Sejm uchwalił w piątek nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, która - w nowych przepisach - określana jest przemocą domową. Regulacja wprowadza pojęcia przemocy ekonomicznej i cyberprzemocy, rozszerza też krąg osób objętych ochroną na byłych partnerów i dzieci będące świadkami przemocy domowej.
O tym jak poważny jest to problem świadczy chociażby przykład Rybnika, gdzie właśnie w piątek zainaugurowano miejską kampanię pod hasłem "Nie bądź obojętny! Przemoc w rodzinie może dotknąć każdego". Ze statystyk ośrodka pomocy społecznej wynika, że w 135-tysięcznym Rybniku w minionym roku różnych form przemocy doświadczyło co najmniej kilkaset osób.
Zawarta w nowelizacji definicja przemocy domowej to "jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, mienia, naruszające jej godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody ma jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę, oraz mające na celu uzyskanie kontroli w zakresie nabywania i korzystania z posiadanych przez tę osobę zasobów ekonomicznych".
Z kolei cyberprzemoc jest zdefiniowana jako "opis zachowań, które mogą wzbudzić w osobie doznającej przemocy poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, zwłaszcza zachowań podejmowanych za pomocą środków komunikacji elektronicznej na odległość".
Ustawa przewiduje zmiany w procedurze niebieskiej karty. Wprowadzono np. przepis obligujący grupę diagnostyczno-pomocową do monitorowania sytuacji osób lub rodzin dotkniętych przemocą domową, a także zagrożonych jej wystąpieniem, w tym również po zakończeniu procedury niebieskiej karty. Dodano również przepis umożliwiający pracę grupy diagnostyczno-pomocowej za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.
Regulacja doprecyzowuje przepisy w zakresie kwalifikacji osób kierujących specjalistycznymi ośrodkami wsparcia dla osób doznających przemocy domowej. Umożliwiono uznanie dotychczasowego doświadczenia zawodowego; osoby te muszą mieć co najmniej trzy lata stażu pracy w pomocy społecznej lub w placówkach realizujących zadania na rzecz przeciwdziałania przemocy oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej.
Rybnik zwraca uwagę na problem przemocy domowej
Rybnicka kampania poświęcona przemocy domowej jest efektem współpracy Urzędu Miasta, Ośrodka Pomocy Społecznej i Komendy Miejskiej Policji. Na problem przemocy zwracają uwagę dwustronne podświetlane billboardy w siedmiu punktach miasta, przy głównych drogach prowadzących do Rybnika.
"Zwykle na billboardach prezentujemy wydarzenia, które mają promować miasto i wydarzenia na jego terenie. Wykorzystujemy je również do kampanii informacyjnych i społecznych – np. o szkodliwości smogu, konieczności selektywnej zbiórki odpadów czy korzyści płynących z budżetu obywatelskiego. Tym razem zwracamy uwagę na problem przemocy, która, niestety, jest zjawiskiem częstym i może dotknąć każdego, bez względu na wiek, płeć czy miejsce zamieszkania" - wyjaśnił prezydent Rybnika Piotr Kuczera.
Nadrzędnym celem kampanii - dodał prezydent miasta - jest upowszechnienie wiedzy, gdzie ofiary przemocy mogą szukać pomocy. "W sytuacji kryzysowej można skorzystać z czynnego przez całą dobę ogólnopolskiego numeru telefonu dla ofiar przemocy w rodzinie, czyli tzw. niebieskiej linii 800-120 -002" - powiedział Kuczera.
Inicjatorzy kampanii zwracają uwagę, że przemoc w rodzinie nie jest sprawą prywatną, ale przestępstwem ściganym przez prawo. Rzadko jest też incydentem jednorazowym. Nie jest natomiast łatwe mówienie o przemocy.
"Osobom doświadczającym przemocy, a ujawniającym ten fakt, często towarzyszy lęk, strach, głównie przed konsekwencjami oraz dalszymi działaniami w procedurze niebieskie karty, a jest to często długa droga" – wyjaśniła Marzena Krawczyk, koordynator Zespołu ds. Przemocy Ośrodka Pomocy Społecznej w Rybniku.
Tzw. niebieska karta jest dokumentem urzędowym, sporządzanym w przypadku podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie. Kartę może założyć policjant, pracownik socjalny czy przedstawiciel gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, oświaty i ochrony zdrowia. Służy dokumentowaniu faktów związanych z przemocą w rodzinie oraz ocenie zagrożenia dalszą przemocą. Po wszczęciu takiej procedury, sytuacja osoby, co do której istnieje podejrzenie, że doświadcza przemocy, będzie monitorowana przez koordynatora – pracownika socjalnego Zespołu ds. Przemocy Ośrodka Pomocy Społecznej oraz dzielnicowego.
Z danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Rybniku wynika, że w 2022 r. w ramach 430 procedur niebieskiej karty zanotowano 430 osób doświadczających przemocy psychicznej, 285 osób - przemocy fizycznej, 18 osób poddanych przemocy ekonomicznej, 13 ofiar przemocy seksualnej i 12 osób doświadczających zaniedbania. Zdarza się, że jedna osoba doświadcza różnych rodzajów przemocy.
kkr/ iżu/ mab/ woj/