W latach 2013-2014 wynagrodzenia nauczycieli wzrosły w 16 europejskich państwach (w Belgii, Danii, Niemczech, Estonii, Francji, Chorwacji, Luksemburgu, na Węgrzech, Malcie, w Austrii, Słowacji, Finlandii, Zjednoczonym Królestwie, Norwegii, Macedonii, Turcji) w porównaniu z ubiegłym rokiem szkolnym - wynika ze sprawozdania Eurydice, przygotowanego dla Komisji Europejskiej.

Wzrost wynagrodzeń wynikał głównie z przeprowadzonych reform płac oraz dostosowań do kosztów utrzymania. Analiza dotyczy nauczycieli i dyrektorów w przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

W Polsce nie zanotowano znaczących zmian. W około połowie z 33 europejskich państw uwzględnionych w sprawozdaniu siła nabywcza nauczycieli w 2014 r. jest wciąż na poziomie niższym od poziomu w 2009 r.

W niektórych państwach - w Belgii, Danii, na Litwie, w Luksemburgu, Austrii, Finlandii  oraz we Włoszech - zmniejszenie siły nabywczej jest względnie niewielkie i wynosi poniżej 3 proc., natomiast na Cyprze, we Włoszech, w Holandii, Portugalii, Rumunii oraz w Zjednoczonym Królestwie siła nabywcza zmniejszyła się od 5 do 10 proc.

W Irlandii, Hiszpanii, Rumunii, Słowenii i Islandii wartość siły nabywczej nauczycieli spadła o 13 do 17 proc. Największy jej spadek odnotowano w Grecji - 40 proc.

- Podnoszenie świadomości na temat zawodu nauczyciela jest niezbędne, aby stworzyć silne kadry, które będą dysponować umiejętnościami niezbędnymi w XXI w. - stwierdziła europejska komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży Androulla Vassiliou.

- W czasie gdy Unia Europejska wychodzi z kryzysu gospodarczego państwa członkowskie powinny uważnie zastanowić się nad rolą wynagrodzenia i warunków pracy nauczycieli w zachęcaniu najlepszych kandydatów do podjęcia pracy w tym zawodzie i pozostania w nim - dodała.

W sprawozdaniu pt. „Wynagrodzenia i świadczenia nauczycieli i dyrektorów szkół w Europie (2013/2014)" wskazano, że podstawowe płace początkujących nauczycieli w szkolnictwie podstawowym i gimnazjalnym są niższe od PKB na mieszkańca w około trzech czwartych zbadanych państw (poza Niemcami, Hiszpanią, Cyprem, Maltą, Portugalią, Zjednoczonym Królestwem-Szkocją, Czarnogórą i Turcją).

W przypadku większości państw powyższa sytuacja ma miejsce również w odniesieniu do wynagrodzeń nauczycieli w szkołach ponadgimnazjalnych. 

W przypadku znacznej większości państw płace nauczycieli wzrastają wraz z długością stażu pracy. Jednak poziom wzrostu wynagrodzeń i tempo tego wzrostu różnią się. W niektórych przypadkach podwyżki są stosunkowo niskie, ale względnie szybko dochodzi się do najwyższego poziomu w siatce płac (Dania, Estonia, Łotwa, Malta, Finlandia, Zjednoczone Królestwo-Szkocja), natomiast w innych państwach wysokie podwyżki otrzymuje się jedynie pod koniec długiego okresu zatrudnienia (Grecja, Węgry, Austria, Portugalia, Rumunia).

Podstawowe wynagrodzenia nauczycieli mogą również rosnąć ze względu na świadczenia wynikające z dodatkowych kwalifikacji, oceny ich pracy lub z uwagi na nauczanie dzieci specjalnej troski.

Zachęty tego rodzaju mogą przyczynić się do zwiększenia atrakcyjności zawodu nauczyciela poprzez zmianę podejścia do rozwoju kariery - z kariery opartej na stażu pracy w kierunku kariery uwzględniającej rozwój, wyniki i wydajność.

Połączenie zdobywania nowych umiejętności oraz stosowania lepszych metod nauczania z rozwojem kariery posłuży prawdopodobnie jako zachęta dla całej nauczycielskiej społeczności, a w szczególności dla młodych nauczycieli, w tym tych, którzy zdecydowali się na podjęcie pracy w zawodzie nauczyciela po rozpoczęciu kariery zawodowej w innym sektorze działalności.

Źródło: Komisja Europejska