Logo gminy nie może pozostawać w oderwaniu od całokształtu działań promocyjnych, powinien stanowić ich element i zmieniać się wraz ze zmianą strategii - uważają eksperci Uniwersytetu Łódzkiego.
Logo gminy nie może pozostawać w oderwaniu od całokształtu działań promocyjnych, powinien stanowić ich element i zmieniać się wraz ze zmianą strategii - uważają eksperci Uniwersytetu Łódzkiego.Wawrzyniec Rudolf i Agata Wrześniewska-Szymańska, w swoim artykule „Herby i logotypy małych miast - bliżej tradycji czy współczesności" wyjaśniają na czym polega marketing terytorialny jako koncepcja działania miasta na rynku.
Eksperci przekonują, że marketing terytorialny stał się już integralną częścią współczesnego dyskursu dotyczącego zarządzania jednostkami samorządu terytorialnego.
Wyodrębniają tu dwa charakterystyczne nurty. Pierwszy reprezentowany jest przez urbanistów, geografów społeczno-ekonomicznych oraz planistów przestrzennych. Nurt ten jest nacechowany przestrzennym wymiarem marketingu terytorialnego. Punktem wyjścia jest tu przestrzeń zamknięta w administracyjnych granicach (miasto, województwo) lub je przekraczająca (krainy geograficzne, obszary gospodarczo-inwestycyjne, obszary funkcjonalne). Kierunek ten rozwijany jest przez urbanistów w kontekście procesów uspołecznienia procesów, decydowania o sprawach lokalnych i regionalnych.
Podejmuje się tu problematykę usprawnienia planowania przestrzennego z udziałem szerokiej rzeszy użytkowników przestrzeni.
Marketing terytorialny jest tu rozumiany jako sposób myślenia zarządzających obiektami i przestrzenią publiczną zorientowany na uwzględnianie potrzeb mieszkańców. Szczególna uwaga powinna być skierowana na potrzeby grup rezydujących w mieście, nie zaś na potrzeby potencjalnych użytkowników, których miasto miałoby dopiero pozyskiwać.
Drugi nurt jest natomiast reprezentowany przez ekspertów z zakresu marketingu przedsiębiorstw czy zarządzania marketingowego. Tak zwany background tych badaczy jest związany z marketingiem i zarządzaniem w sektorze prywatnym, natomiast specyfika terytorium, a zwłaszcza podejść teoretycznych dotyczących rozwoju przestrzennego, jest niedocenianym wątkiem podejmowanych przez nich rozważań. Można tu nawet zaobserwować pewną prawidłowość, a mianowicie, że o ile eksperci zagraniczni podejmujący problematykę marketingu terytorialnego dominują w pierwszym nurcie, podkreślając jego wymiar terytorialny, to w przypadku badań krajowych większość badaczy identyfikuje się z nurtem typowo marketingowym, z mocnym akcentem na procesy komunikowania się.
Herb miasta Herb miasta to reprezentacyjny i rozpoznawany znak urzędowy miasta, symbol konkretnego samorządu terytorialnego, a w szczególności element tożsamości. Herb miasta tworzy wizualny komunikat jednoznacznie identyfikujący miasto, dlatego ranga i znaczenie tego narzędzia komunikowania wymagają staranności i wyobraźni w opisie zasad prezentowania tego znaku. Na przestrzeni dziejów tworzenie herbu miasta było związane z nadaniem praw miejskich. Treści zawarte w symbolice herbów już w średniowieczu niosły silny przekaz przynależności terytorialnej lub odzwierciedlały władztwo.
W symbolice herbowej zamieszczano podobizny lub wskazywano atrybuty książąt bądź duchowieństwa. O symbolice herbu przesądzał również czas, w jakim go stanowiono. Współcześnie samorządy miejskie ustanawiając herby bez znajomości zasad ich tworzenia popełniały liczne błędy, z uwagi na początkowy brak regulatora w zakresie heraldyki.
Dopiero Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji mocą rozporządzenia powołał w 2000 r. Komisję Heraldyczną, do której zadań należało opiniowanie i konsultowanie projektów herbów względem ich poprawności heraldycznej oraz plastycznej.
Komisja Heraldyczna swoim działaniem zreformowała kształt i wygląd herbów w wielu miastach, wskazując m.in. właściwą dla dziejów symbolikę, niemniej jednak, nadal znaczna część tych symboli nie jest wolna od błędów. Bez doskonałej znajomości historii, tj. genezy powstania czy daty lokacji miasta, a także elementarnych zasad obowiązujących w heraldyce, przyjęcie właściwego herbu może być czasochłonne, a niekiedy niemożliwe.
Herby miejskie tworzone na bazie przynależności terytorialnej, niekiedy dla zachowania spójności, odnoszą się w swojej symbolice i barwach do herbów województwa. Herb jako symbol i wspomniany element tożsamości bywa umieszczany w różnych miejscach przestrzeni danego miasta.
Z uwagi na jego wysoką rangę symbolika herbu jest stała, obwarowana szczególnym sposobem przyjmowania Herb jako znak urzędowy po zaopiniowaniu przez Komisję Heraldyczną jest zatwierdzany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, a następnie przyjmowany w formie uchwały przez Radę Miasta.
Wszelkie uregulowania w przedmiotowym zakresie nie uchroniły wielu samorządowców od „psucia" herbów, poprzez chociażby zmianę kształtu tarczy herbowej. Herby miejskie zarówno w historii, jak i obecnie są elementem identyfikującym miasto w ujęciu terytorialnym, niewzruszalnym przy zmianie granic administracyjnych, np. województw.
Logo W ostatnich latach można zaobserwować nasilający się trend polegający na wprowadzaniu do obiegu, w pewnym sensie alternatywnych symboli miasta, w postaci znaków promocyjnych określanych terminem „logo". Są to znaki, które można zaliczyć do oznaczeń, bazujących na współczesnych walorach terytorium, uwzględniające istniejące trendy w zakresie symboliki i kolorystyki. W procesie komunikowania się miasta, logo występuje samodzielnie lub w przypadku ośrodków, które zastosowały profesjonalne podejście, stanowi ono centralny element systemu identyfikacji wizualnej.
Logo jest nowoczesnym elementem systemu identyfikacji, często wkomponowanym w strategię wizerunkową miasta, stanowiącą narzędzie planistyczne.
Budowanie wizerunku miasta poprzez identyfikację wizualną zarówno przy użyciu herbu, jak i logo wymaga świadomości historii miasta oraz wiedzy o nim. Wraz z rozwojem globalizacji notuje się wzrost znaczenia i roli miast, co determinuje zwłaszcza małe miasta do definiowania swojej tożsamości.
Miasto dla wizualizowania swoich cech materialnych i niematerialnych, stanowiących o jego unikatowości, tworzy oznaczenie promocyjne w postaci logo. Poprzez treści prezentowane tymże znakiem miasta komunikują się z potencjalnymi inwestorami, turystami oraz innymi grupami interesariuszy, działając zgodnie z zasadami obowiązującymi w sferze biznesu. Miasto w przestrzeni gospodarczej stało się pełnoprawnym, konkurującym o rozpoznawalność podmiotem.
Często logo manifestuje założenia strategii promocyjnej miasta bądź priorytetowe jej kierunki, zaś sama strategia jest opracowywana i funkcjonuje w określonej przestrzeni czasu. Logo, aby spełniać swoje funkcje, winno podążać za perspektywami rozwoju miasta i stanowić wynik rozważań nad jego docelowym wizerunkiem.
Symbolika logo nie ma charakteru trwałego, wręcz przeciwnie, wydaje się bowiem zasadnym, aby podążała za bieżącymi wyzwaniami miasta. Opracowanie logo jest trudnym procesem dla jednostek miejskich. Jest ono najczęściej zlecane profesjonalnym firmom, co niesie ze sobą ryzyko nieznajomości specyfiki miasta oraz błędnej identyfikacji tożsamości miasta.
Znak promocyjny - logo jest znakiem własnym samorządu terytorialnego, nie wymagającym restrykcyjnego procedowania o jego przyjęciu. W ramach dobrej praktyki przyjmuje się logo decyzją organu wykonawczego.
W samorządach miejskich prowadzone są Księgi znaków miejskich, w których w sposób szczegółowy prezentuje się wielowariantowe zasady współwystępowania herbu i logo. Opisom tym najczęściej patronuje zasada: herb miasta jest znakiem reprezentacyjnym i temu znakowi powinny być podporządkowane inne, w tym logo miasta.
Wszystkie polskie miasta, niezależnie od ich wielkości, posiadają herby. Oznaczenia w postaci logo w 2016 r. posiadało 41% wszystkich miast, w tym 25% miast małych. Najniższy odsetek miast posiadających logo zidentyfikowano w województwach: opolskim (23%), mazowieckim (23%), świętokrzyskim (25%), podlaskim (28%). Natomiast najwięcej miast posiadających logo znajduje się w województwach: pomorskim (71%), śląskim (70%) i dolnośląskim (56%).
Możliwym wytłumaczeniem tego wysokiego wskaźnika może być fakt, że są to regiony o wysokiej aktywności gospodarczej (śląskie, dolnośląskie) czy turystycznej (pomorskie), a właśnie aktywność w sferze marketingu terytorialnego, której przejawem jest logo, jest czynnikiem intensyfikującym ten rozwój. Miasto poprzez treść logo może pozycjonować się jako miasto nowoczesne, nastawione na przedsiębiorczość, lokowanie innowacji, turystykę biznesową czy też podkreślać tradycyjne walory historyczne, kulturowe, miejsce posiadające swoisty klimat. Pożądany wizerunek definiowany jest zarówno poprzez grafikę, jak i kolorystykę logo.
Jak wcześniej wspomniano, znak logo nie może pozostawać w oderwaniu od całokształtu działań promocyjnych, powinien stanowić ich element i zmieniać się wraz ze zmianą strategii. Spójne treści pozwolą na prezentację miasta odpowiadającą jego charakterowi i realizować założenia promocyjne. Ponadto, aby logo mogło być rozpoznawalne i identyfikowane bezsprzecznie z miastem, winno być unikatowe i czytelne. Polskie miasta wykorzystują zarówno herby, jak i loga w swojej polityce komunikowania się. Przy czym herby stanowią tradycyjne oznaczenia miast nawiązujące do ich historycznej tożsamości, natomiast loga to znaki promocyjne miast stworzone dla komunikowania się w oparciu o współczesne walory.
Fragment artykułu Wawrzyńca Rudolfa i Agaty Wrześniewskiej-Szymańskiej „Herby i logotypy małych miast - bliżej tradycji czy współczesności". Tekst ukazał się w czasopiśmie „Space - Society - Economy" 2018, Nr 24.
Dr hab. Wawrzyniec Rudolf - adiunkt w Katedrze Zarządzania Miastem i Regionem na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Wykładał gościnnie na uniwersytetach we Francji, Norwegii, Rumunii, Hiszpanii i Turcji. Uczestnik projektów europejskich kierowanych do JST. W działalności naukowej interesuje się marketingiem terytorialnym i zarządzaniem publicznym. Autor przeszło 60 artykułów naukowych z zakresu marketingu, zarządzania publicznego i problematyki związanej z polityką regionalną.
Mgr Agata Wrześniewska-Szymańska - doktorantka w Katedrze Zarządzania Miastem i Regionem na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Zawodowo związana z kontrolą oraz audytem wewnętrznym w samorządzie terytorialnym. Szkoleniowiec z zakresu finansów, rachunkowości oraz członek Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. W sferze naukowej zainteresowana tematyką z zakresu zarządzania w sektorze JST, w szczególności zarządzania finansami publicznymi, procesami optymalizacji działań, audytem efektywnościowym.