Pięć ogólnopolskich korporacji samorządowych zaproponowało kompromisowe rozwiązanie dotyczące podziału 10 mld zł, które jeszcze w tym roku rząd planuje przekazać JST w ramach rekompensaty ubytku dochodów z PIT. Propozycja gwarantuje m.in. każdej gminie kwotę minimum 1,5 mln zł, a powiatowi nie mniej niż 3,3 mln zł.
W związku z podjętymi przez Zespół ds. Finansów Publicznych KWRziST działaniami doraźnymi, wynikającymi z zagrożenia głębokim kryzysem finansów samorządów terytorialnych, ogólnopolskie organizacje skupiające gminy, powiaty i województwa wypracowały kompromis dotyczący podziału środków, które mogłyby zostać przekazane samorządom z budżetu państwa.
Chodzi o 10 mld zł, które w tym roku rząd planuje przekazać samorządom w ramach rekompensaty ubytku dochodów m.in. z PIT w związku z obniżeniem w 2022 r. I progu podatkowego z 17 do 12 proc.
Kompromisowa propozycja została zaakceptowana przez pięć organizacji samorządowych wchodzących w skład strony samorządowej KWRziST (Unię Metropolii Polskich, Unię Miasteczek Polskich, Związek Miast Polskich, Związek Powiatów Polskich oraz Związek Województw RP). Rozwiązania nie poparł Związek Gmin Wiejskich, choć jego propozycja o zagwarantowaniu każdej gminie, kwoty minimum 1,5 mln zł została uwzględniona w kompromisie.
Jak zaznaczono w przyjętym stanowisku, "każda z tych organizacji zgodziła się na podział, który dla żadnej z nich nie jest w pełni satysfakcjonujący, głównie z powodu niewystarczających środków do podziału".
Propozycja podziału przewiduje, żeby 2/3 kwoty rekompensaty podzielić zgodnie ze wskaźnikiem udziałów danej JST w podatku PIT, a 1/3 - podzielić na dwie równe części.
Pierwsza z nich byłaby dzielona proporcjonalnie do liczby mieszkańców, a druga - na wsparcie wyłącznie dla małych i „ubogich” JST. Ta 1/6 kwoty miałaby być podzielona według zasady, że każda gmina otrzyma łącznie nie mniej niż 1,5 mln zł, chyba że prognozowany na 2023 rok wpływ z PIT-u jest mniejszy. Z kolei powiaty otrzymałyby środki według zasady, że każdy powiat dostaje nie mniej niż 3,3 mln zł.
Strona samorządowa zwróciła też uwagę, że powiaty mając dochody własne oparte na udziale w podatku PIT będą potrzebowały dodatkowego zasilenia do utrzymania swojego funkcjonowania na dotychczasowym poziomie. Potrzebują kwoty minimum 2,4 mld zł do ustabilizowania budżetów. Oznacza to, że środki z obecnie dzielonej transzy są zdecydowanie za małe do potrzeb.
Ostateczną decyzję na temat zasad podziału dodatkowych środków podejmie resort finansów. Według informacji ZMP ma to nastąpić w czerwcu.
Kwoty do podziału na poszczególne kategorie JST
I. 2/3 kwoty – dzielona zgodnie ze wskaźnikiem udziałów w PIT danej JST
Gminy to kwota 5.094.527.364 zł,
Powiaty to kwota 1.359.867.330 zł,
Województwa to kwota 212.271.973 zł,
II. 1/3 kwoty – dzielona na dwie części pierwsza proporcjonalnie do liczby mieszkańców i druga wyłącznie dla małych i „ubogich”.
Gminy to kwota 2.547.263.681 zł,
Powiaty to kwota 679.933.665 zł,
Województwa to kwota 0.00 zł, z tego:
1. 1/2 kwoty z pkt. II - dzielona dla każdej jednostki proporcjonalnie do liczby mieszkańców bez udziału województw
Gminy do kwota 1.273.631.841 zł,
Powiaty do kwota 339.966.833zł,
2. 1/2 kwoty z pkt. II Krok 1 - podział dokonywany jest tylko dla jednostek małych i „ubogich”: gminy to kwota 1.379.767.828 zł, (1.273.631841 + 106.135.987) – dzielona według zasady „każda gmina otrzyma łącznie nie mniej niż 1,5 mln zł, chyba że prognozowany Pit na 2023 rok jest mniejszy niż 1,5 mln zł. Wtedy, ale maksymalnie kwota PIT jest planowana na 2023 r.
Powiaty do kwota 339.947.505 zł - dzielona dla powiatów według zasady „każdy powiat dostaje nie mniej niż 3,314 mln zł.”
III. Wszystkie kwoty nierozdysponowane do 10 mld zł otrzymują województwa, do poddziału proporcjonalnie do liczby mieszkańców.
mp/