Od 1 stycznia 2021 r. tzw. opłatą „małpkową” zostały objęte napoje alkoholowe w opakowaniach o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml. Wpływy z tej opłaty w 50 proc. zasilają dochody własne gmin (zgodnie z właściwością urzędów skarbowych dla podmiotów zobowiązanych do wniesienia opłaty), natomiast pozostałe 50 proc. stanowi przychód NFZ.

Z informacji resortu finansów na temat udziału jednostek samorządu terytorialnego w opłacie od napojów alkoholowych o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 30 września 2022 r. wynika, że samorządom przekazano z tego tytułu prawie 376,5 mln zł. 

Najwięcej trafiło na konta największych miast. Po trzech kwartałach na konto m. st. Warszawy trafiło z tego tytułu ponad 23,3 mln zł. Następne w kolejności miasta uzyskały odpowiednio: Wrocław ponad 8,3 mln zł, Poznań - 7,5 mln zł, Kraków - 7,2 mln zł i Łódź 6,94 mln zł.   

Jabłoński: wpływy z małpek na przeciwdziałanie alkoholizmowi; tylko jeden wyjątek

Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi środki z „małpek” gminy powinny przeznaczać na realizację lokalnej międzyresortowej polityki przeciwdziałania negatywnym skutkom spożywania alkoholu. W praktyce chodzi o realizację zadań własnych samorządu gminy związanych przykładowo z polityką społeczną, zdrowotną lub inne działania związane z profilaktyką lub rozwiązywaniem problemów związanych ze spożyciem alkoholu. 

Jedyny wyjątek od powyższej zasady wprowadzono w art. 31 b ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 583 z późn. zm.), zgodnie z którym na realizację zadań, pomocy i usług społecznych, zapewniania schronienia, edukacji, opieki i wychowania, organizacji czasu wolnego, w tym kultury i sportu oraz zdrowia publicznego, w związku z pobytem na jej terenie osób, o których mowa w art. 1 ust. 1, jednostka samorządu terytorialnego może przeznaczyć dochody z opłat za zezwolenia wydane na podstawie art. 9 ust. 1 oraz 2 w związku z art. 92 ust. 11 oraz art. 93 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

mp/