Nowe przepisy mają zastąpić obowiązujące, zawarte w akcie prawnym z 1959 roku. Dotychczasowe brzmienie przepisów ustawy i jej aktów wykonawczych m.in. z 1961 r., budziły liczne problemy wykonawcze i wątpliwości interpretacyjne, na co wskazywały JST oraz samorząd lekarski.

Projekt ma odpowiedzieć na szereg zidentyfikowanych problemów oraz w sposób kompleksowy uregulować sferę tzw. prawa pośmiertnego, obejmującego zagadnienia takie jak stwierdzanie, dokumentowanie i rejestracja zgonów, chowanie zmarłych, prawo do grobu, funkcjonowanie cmentarzy i tzw. branży firm pogrzebowych.

Do kluczowych rozwiązań należy jednoznaczne określenie odpowiedzialności i zakresu czynności związanych ze stwierdzaniem i dokumentowaniem zgonów – w zamyśle projektodawcy osoba wezwana przez obywatela lub inny uprawniony podmiot powinna podjąć się stwierdzenia i udokumentowania zgonu. Przewidziano wprowadzenie instytucji koronera oraz elektronicznej karty zgonu i elektronicznej karty urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu.

Projekt wprowadza jednoznaczne definicje zakresu podmiotowego i przedmiotowego prawa do organizacji pochówku, prawa rezerwacji miejsca pochówku oraz prawa do grobu. Uregulowano w nim zasady postępowania ze zwłokami, szczątkami ludzkimi i popiołami ludzkimi – w tym w szczególności możliwości dokonywania pochówków poza cmentarzami, zasad postępowania na cmentarzach i w krematoriach, a także pogrzebów na morzu.

Uregulowano zasady międzynarodowego przewozu zwłok, szczątków ludzkich i popiołów ludzkich; zasady zakładania, rozszerzania, utrzymywania i likwidacji cmentarzy oraz umożliwia zakładanie cmentarzy poza terenem danej gminy.

Projekt ustawy określa też minimalne wymogi w zakresie wyposażenia cmentarza; modyfikuje zasady związane z odległościami cmentarzy od zabudowy i wprowadza jednoznaczne zasady likwidacji grobów.

Przewiduje się wprowadzenie elektronicznych ksiąg cmentarnych, rejestru grobów i miejsc spoczynku oraz rejestru cmentarzy oraz włączenie do elektronicznej ewidencji cmentarnej informacji pochodzącej z Systemu Odznaczeń Państwowych, rejestru zabytków, ewidencji zabytków, ewidencji grobów i cmentarzy wojennych oraz ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.

Projekt obejmuje też wprowadzenie spójnych systemowo przepisów związanych z grobami weteranów walk o wolność i niepodległość Polski i daje możliwość objęcia ochroną grobów osób zasłużonych dla Rzeczypospolitej Polskiej, niebędących grobami wojennymi czy grobami weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.

Projekt przewiduje ponadto wprowadzenie działalności regulowanej w odniesieniu do branży pogrzebowej, w tym wprowadzenie rejestru przedsiębiorców i zakazu prowadzenia działalności dla przedsiębiorców niezarejestrowanych.

ktl/ woj/