[Czytaj też: Jaka dotacja celowa na wypłatę nagrody jubileuszowej dla nauczycieli? MEiN wyjaśnia]

Nagrody specjalne z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej w wysokości 1 125 zł dla nauczycieli zostały ustanowione nowelizacją tzw. ustawy okołobudżetowej z 7 lipca 2023 r. Pracodawcy mają wypłacić nagrody do 14 października 2023 r. 

14 mld zł dla JST i nagrody dla nauczycieli - nowela ustawy okołobudżetowej w Dzienniku Ustaw

Jak przypomina MEiN, przepisy dotyczące nagrody mają zastosowanie zarówno do nauczycieli przedszkoli, szkół i placówek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej, jak i nauczycieli przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek, prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego, jeżeli w dniu 20 września 2023 r. pozostawali w stosunku pracy w tych przedszkolach, szkołach lub placówkach.

"Nagroda specjalna dla nauczycieli jest świadczeniem wynikającym ze stosunku pracy, którego pracownik może skutecznie się domagać, stanowi przychód ze stosunku pracy" - podkreśla resort. 

Gminy mogą już zmieniać budżet, żeby wypłacać nagrody dla nauczycieli

Nagrody nie uwzględnia się przy obliczaniu kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli, o których mowa w art. 30 ust. 3 ustawy – Karta Nauczyciela.

Podatek dochodowy 

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.) za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne bez względu na źródło finansowania tych wypłat, w tym m.in. nagrody.

Jak wyżej wskazano, nagroda specjalna z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej stanowi przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach według skali podatkowej.

Składki na ubezpieczenia społeczne

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Definicja przychodu stosowana na gruncie ubezpieczeń społecznych została zawarta w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zasady ustalania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe regulują przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 728, z późn. zm.). W par. 2 ww. rozporządzenia zostały enumeratywnie wymienione przychody, które nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne; wyłączenia te nie obejmują jednak nagrody specjalnej z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej.

W związku z powyższym nagroda specjalna nie jest zwolniona z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Klasyfikacja budżetowa

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 513, z późn. zm.), środki wydatkowane przez jednostki samorządu terytorialnego na wypłatę nagrody specjalnej dla nauczycieli, w przypadku:

- szkół publicznych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego należy zaksięgować w paragrafie 304 – Nagrody o charakterze szczególnym niezaliczone do wynagrodzeń;

- szkół niepublicznych i szkół publicznych prowadzonych przez osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego oraz osoby fizyczne, inne niż fundacje i stowarzyszenia należy zaksięgować w paragrafie 283 – Dotacja celowa z budżetu na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji pozostałym jednostkom niezaliczanym do sektora finansów publicznych;

- szkół niepublicznych i szkół publicznych prowadzonych przez fundacje i stowarzyszenia należy zaksięgować odpowiednio w paragrafie 281 – Dotacja celowa z budżetu na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji fundacjom oraz paragrafie 282 – Dotacja celowa z budżetu na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji stowarzyszeniom.

Środki na wypłatę nagrody

Środki na wypłatę nagrody będą przekazywane odpowiednio z rezerwy, o której mowa w art. 36 ust. 4 pkt 1 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, oraz części budżetowych, którymi dysponują ministrowie, o których mowa w art. 8 ust. 4–14a Prawa oświatowego.

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw (tzw. ustawa okołobudżetowa) zaplanowano 935 437 tys. zł na zwiększenie rezerwy subwencji ogólnej z przeznaczeniem na nagrodę specjalną z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej.

Wysokość środków na realizację tego zadania obliczona była na podstawie wysokości nagrody, tj. 1125 zł, z dodatkowym uwzględnieniem pochodnych od wynagrodzeń finansowanych po stronie pracodawcy w wysokości 19,64 proc., tj. 220,95 zł.

Dlatego, w sumie do jednostek samorządu terytorialnego będą przekazywane środki na każdego nauczyciela uprawnionego do otrzymania nagrody w wysokości 1345,95 zł.

js/