Urząd gminy powinien posługiwać się własnym numerem NIP, gdy pobiera zaliczkę na podatek dochodowy pracowników – uważa Ministerstwo Finansów. Jeżeli jednak wykonuje zadania samorządu, korzysta z NIP gminy.

Jak wyjaśnia w odpowiedzi na interpelację jednego z posłów Andrzej Parafianowicz podsekretarz stanu w MF, zgodnie z kodeksem cywilnym, zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych dotyczy osoby prawnej, a nie jej organów. W przypadku najniższego szczebla samorządu osobowość prawną ma gmina, a wójt działając jako organ wykonawczy wykonuje zadania przy pomocy urzędu.

Dlatego, urząd gminy uczestnicząc w realizacji określonych zadań spoczywających na gminie, a skutkujących obowiązkiem podatkowym, na przykład w zakresie podatku od towarów i usług, występuje wyłącznie jako jednostka organizacyjna działająca w imieniu i na rzecz gminy.

„Wszelkie więc dokumenty wymagające oznaczenia numerem identyfikacji podatkowej, sporządzane i wystawiane przez urząd z tytułu czynności przypisanych prawnie gminom powinny być sygnowane NIP osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są te czynności tj. w takim przypadku NIP gminy” – podkreśla wiceminister.

Jednocześnie jednak są sytuacje, w których urząd gminy jako jednostka organizacyjna sam staje się podatnikiem bądź płatnikiem. Dotyczy to na przykład obowiązku pobrania zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń pracowników. W tej sytuacji – zdaniem ministerstwa Finansów - powinien posługiwać się własnym (odrębnym od gminy) numerem identyfikacji podatkowej (NIP).

Zwolennikiem poglądu o konieczności odmiennego potraktowania gminy i urzędu jest także Tomasz Wojtania, ekspert od rachunkowości i sprawozdawczości budżetowej. „Trudno nie zgodzić się ze zdaniem KWRiST (luty 2009- red.), iż stawianie równości pomiędzy gminą i urzędem wydaje się nieporozumieniem z punktu widzenia podatku VAT” – przyznaje w opinii przesłanej do redakcji Serwisu Samorządowego PAP.

Jak podkreśla, teza iż urząd gminy nie jest jednostką budżetową, gdyż jest aparatem pomocniczym organu i że nie występuje odrębna podmiotowość gminy i urzędu gminy, na której to tezie opiera się orzecznictwo sądów administracyjnych i interpretacje organów podatkowych jest błędna i wprowadza zamęt do systemu finansów publicznych, a jej skutki np. dla prawidłowego rozliczania środków pochodzących z budżetu UE mogą być dla gmin i kraju wręcz katastrofalne.

O jednoznaczne sformułowanie przepisów w sprawie NIP dla gmin i urzędów w lutym zaapelowała Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych. Jak podkreślono, wyroki sądów i decyzje izb skarbowych powodują, że w zależności od samorządu można się spotkać z trzema sytuacjami: gdy podatnikami VAT są jednocześnie gmina i jej urząd, podatnikiem VAT jest tylko urząd gminy lub podatnikiem VAT jest wyłącznie gmina.

/dp/