Krajowa Rada RIO poinformowała, że środki pochodzące z Funduszu Pomocowego utworzonego na podstawie ustawy o pomocy uchodźcom z Ukrainy powinny być ujmowane w budżetach samorządów. Środki te należy klasyfikować jako wpływy z różnych dochodów lub środki na dofinansowanie zadań własnych pozyskane z innych źródeł.
Regionalna Izba Obrachunkowa opublikowała komunikat dotyczący klasyfikowania w budżetach jednostek samorządu terytorialnego środków z Funduszu Pomocowego przeznaczonego na działania na rzecz uchodźców z Ukrainy. Według RIO środki te powinny być ujmowane w budżetach JST.
Izba informuje, że w zakresie rekomendowanej klasyfikacji budżetowej środków z funduszu, obowiązujące rozwiązania prawne nie umożliwiają zastosowanie jednoznacznej klasyfikacji budżetowej w ramach planów dochodów i wydatków. W związku z tym za zasadne należy uznać „ujmowanie tychże środków po stronie dochodowej w § 097 wpływy z różnych dochodów lub § 270 środki na dofinansowanie własnych zadań bieżących gmin, powiatów (związków gmin, związków powiatowo-gminnych, związków powiatów), samorządów województw, pozyskane z innych źródeł”.
Wydatki finansowane ze środków z Funduszu Pomocy powinny być klasyfikowane zgodnie z ich charakterem ekonomicznym. „Z uwagi na brak rozdziałów dedykowanych tego rodzaju pomocy wydaje się, że należałoby je ujmować w rozdziale 85231 lub z końcówką 95 w różnych działach w zależności od kierunku wydatków np. 75095, 75495, 80195, 85295, 85395” – czytamy w komunikacie RIO.
Izba przypomina też o szczegółowym dokumentowaniu udzielanej pomocy oraz prowadzeniu odpowiedniej ewidencji księgowej.
RIO zwraca również uwagę na wynikające z ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy nowe uregulowania w zakresie upoważnień do dokonywania zmian w budżecie. Zgodnie z ustawą organ stanowiący może upoważnić wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarząd powiatu lub zarząd województwa do: „dokonania zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym dokonywaniu przeniesień wydatków działami klasyfikacji budżetowej, dokonywania czynności, o których mowa art. 258 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych”.
Rada może również upoważnić organ wykonawczy do dokonywania zmian w wieloletniej prognozie finansowej oraz w planie wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego związanych z wprowadzeniem nowych inwestycji lub zakupów inwestycyjnych przez jednostkę, o ile zmiana ta nie pogorszy wyniku budżetu tej jednostki.
W sytuacji gdy rada dokona takiego upoważnienia, środki z Funduszu Pomocowego będą mogły być wprowadzane do budżetu zarządzeniami lub uchwałami organu wykonawczego. Dotyczyć to może także wprowadzania do budżetu darowizn od osób fizycznych i prawnych. Jak podkreśla Izba „skorzystanie z tych upoważnień nie może skutkować zmianą wyniku budżetu bowiem omawiana delegacja ustawowa jest implementowana w obowiązujący system finansów publicznych, który takich możliwości nie przewiduje”.
Udzielenie pomocy obywatelom Ukrainy ze środków własnych, wymaga uprzedniego podjęcia przez radę uchwały określającej zakres tej pomocy. Co do zasady, uchwały te pozostają zdaniem RIO w nadzorze wojewodów.
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa. Ustawa określa również zasady finansowania działań pomocowych na rzecz uchodźców.
mr