W czwartek na stronach Rządowego Centrum Legislacji zamieszczony został długo oczekiwany przez samorządy projekt nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Projekt wdraża do polskiego prawa nowe wymagania w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP).

Jak zaznaczono w komunikacie resortu klimatu, publikacja projektu oznacza rozpoczęcie konsultacji projektowanych przepisów ze stroną społeczną. Konsultacje potrwają 30 dni od dnia publikacji projektu ustawy.

Projekt przewiduje podzielenie strumienia opakowań na konsumenckie, oraz pozostałe - z handlu, dystrybucji czy przemysłu. Podział oznacza również oddzielne traktowanie tych strumieni w kontekście wykonywania ustawowych obowiązków, takich jak recykling i jego rozliczanie, opłaty produktowe itp.

Zgodnie z projektem producenci w ramach ROP będą ponosić specjalną opłatę opakowaniową, która będzie przeznaczana na finansowanie zbierania i przetwarzania odpadów opakowaniowych w ramach gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi. 

Stawki tej opłaty, które określi minister klimatu, będą zróżnicowane m.in. ze względu na rodzaj opakowania, możliwość recyklingu, zawartość materiału pochodzącego z recyklingu po uwzględnieniu dochodów z ponownego użycia, sprzedaży materiałów z recyklingu oraz z nieodebranych kaucji. Ponadto stawki zostaną określone na podstawie analizy przedstawionej przez dyrektora IOŚ-PIB. 

Opłata opakowaniowa będzie wnoszona za pośrednictwem marszałków województw do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Następnie na podstawie osiąganych przez gminy wyników w zakresie recyklingu oraz ilości mieszkańców, środki, pochodzące z opłaty opakowaniowej, będą proporcjonalnie rozdysponowane przez NFOŚiGW. 

Opłata opakowaniowa będzie wnoszona przez producentów miesięcznie, a rozdysponowywana na rzecz gmin 15 dni po ich wpływie do NFOŚiGW (art. 401e ust. 3 ustawy – Prawo ochrony środowiska).

Zgodnie z projektem, producenci nałożone na nich ustawą obowiązki recyklingu opakowań będą mogli wykonywać albo samodzielnie, albo za pośrednictwem organizacji odpowiedzialności producentów.

Organizacje te będą miały obowiązek przeznaczenia 95 proc. środków pochodzących z wynagrodzenia na rzecz podmiotów prowadzących recykling oraz zbierających odpady opakowaniowe. W ten sposób będą zapewniały osiągnięcie ustawowego poziomu recyklingu - podkreśla się w uzasadnieniu.

Minister klimatu będzie dodatkowo ustalał, w drodze rozporządzenia, wymagane w danym roku poziomy recyklingu odpadów opakowaniowych i wysokość opłaty produktowej.

Jak zaznaczono w Ocenie Skutków Regulacji, koszty wynikające z ROP „zostaną zapewne wliczone do ceny oferowanych produktów w opakowaniach”. Jednocześnie wnoszona przez przedsiębiorców opłata opakowaniowa dofinansuje koszty zagospodarowania odpadów opakowaniowych w gminach, co spowoduje zmniejszenie opłat na rzecz gmin wnoszonych z tego tytułu przez mieszkańców - wskazuje OSR.

Projekt zakłada też nałożenie obowiązku selektywnego zbierania swoich opakowań na wyprowadzających produkty w butelkach PET na napoje o pojemności do 3 litrów, wraz z ich zakrętkami i wieczkami. Dodatkowo, pokrywki i wieczka z tworzyw sztucznych będą przymocowane do tych pojemników podczas użytkowania.

Ponadto projekt wprowadza definicję detergentu do użytku domowego, co oznacza wyłączenie chemii gospodarczej z definicji środków niebezpiecznych. Wynikiem tej zmiany będzie rozliczanie tych opakowań w ramach zwykłych opakowań dla gospodarstw domowych.

Regulacja przewiduje też zwolnienie z opłaty recyklingowej jednorazowych toreb na zakupy z tworzyw biodegradowalnych. W uzasadnieniu podkreślono, że torby takie mogłyby być wydawane bezpłatnie, jednak ze względu na wyższe koszty ich produkcji w porównaniu do toreb z tradycyjnych tworzyw sztucznych, prawdopodobnie trzeba będzie za nie płacić.

mp/