Rząd we wtorek przyjął projekt ws. jednorazowego dodatku węglowego, który wyniesie 3 tys. zł. W nocy projekt opublikowano w wykazie prac Sejmu.

Jak napisano w projekcie jednorazowy dodatek węglowy będzie przysługiwał gospodarstwom domowym, dla których głównym źródłem ogrzewania jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe – zasilane węglem kamiennym, brykietem lub peletem, zawierającymi co najmniej 85 proc. węgla kamiennego. W przypadku gdy wniosek o wypłatę dodatku węglowego dla gospodarstwa domowego wieloosobowego złożyła więcej niż jedna osoba, dodatek ten przyznawany jest wnioskodawcy, który złożył taki wniosek jako pierwszy.

Wskazano, że warunkiem otrzymania dodatku węglowego będzie wpis lub zgłoszenie źródła ogrzewania do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB).

Projekt zakłada, że dodatek węglowy przysługuje: osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podstawie: zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, lub w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.

Wskazano, że wniosek o dodatek węglowy będzie można złożyć do gminy - do 30 listopada br. "Gmina będzie mieć maksymalnie miesiąc na wypłatę przyznanego dodatku. Dodatek przyznawany będzie za pomocą informacji, bez konieczności wydawania decyzji administracyjnej" - czytamy. Wskazano, że wnioski o wypłatę dodatku węglowego złożone po dniu 30 listopada 2022 r. pozostaną bez rozpoznania. Wskazano, że dodatek węglowy wypłaca się w terminie do miesiąca od dnia złożenia wniosku.

Autorzy projektu zwracają uwagę, że analiza danych rynkowych wskazuje, że na ekstremalnie wysokie ceny węgla kamiennego wpływa przede wszystkim napięta sytuacja geopolityczna spowodowana głównie agresją rosyjską na terytorium państwa ukraińskiego. Spowodowało to nałożenie embarga na wyroby węglowe importowane z terytorium Federacji Rosyjskiej. Jak przypominają, w 2021 r. do Polski sprowadzono z Rosji i Białorusi około 8,3 mln ton węgla (energetycznego i koksowego), Wartość importu z Rosji i Białorusi w 2021 r. wyniosła ok. 3 mld zł, co oznacza średnią cenę ok. 370 zł za tonę. Całkowity import węgla wyniósł w 2021 r. ok. 12,1 mln ton, a jego wartość ok. 5,4 mld zł (co oznacza średnią cenę ok. 450 zł za tonę, z czego z krajów innych niż Rosja średnia cena to ok. 620 zł za tonę).

"Oznacza to, że w 2021 r. węgiel z innych kierunków był średnio o blisko 70 proc. droższy niż węgiel z Rosji - zauważono w uzasadnieniu projektu. W pierwszym kwartale 2022 r. zaimportowanook. 2,2 mln ton węgla z Rosji i Białorusi z ok. 3,5 mln ton zaimportowanych w tym okresie ogółem. Powyższe dane wskazują, że wystąpi istotna luka w polskim bilansie węglowym, która musi być zaspokojona węglem z importu z kierunku innego niż rosyjski. Aktualnie koszt importu węgla i jego dostarczenia do klienta może sięgać nawet 400 dolarów za tonę, tj. ok. 1900 zł za tonę.

"W związku z tym niezmiernie istotnym zagadnieniem jest zabezpieczenie odpowiednich środków finansowych przez przedsiębiorstwa ciepłownicze, które odczuwają finansowo skutki zmian cen surowców energetycznych" - napisano projektu.

W projekcie zakłada się m.in. wprowadzenia mechanizmu obejmowania gwarancjami Skarbu Państwa zobowiązań z tytułu obligacji lub kredytów zaciągniętych na rynku krajowym lub zagranicznym przez przedsiębiorcę, którego działalność jest w całości lub w przeważającej części związana z wytwarzaniem ciepła, objęta wymogiem uzyskania koncesji. Ma to na celu - jak wskazano - zagwarantowania ciągłości dostaw ciepła do odbiorców na cele mieszkaniowe lub użyteczności publicznej, w szczególności na potrzeby zakupu i rozliczenia paliw węglowych.

Zaproponowano też, że Bank Gospodarstwa Krajowego może zaciągać kredyty i emitować obligacje na rynku krajowym i na rynkach zagranicznych, z których środki przeznaczone są na utworzenie linii kredytowej dla przedsiębiorców będących przedsiębiorstwami energetycznymi, których działalność jest w całości lub w przeważającej części związana z wytwarzaniem ciepła, objęta wymogiem uzyskania koncesji.

Podkreślono, że przedsiębiorstwa ciepłownicze dostarczają ciepło systemowe do ok. 6,4 mln. gospodarstw domowych, pełnią więc niezwykle istotną rolę w celu zagwarantowania bezpieczeństwa energetycznego obywateli kraju w zakresie ciepła, jak również energii elektrycznej wytwarzanej w kogeneracji, która stanowi ok. 17 proc. całej energii elektrycznej wyprodukowanej w Polsce.

"W wyniku notowanych ostatnio drastycznych wzrostów cen surowców energetycznych na rynkach światowych odnotowuje się problemy z zapewnieniem finansowania zakupów paliw przez przedsiębiorstwa, których dotychczasowe przychody nie są w stanie zapewnić odpowiednich funduszy na zakup węgla kamiennego, w tym w szczególności węgla z importu. Co istotne, część przedsiębiorstw ma problem z uzyskaniem kredytów od banków komercyjnych w zakresie finansowania o charakterze obrotowym, pozwalającego na zapewnienie odpowiedniego poziomu płynności finansowej w celu terminowego regulowania zobowiązań związanych z zapewnianiem ciągłości dostaw ciepła" - napisano w projekcie.

Dlatego - jak czytamy - proponuje się udzielenie ustawowej gwarancji na zobowiązania zaciągane przez ww. podmioty z tytułu kredytów i wyemitowanych obligacji, przeznaczonych na cele związane z ich podstawową działalnością i kluczowe z punktu widzenia wykonywanych funkcji w systemach ciepłowniczych. Są to przede wszystkim koszty związane z zakupem paliwa (w tym w ramach kontraktów importowych).

Wskazano, że okres, w którym zobowiązania podmiotów określonych w ustawie są obejmowane gwarancją Skarbu Państwa został ograniczony do dnia 30 czerwca 2023 r. i jest on ściśle powiązany z okresem, za jaki przedsiębiorstwa będą uzyskiwać płatności za ciepło dostarczone w okresie sezonu grzewczego 2022/2023.

Ustawa ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

ewes/ drag/ kic/