Jestem pełen nadziei, że uzyskamy zgodę gmin puszczańskich na trzykrotne powiększenie obszaru Parku Narodowego – powiedział prof. Maciej Nowicki, Minister Środowiska, podczas Międzynarodowej Konferencji Naukowej z okazji obchodów 600-lecia ochrony Puszczy Białowieskiej.

Konferencja odbyła się 11-12 września w siedzibie Białowieskiego Parku Narodowego. Uczestnicy rozmawiali o wartościach przyrodniczych, kulturowych, społecznych i ekonomicznych Puszczy oraz o jej międzynarodowym znaczeniu.

Ważnym tematem spotkania było również poszerzenie granic Parku Narodowego. Założenie to jest częścią Białowieskiego Programu Rozwoju. Program ma sfinansować projekty, które podniosą atrakcyjność turystyczną Puszczy i jej okolic oraz wpłynąć na polepszenie jakości życia mieszkańców tamtejszych gmin.

Na realizację inwestycji zagwarantowano 100 mln zł. Zarząd Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przyjął uchwałę w tej sprawie. Środki te będą mogły być przeznaczone np. na rekultywację składowisk odpadów, modernizację oczyszczalni ścieków, tworzenie ścieżek rowerowych, termomodernizację budynków, czy promocję turystyki.

Od lipca, w ramach prac Zespołu Konsultacyjnego z Ministerstwa Środowiska, prowadzone są rozmowy z samorządowcami z regionu. Do NFOŚiGW przekazano wstępną listę projektów rekomendowanych do dofinansowania. Gminy będą musiały zapewnić wkład własny w wysokości 15 proc. wartości projektu.

Zdaniem Ministra Nowickiego, będzie to znaczący zastrzyk finansowy dla gmin, ponieważ na inwestycje przewidziano 100 mln zł, a roczny budżet gmin na tym terenie wynosi około 3-5 mln zł. Na skutek inwestycji zwiększy się ruch turystyczny i powstaną nowe miejsca pracy dla mieszkańców.

Białowieski Program Rozwoju przewiduje poszerzenie granic Parku Narodowego z 10,5 do 30-35 tys. ha. Konieczne jest wyrażenie zgody gmin Hajnówka, Białowieża i Narewka. Mieszkańcy tych terenów dostali zapewnienie Ministra o bezpłatnym wstępie do Parku, możliwości zbioru jagód, grzybów i ziół (poza rezerwatami przyrody) oraz o udostępnieniu im w pierwszej kolejności drewna pochodzącego z prac renaturyzacyjnych.

Samorządowcy mają jednak nadal wątpliwości. Zdaniem niektórych z nich środki na inwestycje powinny być zagwarantowane w specustawie.

„Specustawy nie będzie. To nie jest materia na taką ustawę” – powiedział prof. Maciej Nowicki. Dodał, że już teraz gminy mogą składać do NFOŚiGW wnioski o dofinansowanie projektów.

Dodatkowo, na pomoc w pozyskiwaniu środków finansowych przeznaczone zostanie 1,5 mln zł. W ramach V osi priorytetowej POIiŚ powstanie platforma współpracy na rzecz zrównoważonego rozwoju Puszczy Białowieskiej. Będzie zrzeszać lokalne władze, przedsiębiorców, organizacje pozarządowe oraz inne podmioty zaangażowane w prowadzenie gospodarki leśnej i ochronę Puszczy.

Teraz Ministerstwo czeka na decyzje samorządowców. Opinie w sprawie Białowieskiego Programu Rozwoju i poszerzenia granic gminy miały przedstawić do 15 września.

Również sami mieszkańcy powiatu hajnowskiego mogą zgłaszać Ministrowi Środowiska swoje pytania i wątpliwości dotyczące poszerzenia Parku. W urzędach gmin zostaną w tym celu umieszczone specjalne skrzynki pocztowe. Pytania można także zadawać w formie elektronicznej, wysyłając e-maila na adres: bialowieza@mos.gov.pl Odpowiedzi zamieszczane będą na specjalnych tablicach umieszczonych przy skrzynkach kontaktowych. O możliwościach przekazywania pytań mieszkańcy dowiedzą się z plakatów i ulotek przygotowanych w językach polskim i białoruskim.

Dodajmy, że bez zgody jst, granice Puszczy nie będą mogły być poszerzone. Równocześnie ta gmina, która zgody nie wyrazi, zostanie wyłączona z Programu i nie będzie mogła skorzystać z części zagwarantowanych 100 mln zł. Kwota ta będzie dostępna dla pozostałych uczestników Programu.

Jak podkreślał podczas konferencji Minister Nowicki, "wartości przyrodnicze Puszczy Białowieskiej są skarbem narodowym i obowiązkiem nas wszystkich jest chronić je dla przyszłych pokoleń i przyszłych wieków. Dlatego jestem pełen nadziei, że uzyskamy zgodę gmin puszczańskich na trzykrotne powiększenie obszaru Parku narodowego – z korzyścią dla mieszkańców tych pięknych terenów i z korzyścią dla nas wszystkich, a przede wszystkim z korzyścią dla wspaniałej, dzikiej, pierwotnej przyrody, która tu się jeszcze zachowała”.

as/