Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o wsparciu jednostek samorządu terytorialnego w związku z Programem Polski Ład. Jeszcze nigdy nie było takiego wsparcia inwestycji - komentuje premier; samorządowcy obawiają się, że wsparcie jest niedostateczne.
Projekt ustawy przewiduje, że wprowadzona zostanie nowa część subwencji ogólnej, tzw. rozwojowa, która przeznaczona będzie na inwestycje prowadzone przez samorządy. Nowością będzie przekazywanie samorządom dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatków dochodowych w stałych, równych miesięcznych ratach.
Kwota dochodów samorządów z tytułu udziału w PIT i CIT w skali makro będzie znana przed rozpoczęciem roku budżetowego, a jednostki samorządu terytorialnego będą pewne otrzymania zaplanowanych dochodów. "Będzie to korzystne dla samorządów, bo wypłacane kwoty dochodów nie zmieniałyby się przez cały rok, co jest istotne z punktu widzenia planowania i wykonywania budżetów samorządowych" - podkreśla rząd.
W systemie finansów samorządu wprowadzona zostanie dodatkowo reguła zapewniająca długookresową stabilizację dochodów. Rozwiązanie to będzie zabezpieczać dochody samorządów w przypadku potencjalnych ubytków w dochodach podatkowych. Nowa subwencja rozwojowa ma być waloryzowana wskaźnikiem PKB.
Jednocześnie, rząd – jeszcze w 2021 r. – przekaże jednostkom samorządu dodatkowe 8 mld zł, jako pomoc w realizacji zadań własnych samorządu. Stanowi to 11,5 proc. w relacji do łącznej kwoty PIT i CIT planowanej przez samorządy na 2022 r. w maju br., tj. jeszcze przed ogłoszeniem programu Polski Ład.
Uelastycznione zostanie także zarządzanie budżetami samorządów, poprzez modyfikację reguł fiskalnych obowiązujących samorządy. Chodzi o wprowadzenie czasowych preferencji dotyczących zasady zrównoważenia części bieżącej budżetu jednostki samorządu oraz indywidualnego limitu spłaty zobowiązań, szczególnie w kontekście wyzwań nakładanych w ramach programu Polski Ład.
Wprowadzono również rozwiązania związane z utratą 31 grudnia 2021 r. mocy przepisów ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, dotyczących zasady ustalania wpłat województw do budżetu państwa i sposobu ich podziału. Bez tych przepisów samorządy województw pozbawione byłyby istotnej części ich dochodów.
Nowe przepisy mają wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych artykułów, które zaczną obowiązywać 1 stycznia 2022 r.
Jeszcze nigdy nie było takiego wsparcia inwestycji, jak za rządów PiS: drogowych, infrastrukturalnych, dot. modernizacji sieci ciepłowniczych i wielu innych - ocenił premier Mateusz Morawiecki podczas konferencji prasowej po posiedzeniu Rady Ministrów, na którym przyjęty został projekt dotyczący wsparcia samorządów w związku z Programem Polski Ład.
Szef rządu podkreślił, że jeszcze na koniec lipca samorządowcy obawiali się, że będą mieli mniej dochodów bieżących ze źródeł centralnych, czyli PIT, CIT i subwencji, niż to zaplanowali przed ogłoszeniem Polskiego Ładu. "Najlepszym dowodem, że tak nie będzie, jest to, że jak zsumujemy wszystkie dochody bieżące, jakie samorządy zaplanowały 5 maja, to dzisiaj wiemy, że kwota dochodów bieżących razem z naszą subwencją dodatkową będzie znacząco przekraczała tamte kalkulacje przedstawione przez samorządy MF" – powiedział premier.
Strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego negatywnie zaopiniowała projekt ustawy o wsparciu JST. Przedstawiciele ogólnopolskich organizacji samorządowych wskazywali, że proponowana przez rząd rekompensata w perspektywie 10 lat nie pokryje ubytku w dochodach podatkowych spowodowanych wdrożeniem Polskiego Ładu. Podnosili także m.in., że rekompensata następuje w subwencji, a nie w dochodach własnych, które stanowią o autonomii samorządu.
Czytaj też:
aba/