Ozdoba, cytowany w komunikacie resortu klimatu i środowiska, zaznaczył, że obrót odpadami wiąże się ze znacznymi przychodami finansowymi w momencie ich przyjmowania przez zbierającego odpady, ale równocześnie wymaga ogromnych nakładów finansowych na dalsze ich zagospodarowanie.

Według wiceministra, stwarza to pole do nadużyć dla nieuczciwych przedsiębiorców, co w konsekwencji utrudnia uzyskiwanie dochodów i utrzymanie się na rynku osobom działającym zgodnie z prawem. Jak zaznaczył wiceszef MKiŚ, niska odpowiedzialność za przestępstwa na środowisku przyczyniła się do rozwoju tzw. szarej strefy, którą szacuje się w przybliżeniu od 10 proc. do nawet 40 proc. całego rynku gospodarowania odpadami.

Wiceminister ocenił, że istotnym problemem rynku gospodarowaniu odpadami jest nielegalny przywóz do Polski odpadów z krajów sąsiednich, w tym szczególnie odpadów niebezpiecznych.

„Należy wskazać, że szczególnie te ostatnie generują szereg problemów dla samorządów i wydatków poniesionych z budżetu Skarbu Państwa na ich usunięcie lub naprawę szkody powstałej w środowisku. W ostatnim czasie zarejestrowano na terenie całego kraju, a w szczególności na terenie województwa pomorskiego oraz kujawsko-pomorskiego, znaczny wzrost przypadków związanych z porzuceniem takich odpadów w miejscach na ten cel nieprzeznaczonych” – powiedział.

Z uwagi na fakt, że były to miejsca ogólnodostępne, w wielu przypadkach spełniające rolę miejsc o charakterze rekreacyjno-wypoczynkowym, porzucone odpady powodowały nie tylko do zagrożenie zanieczyszczenia przyrody, czy generowały koszty związane z ich unieszkodliwieniem, lecz także bezpośrednio zagrażały zdrowiu i życiu osób, które potencjalnie mogły mieć z nimi kontakt.

Resort klimatu i środowiska zauważył, że na tę chwilę nie można jednoznacznie wskazać ich wytwórców, lecz również nie można wykluczyć, iż nie pochodziły one z Polski i do kraju wwiezione zostały nielegalnie. „Stwierdzone, liczne przypadki porzucania tego rodzaju odpadów oraz wzrost skali tego typu czynów wskazuje na znaczną opłacalność takich nielegalnych działań odbywających się bez zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska oraz poza wszelkimi rejestrami, także z pominięciem ewidencji podatkowej z prowadzonej działalności gospodarczej” – zaznaczono w komunikacie MKiŚ.

Resort zaznaczył, że uwzględniając konieczność „uszczelnienia” rynku gospodarowania odpadami oraz przeciwdziałania uszczupleniom w zakresie podatku od towarów i usług związanych z obrotem odpadami Główny Inspektor Ochrony Środowiska wspólnie z Krajową Administracją Skarbową opracowali nowelizację przepisów wykonawczych do ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów. Ma ona polegać na zobowiązaniu przedsiębiorstw zajmujących się transgranicznym obrotem odpadami do rejestrowania każdego przewozu odpadów poprzez elektroniczną platformę PUESC Ministerstwa Finansów, co realizowane będzie za pośrednictwem oferowanego w ramach Platformy PentaTAX – modułu SENT.

Szefowa Krajowej Administracji Skarbowej Magdalena Rzeczkowska zaznaczyła, że skuteczność SENT została potwierdzona w praktyce, szczególnie w zakresie zmniejszenia szarej strefy w branżach paliwowej i tytoniowej.

„KAS wspiera uczciwą konkurencję na rynku i walczy z nieuczciwym biznesem. SENT jest jednym z narzędzi, które wykorzystujemy w tym celu. Od kwietnia 2017 r. do czerwca 2020 r. przeprowadziliśmy ponad 1,4 mln kontroli i wykryliśmy ponad 16 tys. nieprawidłowości w przewozie towarów wrażliwych” – wyjaśniła.

Konsekwencją wprowadzonych przepisów będzie nałożenie odpowiednio na podmiot wysyłający, podmiot odbierający oraz przewoźnika w obrocie odpadami w momencie rozpoczęcia przewozu odpadów obowiązków w zakresie dokonania zgłoszenia przewozu, jego uzupełnienia i aktualizacji. Dodatkowo przewoźnik zostanie zobowiązany do zapewnienia przekazywania danych geolokalizacyjnych, a kierujący do posiadania numeru referencyjnego oraz uruchomienia lokalizatora.

„Rozwiązania te usprawnią kontrolę nad transgranicznym przemieszczaniem odpadów, w tym niebezpiecznych, wpłyną na ograniczenie zjawiska „szarej strefy” oraz przyczynią się do wzrostu wpływów do Skarbu Państwa z tytułu podatków od towaru i usług, wynikających ze zdarzeń gospodarczych, które dotychczas były zatajane przez nieuczciwych przedsiębiorców” – zaznaczył Ozdoba.

Michał Mistrzak, p.o. Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, podkreślił nielegalny przywóz odpadów do Polski będzie znacznie bardziej utrudniony i wysoce ryzykowny. „Liczę, że znacznie ograniczy to przestępczość w tym obszarze” – powiedział Mistrzak.

kic/