Prawie 360 skarg na działania organów samorządowych trafiło w 2008 roku do regionalnych izb obrachunkowych. Najczęściej dotyczyły one wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Zgodnie z przepisami, regionalne izby obrachunkowe zajmują się skargami dotyczącymi zadań lub działalności rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa w zakresie spraw finansowych. Skargi na organy wykonawcze (wójtów, starostów, marszałków) rozpatrywane są przez wojewodów lub organy stanowiące.

Pomimo tego, najwięcej pism kierowanych do RIO w sprawie naruszenia przepisów dotyczyło właśnie szefów gmin. 258 związanych było z działalnością wójtów, burmistrzów, prezydentów i przewodniczących zarządów związków gmin, 12 z działalnością starostów i zarządów powiatów oraz 3 z działalnością marszałków i zarządów województw. Zgodnie z art. 231 kpa zostały one przekazane do rozpatrzenia właściwym organom, tj. radzie gminy, radzie powiatu oraz sejmikowi województwa.

Z 85 skarg dotyczących organów stanowiących jst, zdecydowana większość dotyczyła stwierdzenia nieważności uchwał podjętych przez rady i sejmiki.

Jak wynika z raportu Krajowej Rady RIO przedstawionego Sejmowi, najczęściej kwestionowano procedurę uchwalania budżetu, samą uchwałę budżetową i jej zmiany, w tym zaplanowanie innych zadań niż ujęte w projekcie budżetu bez zgody wójta, ujęcie zadań, które zdaniem wnoszących nie należą do zadań samorządu, wprowadzenie nowych zadań inwestycyjnych lub zwiększenie wydatków planowanych na realizację zadania oraz zaplanowanie wydatków w wysokości niewystarczającej na prawidłową realizację zadań jednostek.

Do tego dochodziły zarzuty w sprawie nieprawidłowości w określaniu zasad i wysokości dotacji (np. tryb udzielania i rozliczania dotacji dla szkół i przedszkoli niepublicznych), błędy w ustalaniu stawek podatków i opłat lokalnych, kwestie związane z absolutorium oraz naruszenie trybu podejmowania uchwał (zaniechanie głosowania wniosków zgłoszonych przez radnych, dostarczenie radnym niekompletnych dokumentów).

Jedynie kilkanaście skarg na działalność organów stanowiących regionalne izby obrachunkowe uznały za słuszne. W 10 przypadkach uznano uchwałę za nieważną, a naruszenie prawa stwierdzono 3 krotnie. W pięciu sytuacjach wszczęto postępowanie nadzorcze w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały, w wyniku którego organ stanowiący usunął naruszenie prawa

Jak wynika z informacji KR RIO, skargi na działalność organów stanowiących kierowane były najczęściej przez radnych i organy wykonawcze gmin oraz przez osoby fizyczne. Wśród podmiotów skarżących występowały również osoby prawne i organy ścigania.

/dp/