Do konkursu zgłoszono 304 projekty, które nadesłało 181 jednostek samorządu terytorialnego.

Konkurs miał na celu promocję szeroko pojętych innowacji wdrażanych przez jednostki samorządu terytorialnego, opartych na nowoczesnych technologiach, i nie tylko. "Zależało nam na pokazaniu różnych obliczy innowacji i spopularyzowaniu najlepszych praktyk" – mówi Jacek Pochłopień, redaktor naczelny Serwisu Samorządowego PAP.

Nadesłane projekty dotyczyły między innymi komunikacji, transportu, ekologii, pozyskiwania energii, a także edukacji i sfery społecznej.

Konkurs przeprowadzony został w pięciu kategoriach: duże miasta (powyżej 200 tys. mieszkańców), gminy miejskie, gminy miejsko-wiejskie, gminy wiejskie, powiaty. W każdej kategorii wyłoniono jednego zwycięzcę, a kilka projektów zostało wyróżnionych. Dyplomy za zakwalifikowanie do finału otrzymały te samorządy, których projekty otrzymały co najmniej dwa głosy kapituły (każdy projekt oceniany był osobno).

Uroczystość wręczenia nagród odbyła się w Ministerstwie Rozwoju. Przybyło ponad 300 samorządowców z całego kraju.

Jak zaznaczył obecny na gali minister Cyfryzacji Marek Zagórski, innowacje są wdrażane dla obywateli i mieszkańców. "Samorządy są po to, żeby obsługiwać mieszkańców i obsługiwać ich w sposób jak najlepszy i najbardziej efektywny a innowacje, nowoczesne technologie, wszystkie rozwiązania - smart city, smart village - to wszystko łączy się i skupia na jednym podstawowym podmiocie, jakim jest obywatel, jakim jest mieszkaniec " – powiedział Zagórski.

Zdaniem ministra największą wartością konkursu jest pokazanie tych wszystkich, którzy nie bojąc się, czasami ryzykując, udowadniają, że można to najważniejsze zadanie samorządów realizować w sposób nowoczesny, jednocześnie przyczyniają się do rozwoju polskiej gospodarki.

Wiceminister Rozwoju Wojciech Murdzek podkreślił, że większym progresem będą odznaczać się te samorządy, które preferują niestandardowy sposób działania, nie boją się nietypowych aktywności i nie boją się "bycia pierwszymi" i "wyważania drzwi".

"Innowacyjne, niestandardowe podejście to jest lepszy produkt dla mieszkańców, ale też czasami oznacza to spore oszczędności w naszych kasach, jeżeli chodzi o środki publiczne" – zaznaczył.

Wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej Waldemar Buda zauważył, że na co dzień mówi się o innowacji przedsiębiorstw, które pozawalają zwiększać produktywność generując wyższe przychody. Jak przekonywał, czas myśleć o innowacyjności w samorządzie.

"Czemu ma służyć innowacyjność w samorządzie? Odpowiedź jest bardzo prosta - za innowacyjnością w samorządzie idą lepszej jakości usługi publiczne. Czy to jest mniej istotne w stosunku do tego, co chcemy osiągnąć innowacyjnością w gospodarce? Absolutnie nie" – przekonywał Buda. Wyraził nadzieję, że kolejna perspektywa unijna 2021-2027 "będzie łaskawa" i znajdą się środki na innowacyjne pomysły.

Prezes Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys, który zainaugurował podczas gali program "PFR dla miast", podkreślił, że nowe technologie - takie jak chmura obliczeniowa, sztuczna inteligencja czy internet rzeczy - bardzo szybko wkraczają w praktycznie wszystkie obszary naszego życia.

"My jako kraj, jako sektor przedsiębiorstw, jako samorządy, administracja musimy robić wszystko, aby z tych technologii jak najwięcej wyciągnąć dla siebie, aby one dla nas były użyteczne; wykorzystywać możliwości, które one dają, a jednoczenie być zdolnym do tego, aby możliwie szybko je adoptować, co jest bardzo dużym wyzwaniem" – podkreślił prezes PFR.

A oto pełne wyniki konkursu Innowacyjny Samorząd 2020:

Kategoria: Duże miasta

Laureat: Gdynia - za projekt „Gdyński Ogród Deszczowy”.

Projekt, którego celem jest zachęcanie mieszkańców Gdyni do tzw. małej retencji wody deszczowej oraz edukowanie na temat roli i znaczenia wody deszczowej w środowisku miejskim. Gdynia uruchomiła program dotacji na założenie ogrodu deszczowego, czyli ekologicznej konstrukcji zagospodarowującej i oczyszczającej „deszczówkę”, na własnej nieruchomości.

Wiceprezydent Gdyni Katarzyna Gruszecka-Spychała po odebraniu nagrody podkreśliła, że miasto można nazwać ikoną polskiej nowoczesności i śmiało powiedzieć, że innowacyjność ma wpisaną w swoje DNA. "Myślimy o tym, aby każda z innowacji na końcu miała jeden wymierny skutek – lepsze życie naszych mieszkańców, uśmiech na twarzy każdego gdynianina. Mam nadzieję, że to właśnie pozwoliło nam wygrać i mam nadzieję, że to właśnie będzie pozwalało nam osiągać kolejne sukcesy, które są warte tyle, ile wynosi zadowolenie mieszkańców, z tego, że je osiągamy" – dodała.

Wyróżnieni:

Katowice - za projekt „KATOobywatel – projekt dla aktywnych mieszkańców Katowic”.

Projekt, który daje mieszkańcom szansę realnego wpływania na otoczenie i dbania o wspólną przestrzeń. To przede wszystkim aplikacje, akcje i kampanie budujące społeczeństwo obywatelskie i wiarygodny dialog między samorządem a mieszkańcami.

Łódź - za projekt „Latarnicy Społeczni i Gospodarze Obszaru – rewitalizacja po łódzku”.

W odpowiedzi na wyzwania wynikające z prowadzenia rewitalizacji na ogromną skalę, wdrożono projekt, który nie tylko wspierał mieszkańców w trudnym procesie przeprowadzek, lecz także wykorzystywał zmiany miejsca zamieszkania lokatora jako elementu procesu odnowy. Ułatwił blisko 300 rodzinom przejście przez proces wykwaterowań.

Finaliści: Częstochowa, Gdańsk, Gdynia (za trzy projekty), Katowice, Lublin, Poznań (za dwa projekty), Warszawa.

Kategoria: Gminy miejskie

Laureat: Ciechanów - za projekt „T-MASTER Inteligentne pojemniki na odpady –  ciechanowska rewolucja dla polskiej gospodarki odpadami”.

T-Master to pierwsze na świecie rozwiązanie umożliwiające selektywne przypisywanie ilości i jakości odpadów dla każdego użytkownika systemu. Urządzenia ważą i rejestrują dane w centralnym systemie. Ideą projektu było na nowo zorganizowanie efektywnej i wysoce jakościowej zbiórki odpadów selektywnych już u źródła ich powstania, czyli w gospodarstwie domowym.

Odbierając statuetkę, prezydent Ciechanowa Krzysztof Kosiński podkreślił, że ma nadzieje, że nagroda dla projektu inteligentnych pojemników na odpady pozwoli rozszerzyć to przedsięwzięcie z jednego osiedla na całe miasto. "Moim marzeniem jest, żeby znaleźć finansowanie dla tego projektu po to, żeby całe miasto było objęte tym programem" - podkreślił. Zachęcał też innych samorządowców do odwiedzin Ciechanowa i zapoznania się z projektem. "Chętnie podzielimy się tym projektem z innymi samorządami" – zadeklarował. Dodał, że tymi rozwiązaniami zainteresowani są Amerykanie i Chińczycy.

Wyróżnieni:

Tarnów - za projekt „System dynamicznej informacji pasażerskiej oparty na umieszczanych na każdym przystanku autobusowym kodach QR i zbliżeniowych tagach NFC”.

Projekt polegał na wdrożeniu systemu dynamicznej informacji pasażerskiej, który  oparty jest na umieszczanych na każdym przystanku autobusowym kodach QR i zbliżeniowych tagach NFC.
Specjalnie przygotowane tabliczki pojawiły się na wszystkich przystankach w mieście i gminach obsługiwanych przez MPK.

Piekary Śląskie - za projekt „Parkanizer – udostępnianie informacji o dostępności miejsc parkingowych w czasie rzeczywistym”.

Udogodnienie dla kierowców poszukujących wolnego miejsca postojowego przy głównych ulicach miasta, system umożliwia także pomiar czasu postoju konkretnego pojazdu a co za tym idzie wymuszenie rotacji pojazdów w miejscach do tego wyznaczonych.

Toruń - za projekt: „ChainDoc – pionierskie wdrożenie technologii blockchain w sektorze publicznym dla bezpiecznego obiegu dokumentów”.

Rozwiązanie jest częścią systemu obiegu dokumentów w Toruńskim Centrum Usług Wspólnych. Eliminuje konieczność przekazywania dokumentów w formie papierowej - są one znakowane czasem, są niezaprzeczalne w formie i treści - dzięki rejestracji i weryfikacji a odnalezienie oryginału, przechowywanego na bezpiecznych serwerach jako skan, jest szybkie i ergonomiczne.

Finaliści: Bielsko-Biała, Dąbrowa Górnicza, Giżycko, Gliwice (za 2 projekty), Głogów, Grudziądz, Jarosław, Jedlina- Zdrój, Józefów, Kielce, Legnica, Milanówek, Olsztyn, Ostrowiec Świętokrzyski, Ostrów Wielkopolski (za 2 projekty), Piła (za 2 projekty), Piotrków Trybunalski, Rzeszów (za 2 projekty), Siemianowice Śląskie, Słupsk, Sosnowiec, Stalowa Wola, Świdnica, Świdnik, Wągrowiec, Wojkowice, Zabrze (za 2 projekty), Zgierz.

Kategoria: Gminy miejsko-wiejskie

Laureat: Grodzisk Mazowiecki - za projekt „Innowacyjna Biblioteka XXI wieku”.

To miejsce spotkań, miejsce życia kulturalnego, spotkanie z nowymi technologami i przestrzenią zaprojektowaną w trendzie „trzeciej przestrzeni”, która zachęca do spędzania wolnego czasu z rodziną i przyjaciółmi. Jest miejscem integracji wielopokoleniowej naszpikowanym najnowszymi technologiami. Dziennie bibliotekę odwiedza około 400 osób a w ciągu tylko jednego roku do biblioteki zapisało się około 12 tys. osób co stanowi połowę mieszkańców Grodziska.

Wyróżnieni:

Brześć Kujawski - za projekt „Brzeska Strefa Gospodarcza”.

Inicjatywa sprawiła, że Strefa stała się rozpoznawalną marką, lokomotywą, która wzmacnia  lokalną gospodarkę i pozycję gminy na gospodarczej mapie kraju. Beneficjentami podejmowanych działań są mieszkańcy gminy, inwestorzy, lokalni przedsiębiorcy, ale też lokalne instytucje otoczenia biznesu i podmioty powiązane z biznesem.

Międzychód - za projekt „Prospołeczna gmina Międzychód”.

Prospołeczna gmina to szereg mniejszych działań na rzecz mieszkańców, które całościowo przyczyniają się do poprawy funkcjonowania gminy, a tym samym jej mieszkańców, takie jak darmowe przedszkola, darmowa nauka pływania, Międzychodzka Karta Seniora, budowa nowoczesnego przedszkola i dopłaty proekologiczne.

Poddębice - za projekt „Geotermia jako najlepszy ekologiczny sposób zastępowania lokalnych źródeł niskiej emisji pyłów i gazów - zeroemisyjnym odnawialnym źródłem ciepła”. Projekt jest przedsięwzięciem proekologicznym, poprawiającym jakość powietrza na terenie Poddębic. Geotermia ogrzewa obecnie 70 proc. powierzchni miasta. W wyniku zrealizowanych zadań inwestycyjnych Poddębice stają się niezależne energetycznie, spadły ceny za dostawę ciepła oraz liczba dymiących kominów.

Finaliści: Biała Rawska, Brusy, Brzesko (za 2 projekty), Busko-Zdrój, Jarocin, Lądek-Zdrój, Mielno, Międzychód, Mosina (za 2 projekty), Ożarów Mazowiecki, Rychwał, Strzegom, Strzelce Krajeńskie, Śmigiel, Trzebnica, Zakliczyn.

Kategoria: Gminy wiejskie

Laureat: Klembów - za projekt „Nowoczesne, przyjazne usługi dla mieszkańców elementem rozwoju Gminy Klembów”.

Projekt polegał na wprowadzeniu szerokich i kompleksowych usług dla mieszkańców miasta. Rozpoczęło się od uporządkowania infrastruktury komputerowej i telefonicznej w Urzędzie oraz jednostkach organizacyjnych a także wprowadzenia systemu informacji przestrzennej aż po rozbudowę e-usług i wprowadzenie wielu nowoczesnych rozwiązań w oświacie.

Sekretarz Gminy Klembów Agnieszka Sosnowska oceniła, że zwycięstwo w konkursie Innowacyjny Samorząd jest szczególnym wyróżnieniem. "Jest takie powiedzenie, że nie pracuje się dla nagród, ale z drugiej strony nie ma nic przyjemniejszego niż nagroda, niż docenienie naszej codziennej pracy" – podkreśliła.

Wyróżnieni:

Miedzichowo - za projekt „Małe kino społecznościowe szansą na rozwój zasobów kultury województwa wielkopolskiego”.

Małe kino społecznościowe w niewielkiej miejscowości Bolewice, gmina Miedzichowo, zostało utworzone  w celu umożliwienia mieszkańcom korzystania z dóbr kultury oraz integracji społecznej.

Stare Pole - za projekt „Mobilny Urzędnik – Gmina Przyjazna Mieszkańcom”. Jest to usługa skierowana do mieszkańców gminy Stare Pole, którzy z powodu niepełnosprawności, podeszłego wieku lub trudnej sytuacji mają problemy z samodzielną wizytą w Urzędzie.

Zagrodno - za projekt „Wykorzystanie Nowoczesnych Technologii Bezzałogowych w poprawie bezpieczeństwa lokalnej społeczności”.

Projekt ma na celu poprawę skuteczności działań ratowniczych na terenie gminy za pomocą technologii UAV i efektywne wykorzystanie sił i środków podczas poszukiwań osób zaginionych, pożarów wielkoobszarowych upraw w okresie letnim, działań  podczas zagrożeń powodziowych, podtopień.

Zgorzelec - za projekt „Pracownia multimedialna 3D w Szkole Podstawowej im. Sybiraków w Jerzmankach”.

Celem projektu było umożliwienie uczniom z terenów wiejskich nauki wg najnowocześniejszych standardów i przy użyciu technologii przyszłości. Prezentacje 3D z różnych dziedzin umożliwiają prowadzenie zajęć pobudzających wyobraźnię uczniów, mogą zastąpić przestarzałe i mało atrakcyjne dla uczniów pomoce dydaktyczne.

Finaliści: Bieliny, Czarny Bór, Długołęka (za dwa projekty), Dąbie, Dywity, Godów, Jejkowice, Kaliska, Kurzętnik, Maków, Malanów, Nadarzyn, Płużnica, Podgórzyn, Pokrzywnica, Rokietnica, Rzekuń, Stare Babice, Terespol, Wiązowna, Zawonia.

Kategoria: powiaty

Laureat: Powiat Toruński - za projekt „EU-geniusz wyruszył labiryntem ze szkoły tajemnic do świata 3D – realizacja partnerskich projektów edukacyjnych współfinansowanych z EFS”.
 
Projekt kompleksowo i przy zastosowaniu nowatorskich rozwiązań wspiera dzieci i młodzież pochodzącą głównie z terenów wiejskich, doposażając przy tym szkoły w sprzęt pozwalający na prowadzenie nowych zajęć oraz szkoląc nauczycieli w posługiwaniu się nim.

Wyróżnieni:

Powiat Koniński - za projekt „Wzmacnianie zastosowania TIK w Powiecie Konińskim – Integracja  i harmonizacja baz danych oraz udostępnianie elektronicznych usług publicznych”.

Realizowany w dwóch obszarach projekt przyczynił się do podniesienia jakości zbiorów danych przestrzennych, podniósł efektywność pracy wewnątrz urzędów i zwiększył dostęp do elektronicznych usług publicznych.

Powiat Chojnicki - za projekt „Do pracy na dwóch kółkach”.

W Starostwie Powiatowym w Chojnicach pracownicy, którzy minimum 15 razy w miesiącu przyjadą do pracy na rowerze dostają dodatek do wynagrodzenia. Wybór roweru jako środka lokomocji ma przede wszystkim wymiar prozdrowotny, przyczynia się także do zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza oraz pozwala na zaoszczędzenie miejsc parkingowych.
 
Powiat Legionowski - za projekt: „Pracujące soboty”.

Projekt jest odpowiedzią na potrzebę mieszkańców, by obsługa administracyjna była dostępna w czasie nie kolidującym z ich aktywnością zawodową. Dzięki przeprowadzonej reorganizacji pracy, mieszkańcy mogą załatwiać swoje sprawy bez konieczności brania urlopu czy zwalniania się u pracodawcy.

Finaliści: Powiat Brzeziński, Powiat Chojnicki, Powiat Gostyński, Powiat Kędzierzyn-Koźle, Powiat Lidzbarski (za dwa projekty), Powiat Ostrzeszowski, Powiat Pruszkowski.

Laureatów wybrała kapituła w składzie:

Jacek Paziewski, dyrektor Biura Analiz i Projektów Strategicznych w Ministerstwie Cyfryzacji,

Jan Staniłko, dyrektor Departamentu Innowacji w Ministerstwie Rozwoju,
 
Daniel Baliński, zastępca dyrektora Departamentu Strategii Rozwoju w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej,

Rudolf Borusiewicz, dyrektor biura Związku Powiatów Polskich,

Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miast Polskich,

Leszek Świętalski, sekretarz generalny Związku Gmin Wiejskich RP,

prof. Stanisław Łobejko, Szkoła Główna Handlowa,

dr Tomasz Pilewicz, Szkoła Główna Handlowa.

Jacek Pochłopień, redaktor naczelny samorzad.pap.pl

Patronaty honorowe nad konkursem Innowacyjny Samorząd 2020 objęli: Ministerstwo Rozwoju, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwo Cyfryzacji. Partnerami strategicznymi byli Polski Fundusz Rozwoju i Budimex. Partnerzy medialni to TVP Info i Polskie Radio.

Szczegółowe omówienia wyników w poszczególnych kategoriach będą prezentowane w Serwisie Samorządowym PAP w kolejnych dniach.

jp/ woj/