Wyłączenie nieruchomości lub ich części zajętych na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego z przedmiotów opodatkowania dotyczy tylko nieruchomości związanych ściśle z tymi organami, zajętych na potrzeby tych organów. Rada gminy ma możliwość wprowadzenia zwolnienia przedmiotów opodatkowania zajętych na potrzeby instytucji i jednostek samorządu terytorialnego.

Mimo obowiązującej od 2003 roku regulacji prawnej co do zasad opodatkowania podatkiem od nieruchomości urzędów gminy nadal mają z tym zagadnieniem pewne kłopoty.

Brzmienie art. 2 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych według zapisu obowiązującego w roku 2007 wprowadziła ustawa o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Obowiązujące od 1 stycznia 2003 r. wyłączenie z opodatkowania podatkiem od nieruchomości przewiduje, że opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego, w tym urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich.

Przed 1 stycznia 2003 r. nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów i administracji samorządu terytorialnego podlegały zwolnieniu z podatku od nieruchomości. Ze zwolnienia korzystały nie tylko nieruchomości zajęte na potrzeby organów, ale również administracji samorządowej. Przyjmowało się, że ze zwolnienia korzystały jednostki budżetowe gminy, powiatu, województwa, które miały w trwałym zarządzie nieruchomości komunalne służące realizacji zadań poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego (np. zarządy dróg, urzędy pracy, inspekcje i straże). Zwolnienie z podatku pociągało za sobą obowiązek wykazywania tych przedmiotów opodatkowania w informacjach i deklaracjach na podatek od nieruchomości. Po zmianie ustawy, w odniesieniu do nieruchomości lub ich części zajętych na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego, obowiązku takiego już nie ma.

W przedmiocie wyłączenia z opodatkowania nieruchomości zajętych na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego zasadnicze znaczenie ma pojęcie organów jednostek samorządu terytorialnego. W myśl art. 11a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent miasta). Organy jednostki samorządu terytorialnego na szczeblu powiatu to, zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym, rada powiatu i zarząd powiatu. Organy województwa, zgodnie z art. 15 ustawy o samorządzie województwa, to zarząd województwa i sejmik województwa.

Kierując się podstawową zasadą prawa podatkowego, zgodnie z którą przepisów dotyczących ulg, zwolnień i wyłączeń podatkowych nie należy interpretować rozszerzająco, winno się przyjąć, że wyłączenie nieruchomości lub ich części zajętych na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego z przedmiotów opodatkowania dotyczy tylko nieruchomości związanych ściśle z tymi organami, zajętych na potrzeby tych organów.

Skoro ustawodawca zamierzał zastosować wyłączenie z opodatkowania tylko w stosunku do niektórych przedmiotów opodatkowania, to dokonując takiego a nie innego zapisu art. 2 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, uczynił to wyraźnie, wyliczając szczegółowo przedmioty opodatkowania objęte wyłączeniem - w tym urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich. Wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od nieruchomości będą podlegały przede wszystkim siedziby organów jednostek samorządu terytorialnego w budynkach odpowiednich urzędów, obsługujących funkcjonowanie tych organów. Zatem wyłączenie z opodatkowania nie odnosi się do jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego, takich jak komunalne osoby prawne, jednostki budżetowe, zakłady budżetowe czy gospodarstwa pomocnicze.

Hanna Kmieciak

Żródło: "Gazeta Prawna"