Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są odpowiednikiem emerytur pomostowych dla nauczycieli. Przysługują nauczycielom pracującym w szkołach, przedszkolach, placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i w specjalnych ośrodkach wychowawczych. Lipcowa nowelizacja ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, która trafiła do podpisu do prezydenta, ma m.in. dać prawo do świadczenia kompensacyjnego także nauczycielom zatrudnionym w publicznych i niepublicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych.

Zmiany w standardach kształcenia nauczycieli - projekt rozporządzenia MEiN

Zgodnie z ustawą o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych z 2009 r., jeśli nauczyciel pobierający „kompensówkę” zatrudni się w szkole, przedszkolu lub ośrodku, nawet jeśli zajmowane stanowisko nie ma nic wspólnego z pracą dydaktyczną, to świadczenie to zostanie mu zawieszone. Jeśli zaś podejmie inną pracę, niż w zawodzie, to będzie nadal mógł pobierać „kompensówkę”.

W ubiegłym roku, w związku z agresją Rosji na Ukrainę i pojawieniem się ukraińskich dzieci i młodzieży w polskim systemie edukacji, wprowadzono pewne odstępstwa od tej zasady.

Na mocy uchwalonej na początku marca 2022 r. ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, od 24 lutego 2022 r., czyli od napaści Rosji na Ukrainę, do 31 sierpnia 2023 r. możliwe jest zatrudnienie na stanowisku pomocy nauczyciela lub nauczyciela w oddziale przygotowawczym dla uczniów z Ukrainy nauczyciela pobierającego świadczenie kompensacyjne bez utraty tego świadczenia.

Zgodnie zaś z uchwaloną w grudniu 2022 r. nowelizacją ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, możliwie jest do 31 sierpnia 2023 r. zatrudnienie bez utraty świadczenia kompensacyjnego nauczyciela języka polskiego lub nauczyciela prowadzącego dodatkową naukę języka polskiego. Grudniowa nowelizacja umożliwia też zatrudnienie do 31 sierpnia 2023 r. w szkole bez utraty świadczenia innego nauczyciela, niż polonista, jeżeli w dniu nawiązania z nim stosunku pracy do szkoły uczęszcza co najmniej jeden uczeń będący obywatelem Ukrainy, którego pobyt na terytorium Polski jest uznawany za legalny, a przybył na terytorium Polski z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.

Jak poinformowano PAP w Ministerstwie Edukacji i Nauki, możliwość zatrudnienia nauczyciela w szczególnych przypadkach została przedłużona do 31 sierpnia 2024 r.

„W art. 12 pkt 16 ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie nazw uczelni służb państwowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1088) zawarte zostały m.in. zmiany przepisów art. 58 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 103, z późn. zm.), dotyczących możliwości podjęcia pracy w szkole przez osoby przebywające na świadczeniu kompensacyjnym bez zawieszenia prawa do tego świadczenia” - czytamy w odpowiedzi resortu.

Podano, że zgodnie z przywołanymi przepisami, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 14 kwietnia 2023 r., do dnia 31 sierpnia 2024 r. nie stosuje się przepisu ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych mówiącego o zawieszeniu świadczenia po podjęciu pracy w placówce systemu edukacji. Chodzi o nauczycieli języka polskiego lub nauczycieli prowadzących dodatkową naukę języka polskiego, a także innych nauczycieli, jeżeli w dniu nawiązania z nauczycielem stosunku pracy do szkoły uczęszcza co najmniej jeden uczeń z Ukrainy.

„Przedłużenie na rok szkolny 2023/2024 rozwiązań umożliwiających podjęcie pracy w szkole przez osoby korzystające z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, bez zawieszenia prawa do tego świadczenia, uzasadnione było zwiększoną liczbą uczniów w szkołach w związku z napływem uczniów pochodzących z Ukrainy” - wyjaśniło MEiN. 

dsr/ mir/ mr/