Organizatorem konkursu jest Serwis Samorządowy PAP, a celem inicjatywy jest docenienie gmin, powiatów i województw za realizację nowatorskich projektów, mogących stać się inspiracją dla innych jednostek samorządu terytorialnego. Najlepszych wybiera Kapituła złożona z przedstawicieli redakcji, Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz Związku Gmin Wiejskich RP, Związku Miast Polskich, Unii Miasteczek Polskich, Unii Metropolii Polskich, Związku Powiatów Polskich i Związku Województw RP.

Po co tracić czas na analizę faktur i rachunków za prąd i ciepło, skoro może to z powodzeniem zrobić robot. Z tego założenia wyszły władze Bydgoszczy, które postawiły na projekt „Baza Zarządzania Energią - ROBOT”. Wdrożenie narzędzia automatyzującego procesy zarządzania dokumentami sprzedaży energii i innych mediów zostało dostrzeżone przez Kapitułę, która przyznała miastu pierwsze miejsce w kategorii dużych miast. System zwiększył efektywność pracy i odciążył pracowników od powtarzalnych zadań.

Wśród gmin miejskich najlepsza okazała się Zduńska Wola. Kapituła doceniła wprowadzony przez miasto projekt powszechnej nauki programowania, w ramach którego wszyscy, a nie tylko wybrani uczniowie klas IV-VI uczą się tej umiejętności. Program edukacyjny opracowali eksperci z politechnik warszawskiej i wrocławskiej, mający doświadczenie w olimpiadach informatycznych. 

Zdecydowanym zwycięzcą wśród gmin miejsko-wiejskich był Lądek Zdrój za sprawą budowy farmy fotowoltaicznej, dzięki której od 1 stycznia 2024 roku gmina nie kupuje już energii elektrycznej. Całość zapotrzebowania pokrywana jest przez własną farmę o mocy 1 MegaWata. Tani i ekologiczny prąd z Lądeckiej Spółdzielni Energetycznej zasila m.in. Urząd Miasta i Gminy, szkoły podstawowe w Lądku-Zdroju i Trzebieszowicach, przedszkole Gminne z oddziałem żłobkowym, Liceum Ogólnokształcące, Centrum Kultury i Rekreacji, obiekty sportowe, gminną bibliotekę, siedzibę straży miejskiej i ochotniczej straży pożarnej, a także miejski monitoring, parkingi i toalety. Inwestycja przynosi oszczędności rzędu 750 tys. zł rocznie.

Z kolei w kategorii gmin wiejskich prym wiedzie w tegorocznej edycji gmina Brzozie, która wybudowała salę widowiskową z innowacyjnym studiem multimedialnym do nagrań i transmisji online. Po przeprowadzeniu adaptacji pomieszczeń w dawnej szkole, uruchomiono nowoczesne studio nagrań z kameralną salą widowiskową. Inwestycja przyczyniła się do ożywienia lokalnej kultury i integracji społeczności. 

Powiat Pilski, laureat pierwszego miejsca wśród powiatów ziemskich, ujął Kapitułę, uruchamiając nowatorskie Centrum Stomatologii. Ośrodek, dzięki środkom własnym powiatu pilskiego, został wyremontowany i wyposażony w zaawansowany sprzęt. Nowoczesne gabinety stomatologiczne minimalizują stres u pacjentów. Dzieci i młodzież mogą korzystać tu z leczenia na najwyższym poziomie, ze znieczuleniem przy pomocy komputera. 

Jak poprzez gry i zabawy rozbudzić w przedszkolakach chęć nauki matematyki i kodowania? Zadanie to z powodzeniem realizuje Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie w partnerstwie z Politechniką Koszalińską i Przedszkolem nr 16. Projekt "Matematycznie zakręceni" koncentruje się na wykorzystaniu gier planszowych w edukacji matematycznej najmłodszych dzieci. To nowatorskie podejście zasłużyło na pierwsze miejsce wśród zgłoszonych projektów realizowanych przez samorządy województw.

"Polski sukces gospodarczy ostatnich 20 lat polskiego członkostwa w Unii Europejskiej został zbudowany na ogromnym sukcesie i ogromnej pracy tysięcy małych i średnich polskich firm. Teraz naszym celem jako Polski w Unii Europejskiej powinno być to, żeby te małe polskie firmy, które są podwykonawcami firm zachodnich, stały się wielkimi polskimi firmami, miały swoich podwykonawców. By to się stało, potrzebujemy inwestycji w innowacje i nie tylko w innowacje w sektorze przedsiębiorstw, ale też w ten ekosystem czy to środowisko wokół – w samorządy, w administrację publiczną, tak żeby procesy, które są zbyt długotrwałe lub były zbyt długotrwałe dotychczas, były bardziej dostosowane do potrzeb XXI wieku" - stwierdził podczas debaty "Innowacyjny samorząd - czy (nie) stać nas na innowacje?" wiceminister funduszy i rozwoju regionalnego Jan Szyszko.

Konieczność wdrażania innowacyjnych rozwiązań w samorządach potwierdził także Tomasz Szymański, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji.

"Samorząd jest zmuszony stosować innowacyjne metody polepszania swojej komunikacji ze społeczeństwem, wszak osoby współtworzące samorząd są asygnowane ze społeczności lokalnej, na rzecz których realizują te usługi. Także to jest oczywiście ta droga, którą powinny samorządy zmierzać i czynią to jak widać doskonale mając na wadze zainteresowanie państwa zarówno debatą, jak i galą konkursową" - zauważył wiceminister.

W tym roku konkurs "Innowacyjny Samorząd" organizowany był już po raz piąty. Patronat honorowy nad konkursem objęły resorty: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz organizacje samorządowe: Związek Gmin Wiejskich RP, Związek Miast Polskich, Unia Miasteczek Polskich, Unia Metropolii Polskich, Związek Powiatów Polskich i Związek Województw RP.

Partnerami tegorocznej konferencji i gali są Appricotsoft, Asseco, EcoUtility, Emka Oil i Llidero.

W ubiegłym roku nagrodzona została gmina Łubniany za zarządzanie i eksploatację siecią wodno–kanalizacyjną w trybie partnerstwa publiczno-prywatnego, gmina Pleszew za pierwsze w Polsce miasto 15-minutowe, Ustka za projekt „Smart Biuro”, Gdańsk za wymyślenie podatkowego robota, Powiat Poznański za stworzenie biblioteki zapachów w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Owińskach, a województwo kujawsko-pomorskie za e-Szkołę dla dzieci i młodzieży z Ukrainy. 

Poniżej publikujemy pełne wyniki tegorocznej edycji konkursu.

Województwa

I miejsce
Województwo Zachodniopomorskie – „Matematycznie zakręceni”

II miejsce 
Województwo Małopolskie – „Małopolska Sieć Sukcesorów”

III miejsce
Województwo Podkarpackie – „Budowa Podmiejskiej Kolei Aglomeracyjnej – PKA: Zakup taboru wraz z budową zaplecza technicznego”

Powiaty

I miejsce
Powiat Pilski – „Centrum Stomatologii Powiatu Pilskiego dla Dzieci i Młodzieży – nowoczesna profilaktyka i bezpłatne leczenie dla zdrowia najmłodszych”

II miejsce
Powiat Malborski – „Malborskie Centrum Wsparcia Młodych”

III miejsce
Powiat Pilski – „Powiatowe Centrum Edukacji w Pile liderem innowacyjnego i dostępnego szkolnictwa zawodowego w Polsce”

Wyróżnienia: Powiat Białostocki – „Profesjonalne kształcenie zawodowe w Łapach”; Powiat Sokólski – „Utworzenie domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży w Powiecie Sokólskim”; Powiat Zgierski – „Hala sportowa przy Zespole Licealno-Sportowym w Aleksandrowie Łódzkim”; Powiat Kazimierski – „Przekształcenie Kazimierzy Wielkiej w uzdrowisko”.

Gminy wiejskie

I miejsce
Brzozie – „Kultura hybrydowa 3.0 - stworzenie sali widowiskowej z innowacyjnym studiem multimedialnym do nagrań i transmisji on-line w Brzoziu”

II miejsce
Rząśnik – „Przebudowa leśnych naturalnych ścieżek na leśną ścieżkę rowerową typu singletrack w gminie Rząśnik o długości 8740 mb”

III miejsce
Klembów – „Bezpieczna Gmina Klembów”

Wyróżnienia: Szydłowo – „Enklawa miododajna w Zawadzie (Gmina Szydłowo) – wspólna przestrzeń mieszkańców i owadów zapylających”; Czerwonak – „Kładka pieszo-rowerowa w Owińskach – innowacyjny obiekt, który łączy dwa brzegi rzeki Warty, trzy samorządy i ludzi”; Czarny Bór – „Działania proekologiczne Gminy Czarny Bór na rzecz ochrony środowiska i zmian klimatycznych”; Stare Babice – „Centrum Opiekuńczo - Mieszkalne dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami w Starych Babicach”; Redzikowo – „Usługi społeczne w Gminie Redzikowo jako wynik przekształcenia Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Centrum Usług Społecznych Gminy Redzikowo”; Udanin – „Budowa Centrum Usług Społeczno-Zdrowotnych w Piekarach”; Bieliny – „Świętokrzyska Zagrody Kultury - miejsce upowszechniania dziedzictwa kulturowego Gór Świętokrzyskich”; Szemud – „Centrum Samorządowe Szemud”.

Gminy miejsko-wiejskie

I miejsce
Lądek-Zdrój – „Samowystarczalność energetyczna na przykładzie gminnej spółdzielni energetycznej w Lądku-Zdroju”

II miejsce
Piaseczno – „Piaseczno – pierwsza gmina z e-doręczeniami”

III miejsce
Koszyce – „Cyfryzacja i e-usługi na sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w Gminie Koszyce”

Wyróżnienia: Pleszew – „Kompaktowe M czyli mieszkania dla każdego”; Mosina – „Fortask - skuteczne i nowoczesne narzędzie do zarządzania zespołem i zadaniami w Urzędzie Miejskim w Mosinie”; Pleszew - „Edukacja przyszłości – nauka samodzielności”; Jarocin – „Gospodarka wodno-ściekowa w Gminie Jarocin”; Murowana Goślina – „Wdrożenie aplikacji mMieszkaniec w Gminie Murowana Goślina”; „Karczew – „E-usługi dla e-kultury w Gminach Karczew i Wiązowna”; Sianów – „Sianowskie Centrum Wiedzy”; Skoki – „Samoobsługowy Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Skokach”

Gminy miejskie

I miejsce
Zduńska Wola – „Powszechna nauka programowania w Zduńskiej Woli”

II miejsce
Opole – „Edukacyjne Place Zabaw Muchy Odpaduchy o tematyce związanej z gospodarką o obiegu zamkniętym w Opolu”

III miejsce
Sopot – „Wykorzystanie danych przestrzennych do weryfikacji ewidencji podatkowej” 

Wyróżnienia: Koło, „Budowa Ciepłowni Geotermalnej w Kole”; Stalowa Wola  -  „NASA Space Apps Challenge Stalowa Wola 2023”; Konin – „Aplikacja Dostępna przestrzeń miejska”, Cieszyn - „Szlakiem cieszyńskiego tramwaju – rozwój transgranicznej turystyki”; Nowy Sącz – „Transformacja w efektywny system energetyczny - Elektrociepłownia MPEC Nowy Sącz”;

Duże miasta

I miejsce
Bydgoszcz – „Wdrożenie ‘Bazy Zarządzania Energią’ (BZE) - bezobsługowego narzędzia zarządzającego dokumentami finansowymi dla 300 budynków miejskich

II miejsce
Lublin – „Współpraca w ramach przedsięwzięcia badawczo-rozwojowego w obszarze efektywności energetycznej i racjonalizacji zużycia energii w obiektach miejskich”

III miejsce
Lublin – „Proces partycypacyjnego współtworzenia dokumentu ‘Miasto Młodych. Polityka młodzieżowa Lublina’

Wyróżnienia: Łódź – „Łódzkie Szkoły dla Klimatu”; Gdańsk – „Forum Młodzieży ‘Niebieskie Trampki - kroki ku życiu’ - zapobieganie samobójstwom w środowisku młodzieży”; Gdynia – „Wirtualny Urzędnik z funkcją Chata GPT”; Gdynia – „Gminny Program Przeciwdziałania Cyberprzemocy i Uzależnieniom Cyfrowym”; Poznań – „Prosty język w Urzędzie Miasta Poznania”.

aba/