Resort klimatu i środowiska przedstawił projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, stanowiący pierwszy etap zapowiadanego Programu Czystość Plus.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało w poniedziałek w komunikacie, że sekretarz stanu Jacek Ozdoba kontynuuje prace nad zapowiadanym Programem Czystość Plus (tj. projektem zmian do ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i innych ustaw).
Jak zaznaczono, projekt przewiduje szereg usprawnień dla systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, którego celem jest m.in. ustabilizowanie kosztów jego funkcjonowania.
W komunikacie wskazano, że z uwagi na fakt, że część zmian należy wdrożyć w bieżącym roku rozwiązania w ramach programu będą procedowane w ramach dwóch projektów ustaw, dzięki czemu możliwe będzie efektywniejsze ich uzgadnianie i szybsze wdrożenie.
Projekt zawiera rozwiązania mające na celu:
- umożliwienie obliczania poziomu recyklingu i przygotowanie do ponownego użycia za rok 2020 nadal metodą odnoszącą się do 4 frakcji odpadów, a nie wszystkich wytworzonych;
- zastosowanie metody odnoszącej się do wszystkich wytworzonych odpadów dopiero do obliczania poziomu od roku 2021 (umożliwiają to przepisy UE);
- zmiany w zakresie wymagań dla celów recyklingu na poszczególne lata: 2020, 2025, 2030, 2035;
- wskazanie, że gminy w pierwszej kolejności mają zapewnić przygotowanie do ponownego użycia i recykling odpadów zebranych selektywnie oraz odpadów powstających w procesie sortowania;
- usunięcie z ustawy o odpadach 30% limitu udziału termicznego przekształcania odpadów komunalnych i pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych wraz z przepisami z nim związanymi, w tym uchylenie upoważnienia do wydania przez ministra właściwego ds. klimatu rozporządzenia w sprawie listy spalarni;
- przesunięcie terminów opracowania i przedłożenia sprawozdań z wojewódzkich planów gospodarki odpadami za lata 2017-2019 oraz krajowego planu gospodarki odpadami za lata 2017-2019;
- przesunięcie terminu utworzenia w BDO modułu potwierdzeń wykonania recyklingu/odzysku.
Jak wskazano w uzasadnieniu, obecnie obowiązujące regulacje stanowią nadregulację prawa krajowego względem prawa wspólnotowego, dlatego wprowadzono zmiany, które mają na celu umożliwienie osiągnięcia przez gminy wymaganych poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia, które wg obecnie obowiązujących przepisów ustawy należy obliczać względem całkowitej masy odpadów komunalnych (po wprowadzeniu zmian ww. poziom będzie obliczany w odniesieniu do 4 frakcji odpadów, co daje korzystniejsze wyniki).
Zdaniem autorów projektu, brak zmiany sposobu liczenia ww. poziomu za rok 2020, w konsekwencji może doprowadzić do strat budżetów gminnych z tytułu nakładanych przez Inspekcję Ochrony Środowiska kar szacowanych w skali całego kraju na ok. 900 mln zł.
Stąd proponuje się w 2020 r. powrót do dopuszczalnej prawem wspólnotowym metody obliczania poziomów stosowanej w 2019 r. i latach wcześniejszych. Metoda obliczania ww. poziomu odnosząca się do wszystkich wytworzonych odpadów komunalnych stosowana by była dopiero do obliczeń za rok 2021 (sprawozdania składane w 2022 r.).
Według projektodawcy zaproponowane uchylenie art. 35b i 35c ustawy o odpadach wynika z sygnalizowanego przez samorządy umożliwienia budowy niewielkich instalacji pełniących rolę lokalnych ciepłowni, w których spalane będą odpady. Takie instalacje są odpowiedzią na lokalne zapotrzebowanie na ciepło systemowe (często w związku z likwidacją starych jednostek węglowych).
MKiŚ zwróciło też uwagę na wydłużone terminy składania poszczególnych sprawozdań odpadowych (w związku z pandemią) i trudności w wypełnieniu ustawowego obowiązku opracowania przez marszałków województw sprawozdań z wojewódzkich planów gospodarki odpadami za lata 2017-2019, a także przedłożenia sejmikowi województwa oraz ministrowi właściwemu do spraw klimatu w terminie do końca 2020 r.
„Opóźnienie w przekazaniu do ministra właściwego do spraw klimatu sprawozdań z WPGO mogłoby wpłynąć z kolei na niedotrzymanie wynikającego z art. 39 ust. 3 pkt 1 ustawy o odpadach terminu przedłożenia przez ministra właściwego do spraw klimatu sprawozdania z realizacji krajowego planu gospodarki odpadami Radzie Ministrów” – zaznaczono w uzasadnieniu. Dlatego w celu zapewnienia pełnych i kompleksowych danych w projekcie zaproponowano wydłużenie terminów na przekazanie ww. sprawozdań (odpowiednio: do marca 2021 oraz do września 2021).
Ponadto ze względu na prowadzone równolegle prace nad projektem ustawy dotyczącym systemu ROP, który przewiduje zmiany m.in. w zakresie dokumentów potwierdzających recykling/odzysk, przesunięto uruchomienie modułu potwierdzeń w ramach systemu BDO z 1 stycznia 2021 roku na dzień 1 stycznia 2022 r. Według autorów projektu pozwoli to uniknąć konieczności modyfikacji tego modułu po kilku miesiącach od jego uruchomienia, co wiązałoby się z koniecznością poniesienia dodatkowych nakładów finansowych w tym zakresie.
mp/