Prawo pracy - porady dla pracowników i pracodawców

Znajomość podstawowych praw i obowiązków zarówno po stronie pracodawcy, jak i pracownika jest absolutnie kluczowa. Dzięki niej można uniknąć wielu nieprzyjemnych sytuacji. Ta wiedza przyda się nam również w przypadku, gdy pojawi się konieczność obrony swoich interesów. Należy zaznaczyć, że prawo pracy bazuje na idei uczciwego zawierania stosunku pracy między stronami. Sam kodeks powstał m.in. w celu zapewnienia pracownikom ochrony życia oraz zdrowia w trakcie wykonywania obowiązków. 

Trzeba też wspomnieć o jego funkcji irenicznej (czyli polubownej), skoncentrowanej na zapobieganiu sporom w pracy. Kodeks udostępnia narzędzia, które warto wykorzystywać do polubownego rozwiązywania konfliktów. Jeszcze inna funkcja ma charakter organizacyjny. W tym znaczeniu zasady prawa pracy są wykorzystywane do stworzenia schematu przydzielania urlopów, zasad wynagrodzenia za nadgodziny czy ogólnego systemu kar i nagród. Bardzo ważna jest też funkcja rozdzielcza, dotycząca sposobu ustalania wynagrodzeń.

Najważniejsze zasady prawa pracy

Podstawy prawa pracy to zbiór przepisów, które częściowo zostały zawarte również w Konstytucji RP. Jedną z najważniejszych zasad jest wolność pracy. Oznacza ona, że każdy człowiek ma prawo swobodnego poszukiwania i podejmowania pracy. Przejawia się to także w wolności wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Warto wspomnieć o rozwinięciu tej zasady. Stosunek pracy (w tym ustalenie jej warunków oraz płacy) może zostać nawiązany wyłącznie w przypadku zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. Oznacza to, że jeśli obie strony nie są zgodne, stosunek pracy nie powstanie. W przypadku trudności z negocjowaniem warunków, pomocna może być kancelaria prawa pracy. Prawnik jest w stanie wesprzeć nas np. w procesie ustalania wynagrodzenia oraz na etapie rozwiązywania umowy.

Kolejną ważną zasadą jest prawo do pracy, również będące wartością konstytucyjną. Oznacza ona, że nikt nie jest zmuszany do pracy, jednak ustawodawca gwarantuje nam możliwość jej znalezienia. Ma to bezpośredni związek z dążeniem rządzących do zminimalizowania bezrobocia w kraju oraz aktywizowania osób bezrobotnych. Bardzo ważna zasada dotyczy poszanowania godności i innych dóbr osobistych. Należy dodać, że jest to jeden z kluczowych obowiązków pracodawcy. W przypadku naruszeń na tym tle, potrzebny będzie nam prawnik specjalizujący się w prawie pracy. Godność jest wartością niezbywalną i ma charakter przyrodzony. Jeśli chodzi o dobra osobiste, do tej grupy zalicza się m.in. zdrowie, wolność, swoboda sumienia oraz wizerunek. Wyróżniamy także godność pracowniczą, czyli poczucie własnej wartości, które opiera się na opinii sumiennego pracownika i dobrego fachowca.

Podstawy prawa pracy opierają się również na zasadzie równouprawnienia pracowników. Oznacza ona, że każdy pracownik ma równe prawa z racji jednakowego wypełniania tych samych obowiązków. Ta zasada odnosi się w szczególności do równości kobiet i mężczyzn. Bezpośrednio związana jest z nią zasada równości szans i niedyskryminacji z uwagi na płeć, wiek, niepełnosprawność czy religię. 

Oprócz wyżej wymienionych zasad prawo pracy wspomina także o prawie do godziwego wynagrodzenia, do wypoczynku oraz do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Pozostałe zasady można znaleźć w rozdziale II Kodeksu pracy.

Więcej na: https://jdp-law.pl

Źródło informacji: JDP DRAPAŁA & PARTNERS Sp. j.