Z interpelacją do resortu klimatu w sprawie rekompensaty dla samorządów z tytułu opłacania kosztów wywozu odpadów z nieruchomości zamieszkiwanych przez uchodźców zwrócił się poseł Krzysztof Paszyk (KP). 

Parlamentarzysta zwróci uwagę, że napływ uchodźców z Ukrainy generuje poważne koszty dla samorządów związane z rosnącymi kosztami zagospodarowania odpadów komunalnych. „Problem jest tym większy, że jeszcze przed kryzysem uchodźczym wiele miast i gmin nie mogło dopiąć gospodarki śmieciowej. Samorządy pytają o rekompensaty ze środków centralnych oraz dopominają się o rozwiązania systemowe, bo specustawa, która szeroko reguluje kwestie uchodźcze, o tym problemie milczy” – zaznaczył Paszyk.

W odpowiedzi wiceminister Jacek Ozdoba zaznaczył, że sytuacja na krajowym rynku gospodarki odpadami komunalnymi jest przedmiotem stałej analizy ministerstwa także w zakresie możliwych do wprowadzenia rozwiązań dotyczących odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości przyjmujących uchodźców.

Ozdoba wyjaśnił, że dane na temat ilości wytwarzanych odpadów w związku z zamieszkiwaniem w Polsce uchodźców będą znane dopiero po przekazaniu przez marszałków województw rocznych sprawozdań z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za rok 2022.

„Jednakże z na chwilę obecną dostępnych informacji nie wynika, aby nastąpił nagły wzrost wytwarzanych odpadów” – dodał wiceszef MKiŚ.

Trzeba zaktualizować deklarację śmieciową

Jednocześnie Ozdoba zwrócił uwagę, że w świetle obowiązujących przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2021 r. poz. 888 z późn. zm.) właściciel nieruchomości jest zobowiązany złożyć do wójta, burmistrza lub
prezydenta miasta, deklarację o wysokości opłaty za zagospodarowanie odpadami komunalnymi w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na danej nieruchomości pierwszego mieszkańca.

„W przypadku zmiany danych będących podstawą ustalenia wysokości należnej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właściciel nieruchomości jest zobowiązany złożyć nową deklarację, do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła zmiana np. w przypadku zmiany liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość” – zaznaczył wiceminister dodając, że w razie jej niezłożenia albo uzasadnionych wątpliwości, co do danych zawartych w deklaracji, wójt określi, w drodze decyzji, wysokość opłaty za śmieci. 

„Mając na uwadze powyższe w przypadku m.in. zwiększenia ilości osób zamieszkujących daną nieruchomość (np. w wyniku przyjęcia do domu/mieszkania uchodźców) właściciel nieruchomości jest zobowiązany do zgłoszenia tego faktu, poprzez złożenie do gminy nowej deklaracji, zawierającej zaktualizowane dane” – podkreślił Ozdoba.

Świętalski: napływ uchodźców wymaga zmian w finansowaniu gospodarki odpadami

Na problem gmin związany z rosnącymi kosztami zagospodarowania odpadów w związku z kryzysem uchodźczym samorządowcy zwracali uwagę wielokrotnie. O systemowe rozwiązania w tym zakresie apelował już w marcu podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego sekretarz generalny ZGWRP Leszek Świętalski. "Skala zjawiska jest na tyle duża, że potrzebne są pilne i systemowe rozwiązania, bo problemu nie da się rozwiązać na poziomie poszczególnych samorządów" - mówił Świętalski.

Gmina nie może zwolnić z opłat za śmieci mieszkańców goszczących uchodźców

Problem opłat za zwiększoną produkcję odpadów komunalnych w związku z napływem uchodźców był też omawiany podczas majowego Zgromadzenia Ogólnego Związku Gmin Wiejskich RP. Eksperci prowadzący warsztaty wskazywali, że w zależności od systemu opłat obowiązującego w danej gminie konsekwencje finansowe dla mieszkańców i budżetów samorządowych mogą być odczuwalne również w przyszłym roku, nawet jeśli uchodźcy powrócą do swoich domów. Natomiast samorządy nie mają możliwości stosowania zwolnień z opłat właścicieli nieruchomości goszczących uchodźców.

Goszczenie obywateli Ukrainy nie zwalnia gmin z obowiązku wymagania selektywnej zbiórki odpadów

„Dzisiaj nie ma podstaw do tego, aby właścicieli którzy goszczą obywateli z Ukrainy zwolnić z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Rada gminy nie ma takich kompetencji” – podkreślał Maciej Kiełbus z Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners.

Zwolnienia mogą być wprowadzone dopiero w oparciu o zaległość podatkową na wniosek mieszkańca o umorzenie zaległych opłat. Zgodnie z interpretacja RIO w Kielcach umorzenie opłat w tym wypadku może być uzasadnione, ponieważ przyjmowanie osób z Ukrainy jest szczególnie ważnym interesem publicznym.

mp/