Prezydent Stargardu zwrócił się do RIO w Szczecinie z prośbą o odpowiedź, czy skorzystanie przez samorząd z częściowego zwolnienia ze składek ZUS zapisanego w art.31 zo ust.1a ustawy z dnia 2 marca 2020 o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - stanowić będzie naruszenie dyscypliny finansów publicznych. 

Przepis stanowi, że „na wniosek płatnika składek, zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należnych za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., w wysokości 50% łącznej kwoty należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąc, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek: 1) przed dniem 1 lutego 2020 r. i na dzień 29 lutego 2020 r., 2) w okresie od dnia 1 lutego 2020 r. do dnia 29 lutego 2020 r. i na dzień 31 marca 2020 r., 3) w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 marca 2020 r. i na dzień 30 kwietnia 2020 r. 
- zgłosił do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych". 
 

ZUS o zwolnieniu ze składek w samorządowych jednostkach budżetowych

We wniosku do RIO prezydent Stargardu wyraził nadzieję, że „prawodawca jest racjonalny i zgodnie z konstytucją wszystkich płatników składek traktuje jednakowo, bez względu na to czy są jednostkami sektora finansów publicznych czy też nie”.

W odpowiedzi RIO zwróciła jednak uwagę, że przepisy prawa, w tym przepis art. 44 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, ze zm.), w sposób szczególny nakładają na jednostki sektora finansów publicznych obowiązek wykonania zobowiązań finansowych w terminie, a niewykonanie tego obowiązku obwarowane zostało odpowiedzialnością za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Dotyczy to w szczególności obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenia w terminach określonych ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 226, ze zm.). 

Zdaniem Izby wspomniana ustawa tzw. anty COVID-19 nie uchyla obowiązku zapłaty składek ZUS, odnosząc się do następstw jego niewykonania. 

W ocenie RIO przywołany w wystąpieniu art. 31zo ust. 1a ww. ustawy to rozwiązanie mające na celu zwalczanie sytuacji kryzysowych i skierowany jest do płatników składek, którzy mają problemy finansowe ze względu na ograniczenia związane z COVID-19. 

„Niewykonanie w terminie obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia przez jednostkę sektora finansów publicznych zawsze powinno być rozpatrywane w kategoriach naruszenia dyscypliny finansów publicznych z art. 14 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1440, ze zm.). O tym czy w danym przypadku spełnione zostały przedmiotowe i podmiotowe przesłanki wspomnianej odpowiedzialności decydują właściwe organy, powołane przepisami ww. ustawy” – podkreśliła RIO.

mp/