Do końca 2022 r. potrwają nabory, które NFOŚiGW ogłosił w ramach programu „Racjonalna gospodarka odpadami”. Ich łączny budżet to 2,5 mld zł, z czego połowa przeznaczona jest na dotacje, a druga – na pożyczki. O wsparcie mogą się ubiegać m.in. samorządy, ich związki i firmy.
Głównym celem naborów uruchomionych 6 grudnia 2021 r. przez NFOŚiGW jest udzielanie finansowego wsparcia - zależnie od poszczególnych części programu - jednostkom samorządu terytorialnego i ich związkom, firmom, spółkom i przedsiębiorstwom oraz niektórym instytucjom państwowym i organizacjom pożytku publicznego – na podejmowane przez nie rozmaite projekty związane z gospodarowaniem odpadami i zapobieganiem powstawaniu odpadów.
"Nowe propozycje dofinansowania inwestycji w tej sferze powinny sprawić, że w naszym kraju powstanie w najbliższych latach szereg kolejnych obiektów i systemów gospodarowania odpadami, przy wykorzystaniu najnowocześniejszych i najbardziej ekologicznych technologii. Nowe projekty, w połączeniu z postępami we wdrażaniu gospodarki o obiegu zamkniętym oraz ze zmianami demograficznymi i legislacyjnymi, pozwolą ustabilizować ilość wytwarzanych odpadów na poziomie 15 mln ton rocznie, a przede wszystkim wzmocnić krajową gospodarkę odpadową - podkreślił prof. Maciej Chorowski, prezes NFOŚiGW.
Prowadzony przez NFOŚiGW program priorytetowy „Racjonalna gospodarka odpadami” to instrument wsparcia dla przedsięwzięć mających pomóc w rozwiązaniu problemu zagospodarowania odpadów w Polsce, w tym ich zbieraniu, recyklingu i powtórnym wykorzystaniu, a także przetwarzaniu termicznym z wytworzeniem energii i ciepła. Program składa się z kilku części, a Narodowy Fundusz ogłosił ogólnodostępne nabory w trzech segmentach: selektywnego zbierania i zapobiegania powstawaniu odpadów, instalacji gospodarowania odpadami oraz wykorzystania paliw alternatywnych na cele energetyczne.
Celem tej części programu jest realizacja (w latach 2015-2030) zasad racjonalnej gospodarki odpadami, a w szczególności hierarchii sposobów postępowania z odpadami, poprzez zapobieganie ich powstawaniu oraz ustanowienie i utrzymanie powszechnych systemów selektywnego zbierania odpadów. Nabór wniosków tej części odbywa się w trybie ciągłym. Wśród przedsięwzięć, które mogą podlegać dofinansowaniu z NFOŚiGW poprzez dotacje i pożyczki jest m.in. budowa i rozbudowa stacjonarnych punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) czy rozwój infrastruktury technicznej procesów logistycznych związanych z pozyskaniem, magazynowaniem i dystrybucją niesprzedanych lub niespożytych artykułów żywnościowych.
Beneficjentami mogą być jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorcy, ale także – dla niektórych zadań – organizacje non profit pełniące funkcje „banków żywności” oraz Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe” i Polski Związek Łowiecki.
Warto zaznaczyć, że w sferze selektywnej zbiórki i recyklingu w naszym kraju jest jeszcze wiele do zrobienia. Do recyklingu najlepiej się nadają odpady selektywnie zbierane już w naszych domach , a ze statystyk wynika, że Polacy selektywnie zbierają jedynie w granicach 32 proc. odpadów komunalnych (około 3,6 mln ton rocznie). Aby to zmienić, niezbędna jest zarówno zmiana nawyków, jak i rozsądne inwestycje.
W tej części programu celem jest również realizacja (w latach 2015-2030) zasad racjonalnej gospodarki odpadami poprzez tworzenie i utrzymanie w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji gospodarowania odpadami. Nabór wniosków odbywa się w trybie ciągłym. Wśród przedsięwzięć przewidzianych do finansowego wsparcia przez NFOŚiGW do najważniejszych należą: budowa, rozbudowa lub modernizacja już istniejących instalacji do odzysku oraz recyklingu selektywnie zebranych odpadów komunalnych łącznie z bioodpadami oraz odzysku i recyklingu odpadów innych niż komunalne.
Ważnym komponentem programu, szczególnie w dobie trwającej pandemii, jest wsparcie budowy, rozbudowy lub modernizacji instalacji unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (w tym medycznych i weterynaryjnych) poprzez ich termiczne przekształcenie. Brak tych instalacji jest jedną z głównych przesłanek porzucania odpadów niebezpiecznych, których nie ma gdzie zagospodarować.
Dofinansowanie obejmuje także systemy mające na celu zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów innych niż komunalne wraz z infrastrukturą służącą selektywnej zbiórce. W grę wchodzi także wsparcie rozbudowy lub modernizacji istniejących stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz części biologicznej funkcjonujących instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów.
Z dofinansowania w formie dotacji i pożyczek korzystać mogą trzy kategorie beneficjentów: jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, przedsiębiorcy, a ponadto (w odniesieniu do instalacji termicznego zagospodarowania odpadów medycznych) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej.
W tym przypadku NFOŚiGW występuje jako Krajowy Operator Funduszu Modernizacyjnego, a pieniądze na wsparcie inwestycji będą pochodzić ze środków NFOŚiGW zgromadzonych na rachunku FM. Celem tej części programu jest oczywiście także realizacja (w latach 2020-2030) zasad racjonalnej gospodarki odpadami, przy czym w tym ujęciu – poprzez tworzenie i utrzymanie wystarczającej sieci instalacji termicznego zagospodarowania odpadów. Drugim z kluczowych założeń programu jest wspieranie inwestycji w modernizację systemów energetycznych i poprawę efektywności energetycznej. Nabór wniosków odbywa się w trybie ciągłym.
Pieniądze otrzymane z NFOŚiGW mogą być przeznaczone na budowę nowych, rozbudowę lub modernizację istniejących instalacji termicznego przekształcania odpadów wytworzonych z odpadów komunalnych z wytwarzaniem energii w warunkach wysokosprawnej kogeneracji. Wsparcie kierowane jest do jednostek samorządu terytorialnego i ich związków oraz przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Limit środków przeznaczonych na dofinansowanie w tej części programu wynosi 1 mld zł, a wsparcie może być udzielone w formie dotacji i pożyczki.
mp/