Celem przygotowywanej przez ministrę ds. polityki senioralnej Marzenę Okłę-Drewnowicz nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego jest wprowadzenie instytucji najmu senioralnego.

Projekt miałby stanowić narzędzie umożliwiające rozwiązanie problemu tzw. więźniów czwartego piętra - dotyczy osób starszych mieszkających w lokalach uniemożliwiających im samodzielne funkcjonowanie, np. z powodu braku windy.

„Osoby starsze, które mieszkają w mieszkaniach uniemożliwiających im samodzielne funkcjonowanie z powodu braku możliwości ich opuszczenia, z uwagi na bariery architektoniczne, są wykluczone z życia społecznego, co przekłada się na pogorszenie ich stanu zdrowia. Doświadczają one trudności w realizacji podstawowych czynności dnia codziennego jakimi są zakupy, spacer, czy też po prostu wyjście z mieszkania. Sytuacja ta prowadzi często do +uwięzienia+ starszych osób, które mogłyby wieść niezależne życie” – czytamy w informacji o założeniach projektu.

Obecnie gminy mogą wynajmować mieszkania komunalne osobom starszym, ale tylko nieposiadającym własnego mieszkania i te osoby już dziś otrzymują z zasobów gminy mieszkanie bez barier. Takiej możliwości nie mają jednak osoby posiadające mieszkanie na własność, przez co często pozostają „więźniami” swoich mieszkań.

Proponowane rozwiązanie tego problemu w postaci wprowadzenia najmu senioralnego zakłada, że osoby starsze, zamieszkujące we własnych mieszkaniach, będą mogły zawrzeć z gminą umowę najmu lokalu mieszkalnego wchodzącego w skład mieszkaniowego zasobu gminy pod warunkiem jednoczesnego wynajęcia gminie mieszkania, w którym dotychczas zamieszkiwały. Lokal mieszkalny wchodzący w skład mieszkaniowego zasobu gminy, wynajmowany w ramach umowy najmu senioralnego, będzie musiał być dostępny dla osób starszych.

Wynajmujący nie będą musieli spełniać kryterium dochodowego obowiązującego w danej gminie przy „standardowej” umowie najmu komunalnego lokalu mieszkalnego, ponieważ wynajęcie seniorom takich mieszkań nie wynika z ich trudnej sytuacji materialnej, a z ograniczeń w codziennym życiu spowodowanych barierami architektonicznymi.

Gmina będzie mogła podnajmować od osoby starszej jej mieszkanie, przy czym jego stan prawny nie ulegnie zmianie tzn. że pozostanie ono własnością seniora. W sytuacji rezygnacji osoby starszej z mieszkania w lokalu gminy, mieszkanie stanowiące jej własność jest jej zwracane, a w przypadku śmierci osoby starszej jej mieszkanie pozostaje w masie spadkowej.

Planowy termin przyjęcia projektu przez rząd został ustalony na drugi kwartał br.

W Polsce żyje blisko 9,9 mln osób w wieku 60 lat i więcej, co stanowi 26,3 proc. ludności kraju. Od 2012 r. populacja tej grupy osób wzrosła o prawie 2 mln osób (z 8 mln, co stanowiło 21 proc. ludności). Według prognozy GUS liczba ludności w wieku 60 lat i więcej w Polsce w roku 2050 ma stanowić około 40 proc. ogółu. 

mam/