Spadki wpływów podatkowych ogółem między latami 2019 a 2020 odnotowały gminy miejskie (99,6 proc.) i miasta na prawach powiatu (98,8 proc). Tymczasem w gminach wiejskich i gminach miejsko-wiejskich wpływy podatkowe były wyższe w 2020 r. niż w 2019 r. (odpowiednio 103,3 proc. oraz 101,7 proc.).

W kategorii wpływów z podatku PIT ubytek odnotowały wszystkie - poza gminami wiejskimi - jednostki samorządowe. Największy (o 3,5 proc.) - gminy miejskie, a powiaty o 2,8 proc. W gminach wiejskich wpływy z PIT w 2020 r. były większe niż w 2019 r. o 1,1 proc.

W przypadku CIT przychody wzrosły w populacji gmin ogółem oraz w trzech kategoriach gmin (miejskich, wiejskich i miejsko-wiejskich), ale spadły w miastach na prawach powiatu, gdzie wpływy z 2020 r. stanowiły 99,7 proc. tych z 2019 r.

Analitycy PIE tłumaczą te dane tym, że restrykcje pandemiczne w najsilniejszym stopniu dotknęły te sektory, które są najbardziej rozwinięte w większych miastach i w konsekwencji w normalnych czasach odpowiadają za wyższe wpływy. Nie tylko wyłączenia działalności sektorów usługowych, ale również zmniejszenie mobilności wynikającej z pracy zdalnej, czy emigracje potencjalnych płatników podatków (np. studenci opuszczający miasta akademickie) miały większy zasięg w większych miastach niż w pozostałych typach osadniczych. Istotne są również zmiany prawne wpływające na strukturę dochodów podatkowych.

Warto jednak pamiętać, że dane o wpływach podatkowych są tylko jednym z elementów złożonego obrazu sytuacji finansowej JST, a zatem ocena pełnego wpływu pandemicznego roku na finanse samorządów wymaga analizy uwzględniającej pozostałe wskaźniki, np. pozostałe dochody, wydatki, czy nadwyżkę operacyjną - konkludują autorzy raportu.

woj/