O tym, że osiągnięcie samodzielności energetycznej w dzisiejszych czasach jest jak najbardziej możliwe przekonywał na przykładzie swojego samorządu Tomasz Koprowiak, były burmistrz Kisielic, które pod jego kierownictwem stały się pierwszą w Polsce gminą nie potrzebującą zewnętrznego zasilania do bieżącego funkcjonowania.  

Jego zdaniem kluczowe jest nie samo osiągniecie samowystarczalności energetycznej, ale produkowanie tyle energii ile zużywa się w czasie rzeczywistym i jednocześnie posiadanie w danej gminie instytucji zarządzania energią.  
 
Według Koprowiaka "w każdej jednostce samorządowej istnieją warunki i można to zrobić".  
 
Były burmistrz Kisielic zaznaczył, że na początku transformacji energetycznej wraz ze swoim zespołem postawili na budowę farm wiatrowych, przez co finanse w gminie uległy poprawie. Zaoszczędzone środki pozwoliły na kolejne inwestycje.  

"Budowaliśmy kotłownie na biomasę i sieć jednocześnie. Następna sprawa to biogazownia, bo jak zaczęło się to w następnych latach rozwijać, to zacząłem szukać kolejnych źródeł. Na koniec zamarzyła mi się fotowoltaika, bo żeby zmniejszyć koszty pracy ciepłowni, trzeba było szukać oszczędności w energii. Nie było spółdzielni (energetycznych - PAP)" - tłumaczył Koprowiak.  

Jak dodał, spółdzielnie oraz zbilansowanie ich funkcjonowania to klucz w usamodzielnieniu energetycznym gmin.  

Z kolei Tadeusz Ciak, burmistrz Makowa Mazowieckiego, podkreślał, że obecne przepisy oraz niespójna polityka państwa przeszkadzają gminom i miastom w transformacji energetycznej. W Makowie Mazowieckim od 2023 roku działa turbina wodna, jednak według prawa samorządy nie mogą sprzedawać nadmiarowo wyprodukowanej przez siebie energii. 

"W teorii można produkować tyle energii, ile się zużywa, a jak się przyjrzymy bliżej, to się okaże, że zużywamy tylko 20 czy 30 proc. Reszta z przeróżnych przyczyn - technicznych, a nawet fiskalnych -  niestety jest niemożliwa, żeby ją zużywać" - powiedział burmistrz Makowa. Zauważył przy tym, że prawo zabrania również udostępniania nadwyżki energii za darmo. 

O finansowaniu inwestycji w poprawę efektywności energetycznej budynków oraz w odnawialne źródła energii mówił z kolei dr Marek Szczepański, dyrektor Departamentu Programów Ekologicznych Banku Ochrony Środowiska.  

"Unia Europejska kładzie bardzo duży nacisk na finansowanie inwestycji proekologicznych zarówno w zakresie budowy instalacji jak i poprawy efektywności energetycznej. Problemem nie są zatem pieniądze, ale to, czy samorządy są w stanie po nie  sięgnąć i czy zdążą zrealizować inwestycje w terminach określonych dla wykorzystania funduszy unijnych" – zauważył ekspert.  

Szczepański nie wykluczył, że z powodu ograniczonego czasu na wydatkowanie funduszy unijnych (zarówno z KPO, jak i z programów Polityki Spójności na lata 2021-2027) nie wszystkie samorządy będą w stanie pozyskać i efektywnie wykorzystać te środki. Kolejnym problemem jest mała liczba wykonawców, którzy mogliby zrealizować niektóre programy jak np. termomodernizacje budynków. 

Ekspert zaznaczył, że BOŚ od ponad 30 lat finansuje projekty, które dotyczą poprawy efektywności energetycznej i ochrony środowiska. Dzięki zdobytemu doświadczeniu i posiadaniu w strukturze banku grupy wykwalifikowanych inżynierów ekologów oferta BOŚ jest unikalna. Przypomniał, że bank korzysta z wielu programów publicznych, które uatrakcyjniają oferty dla samorządów, przedsiębiorstw czy wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych. Między innymi we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, oferuje od niedawna pożyczki dla samorządów i spółek komunalnych z województwa lubelskiego.

"Mówię o bardzo tanim finansowaniu dla samorządów, z oprocentowaniem na poziomie 1,5 proc. Przy czym nie mam na myśli WIBOR plus 1,5 proc. Dodatkowo  pożyczka może być powiązana z dotacją na zakup magazynu energii. Zachęcamy do kontaktu z lokalnymi oddziałami BOŚ w województwie lubelskim." – tłumaczył dyrektor z BOŚ. 

Debata o gminach samowystarczalnych energetycznie odbyła się w ramach XXII Samorządowego Forum Kapitału i Finansów. Organizatorem wydarzenia było wydawnictwo Municipium. 
 
Serwis Samorządowy PAP objął wydarzenie patronatem medialnym. 

mk/ mp/