować ozonu do dezynfekcji książek ze względu na szkodliwe dla materiałów celulozowych właściwości utleniające. Nie należy naświetlać książek lampami UV z uwagi na to, iż światło to ma szkodliwy wpływ na materiały, z których wykonane są książki.
Do czasu wygaśnięcia pandemii Biblioteka Narodowa rekomenduje rezygnację z prenumeraty dzienników i tygodników papierowych oraz zaleca ich prenumeratę cyfrową.
Biblioteka Narodowa nie rekomenduje prowadzenia tradycyjnych wypożyczeń międzybibliotecznych. Rekomendowane jest udostępnienie terminala z dostępem do systemu wypożyczeń międzybibliotecznych Academica. Usługa dla bibliotek i czytelników jest nieodpłatna.
mam/