Na stronie World Wide Web Consortium (W3C) opublikowano oficjalne polskie tłumaczenie zaleceń dotyczących dostępności cyfrowej WCAG 2.1. Zgodnie z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych dostosowanie wszystkich swoich serwisów do tych rekomendacji jest obowiązkiem JST oraz podległych im jednostek organizacyjnych.
WCAG to skrótowiec od Web Content Accessibility Guidelines czyli wytycznych dotyczących dostępności treści internetowych. Obecnie obowiązuje wersja 2.1 tych wytycznych. Wyjaśniają one, jak tworzyć strony internetowe i aplikacje, aby były one dostępne dla osób z niepełnosprawnościami np. wzroku, słuchu, ruchu, ale też z niepełnosprawnością intelektualną czy zaburzeniami poznawczymi.
W Polsce, zgodnie z „Ustawą z 4 kwietnia 2019 r. o dostępności stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych” wszystkie strony internetowe i aplikacje mobilne jednostek samorządu terytorialnego oraz podległych im jednostek organizacyjnych muszą być dostępne cyfrowo, czyli spełniać warunki zapisane w rekomendacjach WCAG 2.1.
„W Polsce jest ponad 60 tysięcy podmiotów publicznych. Wiele z nich prowadzi kilka, a nawet kilkadziesiąt, stron internetowych i aplikacji mobilnych. Coraz popularniejsze stają się e-usługi. Aby z tych rozwiązań mogły korzystać osoby z niepełnosprawnościami, niezbędna jest dostępność cyfrowa. Teraz to prostsze dzięki oficjalnemu tłumaczeniu na język polski standardu WCAG 2.1” – czytamy w komunikacie Cyfryzacji KPRM.
Kompletne polskie tłumaczenie rekomendacji WCAG 2.1 jest dostępne pod TYM ADRESEM.
Zbadanie zgodności strony urzędu lub innej jednostki ze standardami dostępności cyfrowej można zlecić wyspecjalizowanemu audytorowi. Może to również zrobić samodzielnie koordynator ds. dostępności lub inna wyznaczona do tego osoba przy pomocy opracowanej przez Centrum GovTech „Listy kontrolnej do samodzielnego badania dostępności cyfrowej strony internetowej i jej zgodności z ustawą z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych”. Zamieszczamy ją w załączniku pod tym artykułem.
WCAG 2.1 opiera się na czterech głównych zasadach: postrzegalność, funkcjonalność, zrozumiałość i solidność (w polskim i unijnym prawie określana jako kompatybilność).
Wymogi te zmuszają twórców stron internetowych i serwisów mobilnych do myślenia o różnych użytkownikach, którzy np.: chcą wiedzieć, co jest na zdjęciu choć nie widzą; nie mogą korzystać z myszy, a jedynie z klawiatury; powiększają sobie widok stron lub zmienią jej kolory, żeby móc lepiej widzieć treści; zmieniają ustawienia przeglądarki, aby treść była bardziej czytelna.
Zasady WCAG 2.1 są podzielone na 13 wytycznych. Każdy wytyczna jest z kolei podzielony na określone wymagania („kryteria sukcesu”).
Spraw by użytkownicy mogli korzystać ze strony internetowej lub aplikacji za pomocą dostępnych dla nich zmysłów. Możesz to osiągnąć między innymi przez:
• alternatywy tekstowe dla treści nietekstowych (np. opis alternatywny do zdjęć i grafik, z których skorzystają osoby niewidome),
• transkrypcje tekstowe materiałów audio i filmów,
• napisy do filmów,
• logiczną strukturę treści (nagłówki, listy itp.),
• odpowiednie znaczniki dla każdej funkcji (formularzy i tabel danych), aby relacje między treścią były poprawnie zdefiniowane
• wyróżnienia, które opierają się jedynie na kolorze,
• kolory tekstu, które są wyraźnie widoczne na kolorze tła,
• czytelność i widoczność treści i funkcji gdy rozmiar tekstu zostanie zwiększony o 200%,
• niepublikowanie obrazów tekstu,
• responsywność – automatyczne dostosowywanie się widoku do szerokości ekranu urządzenia użytkownikami.
Spraw by użytkownicy mogli znajdować i używać treści oraz funkcji, niezależnie od tego, jak nawigują (np. za pomocą samej klawiatury, samej myszy). Możesz to osiągnąć między innymi przez:
• możliwość obsłużenia wszystkiego za pomocą samej klawiatury,
• opcję odtwarzania, wstrzymywać i zatrzymywać poruszające się treści
• brak migających treści i możliwość wyłączania ruchomych elementów przez użytkownika,
• link pozwalający przeskoczyć szybko do treści („przejdź do treści”)
• zrozumiałe i pasujące do treści tytuły stron,
• zrozumiałe linki, których treść wyraźnie mówi dokąd prowadzą
• nagłówki, które jasno opisują treści i etykiety jasno opisujące co wpisać w dane pole formularza, • dobrą widoczność elementu, który jest w danym momencie wybrany za pomocą klawiatury (fokus),
• unikanie złożonych gestów na ekranach dotykowych lub zapewnienie dla nich prostszej alternatywy,
• możliwość wyłączania i zmiany skrótów klawiaturowych.
Spraw by użytkownicy rozumieli treści i sposób działania strony lub aplikacji. Możesz to osiągnąć między innymi przez:
• prosty język (bez zbędnych słów i urzędniczego żargonu),
• unikanie trudnych dla użytkowników słów i wyrażeń lub ich wyjaśnienie w prosty sposób,
• wyjaśnienia do skrótów i akronimów,
• określenie w kodzie strony/aplikacji w jakim języku jest jej treść,
• spójny wygląd i działanie elementów na wszystkich podstronach,
• widoczne i zrozumiałe etykiety przy każdym polu formularza,
• dostępne i zrozumiałe komunikaty błędów w formularzach i podpowiedzi jak je poprawić.
W polskim i unijnym prawie ta zasada nazwana jest „kompatybilnością”. Spełnienie zasady solidności opisanej we WCAG oznacza spełnienie kompatybilności opisanej w prawie.
Spraw by treści i funkcje działały poprawnie w wielu różnych programach użytkowników (np. przeglądarkach internetowych oraz czytnikach ekranu osób niewidomych). Możesz to osiągnąć między innymi przez:
• prawidłowy kod, zgodny ze standardem sieciowym HTML,
• dostępne dla użytkowników korzystających z technologii asystujących informacje o statusie/stanie,
• zgłaszanie przez technologie asystujące pojawiających się ważnych komunikatów czy okien modalnych.
Za wdrażanie i przestrzeganie przez polskie podmioty publiczne przepisów dotyczących dostępności cyfrowej odpowiada Centrum GovTech. Monitoruje stan dostępności, organizuje szkolenia, tworzy poradniki i prowadzi stronę poświęconą dostępności cyfrowej. Tłumaczenie WCAG 2.1 na język polski to efekt kilkunastu miesięcy pracy wielu polskich specjalistów ds. dostępności cyfrowej, w tym pracowników Centrum GovTech.
mam/