1 września 1015 roku Chrobry pobił Niemców gdzieś pod Szprotawą. Bitwa przeszła do annałów jako tzw. Bitwa w Kraju Dziadoszan. Sama zaś nazwa Dziadoszanie (też Dziadoszyce) odnosi się do starego słowiańskiego okręgu plemiennego, może nawet państewka, wzmiankowanego już w połowie IX wieku. Ale dopiero relacja z powitania cesarza niemieckiego przez Bolesława Chrobrego w Iławie na ziemi Dziadoszan w 1000 roku przypisuje ten okręg do konkretnej miejscowości. Iława to historyczna Ylavia Slavica, położona nad Bobrem, w 1925 roku wchłonięta przez miasto Szprotawa.
Więcej o Ylavia Slavica:
https://borynam.wixsite.com/zwiedzamyszprotawe/ylavia-slavica-czyli-szprotawa
Wybitny historyk śląski dr Felix Matuszkiewicz ze Szprotawy typował na miejsce bitwy bagna rzeki Szprotawy w okolicach Przemkowa. Jednakże do dziś nie natrafiono na żadne dowody archeologiczne, przynajmniej oficjalnie. Sprawą od lat zajmuje się Muzeum Ziemi Szprotawskiej. Według jego ustaleń bitwa rzeczywiście mogła rozegrać się w okolicy wsi Rudziny w gminie Niegosławice (de facto zachowały się tam relikty słowiańskiego grodziska). Potencjalne lokalizacje batalii wskazują także na tereny Lubiechowa w gminie Małomice, bagna w okolicach Gromadki czy mokradła przy obecnych Stawach Bobrowickich i inne możliwe lokalizacje.
Więcej o Grodzisku Rudziny:
https://borynam.wixsite.com/zwiedzamyszprotawe/grodzisko-rudziny
Dawne zapiski podają niewiele. Wycofująca się pospiesznie z ziem polskich armia niemiecka dotarła do lasów Dziadoszańskich. Na wąskim pustkowiu w otoczeniu bagien rozbiła obozowisko, gdzie osaczyły ją wojska Chrobrego. Cesarz Henryk II ledwie wydostał się z potrzasku za pośrednictwem budowanego pod osłoną nocy przejścia przez bagna. Łucznicy i piechota polska w trzech starciach rozbili tylną straż cesarską złożoną z doborowych rycerzy.
W Parku Słowiańskim w Szprotawie, na dawnym rozlewisku Bobru pod historyczną Iławą w 2019 roku stanął pierwszy w Polsce obelisk upamiętniający bitwę. Zresztą to również jedna z badanych lokalizacji. W parku tym znajdują się obiekty archeologiczne, jak choćby ciągle tajemniczy Gród Chrobry, Kuźnia, Grzęzawisko Chorwackie, gdzie zamieszkiwali starożytni Bobrzanie.
Więcej o starożytnych Bobrzanach:
https://borynam.wixsite.com/zwiedzamyszprotawe/staro%C5%BCytni-bobrzanie
Tekst i zdjęcia:
Maciej Boryna
Urząd Miejski w Szprotawie