Jak poinformował resort klimatu, 15 maja br. staruje nowa odsłona programu „Czyste Powietrze”, w której dokonano znaczącego uproszczenia procedur uzyskiwania dotacji na wymianę przestarzałych kotłów oraz ocieplenie domów. W ramach odbiurokratyzowania programu sporo uwagi poświęcono m.in. zmianie formularza wniosku o dofinansowanie, tak aby jego wypełnienie zajmowało możliwie najmniej czasu i wymagało złożenia jedynie niezbędnych załączników.

„Podjęliśmy zdecydowane działania, zmierzające do likwidacji niskiej emisji i poprawy jakości powietrza w polskich miastach i mniejszych miejscowościach. Program "Czyste Powietrze" to ponad 100 mld zł, które pozwolą na wymianę źródeł ciepła oraz na przeprowadzenie termomodernizacji budynków" – podkreślił prezydent RP Andrzej Duda podczas konferencji prasowej, która odbyła się 14 maja 2020 r. w Pałacu Prezydenckim.

„Zależy nam, aby z programu „Czyste Powietrze” skorzystało jak najwięcej osób. Dlatego zintensyfikowaliśmy działania na rzecz zwalczania smogu i ulepszyliśmy program, aby jak najlepiej dopasować go do potrzeb beneficjentów” – zaznaczył minister klimatu Michał Kurtyka.

„Dotacje dla trzech grup beneficjentów – do 20 tys. zł w podstawowej wersji i aż do 32 tys. zł dla mniej zamożnych, dodatkowe 5 tys. zł na fotowoltaikę, ograniczenie biurokracji przez uproszczenie wniosku o dotację i przejście na oświadczenia, skrócenie terminów na przyznanie dotacji z 90 do 30 dni, włączenie gmin i sektora bankowego do programu, możliwość rozpoczęcia inwestycji na 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie – to pakiet korzyści w nowej odsłonie programu" – powiedział Piotr Woźny, pełnomocnik premiera ds. programu „Czyste Powietrze” i prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Jak dodał szef NFOŚiGW trwają prace nad kolejnymi rozwiązaniami – w ciągu kilku tygodni wprowadzone zostaną (wzorem „Mojego Prądu”) e-wnioski na gov.pl, dzięki czemu bez wychodzenia z domu będzie można starać się o dotacje z „Czystego Powietrza”.

Szczegóły najważniejszych zmian w programie „Czyste Powietrze”

1. Uproszczenie zasad przyznawania dotacji

Uproszczenie zasad przyznawania dotacji w programie „Czyste Powietrze” będzie polegać na odejściu od weryfikacji wysokości dochodu przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska. Za wydawanie zaświadczeń potwierdzających prawo do zwiększonego dofinansowania w programie oraz udzielania pożyczek będą odpowiadać teraz gminy.
Beneficjenci zostali podzieleni na dwie grupy uprawnione do dofinansowań o różnej wysokości.

1)    Podstawowe dofinansowanie otrzymają osoby mające roczny dochód nieprzekraczający 100 000 zł.
2)    Podwyższony poziom dofinansowania dotyczy osób, których przeciętny miesięczny dochód na jednego członka ich gospodarstwa domowego nie przekracza kwoty:
1400 zł netto w gospodarstwie wieloosobowym,
1960 zł netto w gospodarstwie jednoosobowym.

Jest trzecia opcja, czyli jeszcze bardziej intensywna forma wsparcia – dotacja z programu „STOP SMOG”, która wynosić może między 90% a 100% wartości realizowanej inwestycji. Będzie ona przysługiwać tym potrzebującym intensywnego wsparcia osobom, które znajdą się w programie dzięki aktywności gmin zainteresowanych udziałem w programie „STOP SMOG”. Takie gminy mogą uzyskać rządową dotację na ten cel ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów, finansującą 70% kosztów przedsięwzięć w zakresie wymiany przestarzałych kotłów oraz ocieplenia domów najmniej zamożnym i najbardziej potrzebującym wsparcia mieszkańcom tych gmin.

2. Włączenie w program Jednostek Samorządu Terytorialnego

Luka w sieci dystrybucji programu „Czyste Powietrze” została uzupełniona przez włączenie w jego realizację jednostek samorządu terytorialnego – aktualnie podpisano 658 porozumień z gminami. To one znają potrzeby na swoim obszarze i wiedzą, jakie problemy mają ich mieszkańcy. To gmina posiada też wiedzę, kto może skorzystać i z jakiej formy pomocy.

W ramach nowej odsłony programu „Czyste Powietrze” wprowadzono nowe zadania dla gmin:

- wydawanie zaświadczeń potwierdzających prawo do zwiększonego dofinansowania,
- pomoc wnioskodawcom w złożeniu wniosku,
- możliwość udzielania pożyczek osobom uprawnionym do zwiększonego dofinansowania (ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW dla wojewódzkich funduszy z przeznaczeniem na pożyczki dla beneficjentów),
- możliwość łączenia dotacji z programów gminnych z dotacją w programie „Czyste Powietrze”.

3. Skrócenie czasu rozpatrywania wniosków

Dzięki uproszczeniu wniosku i zmniejszeniu liczby dokumentów do oceny termin rozpatrywania wniosku o dofinansowanie został skrócony z 90 do 30 dni.

4. Uproszczenie wniosku o dotację

Nowa wersja wniosku przygotowana została w oparciu o zastrzeżenia zgłaszane do jego poprzedniej wersji. Uproszczony został wniosek aplikującego o środki finansowe, przez co potencjalny beneficjent poświęci mniej czasu na jego wypełnienie. Zrezygnowano z konieczności podawania we wniosku informacji technicznych, których uzupełnianie sprawiało wnioskodawcom problemy na etapie jego wypełniania. Zrezygnowano także z konieczności zbierania dokumentów dot. wysokości dochodów, a zamiast dołączania dokumentów wystarczy złożenie oświadczeń.

5. Możliwość składania wniosków online w serwisie gov.pl

Na rządowym portalu gov.pl przygotowano podstronę dedykowaną programowi. W pierwszej fazie wnioskodawcy znajdą tam linki do generatorów wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, a następnie – na przełomie maja i czerwca– planuje się ogólnopolską odsłonę e-wniosków na gov.pl.

6. Włączenie w program sektora bankowego, który jest źródłem finansowania uzupełniającego i pomostowego (pożyczki/kredyty)

Dla przyspieszenia realizacji programu oraz efektywnego wykorzystania kredytu bankowego z dotacją przez właścicieli domów jednorodzinnych Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz ze Związkiem Banków Polskich, podjął prace nad przygotowaniem warunków do oferowania przez banki produktów umożliwiających finansowanie kosztów kwalifikowanych przedsięwzięć związanych z wymianą przestarzałych pieców oraz ociepleniem domów. We wrześniu br. planowane jest uruchomienie pierwszych kredytów na cele antysmogowe. Celem tych prac jest przygotowanie procedur obsługi przez banki wniosku beneficjenta o dotację przeznaczonego na częściową spłatę kapitału kredytu. Wniosku, który został dostosowany do specyfiki obrotu bankowego i który będzie składany za pośrednictwem banku wraz z wnioskiem o kredyt umożliwiając dofinansowanie w celu realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

7. Integracja z programem „Mój Prąd”

Ważną zmianą w programie „Czyste Powietrze” jest także integracja z programem „Mój Prąd” przez możliwość uzyskania dotacji do 5 tys. zł na montaż instalacji fotowoltaicznej, bez konieczności składania dwóch osobnych wniosków.

8. Powiązanie poziomu dotacji z efektem ekologicznym – bonus za niskoemisyjność i odnawialność

Premiowane będą te inwestycje, które są rozwiązaniami bezemisyjnymi (pod względem niskiej emisji) i umożliwiają redukcję emisji CO2. Najwyższe dofinansowanie będzie przyznawane dla inwestycji optymalnych z punktu widzenia celów powietrzno-klimatycznych, tj. instalacja łącznie pompy ciepła oraz instalacji fotowoltaicznej.

9. Dotacje dla tych, którzy wymienili już źródło ciepła

W nowej wersji programu istnieje możliwość otrzymania dofinansowania na termomodernizację w przypadku osób, które mają już wymienione źródło ciepła na nisko/zeroemisyjne (do 10 tys. zł, a w przypadku osób uprawnionych do zwiększonego poziomu dofinansowania – do 15 tys. zł na realizację zadań związanych z ociepleniem budynku oraz wymianą stolarki okiennej i drzwiowej).

10. Możliwość finansowania przedsięwzięć rozpoczętych i zakończonych

Będzie można finansować przedsięwzięcia rozpoczęte do 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, przy czym data ich rozpoczęcia nie może być wcześniejsza niż 15 maja br. Zmieniona wersja programu umożliwia także wsparcie inwestycji już zakończonych.

Celem programu „Czyste Powietrze” – z budżetem 103 mld zł na lata 2018-2029 – jest poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych przez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych.