Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Wiesław Szczepański odpowiadał w Sejmie na pytania związane z wykorzystaniem funduszy na ochronę ludności i obronę cywilną. Chodziło m.in. o wystąpienie posłanki Zofii Czernow, która apelowała o to, by środki przekazywane samorządom na realizację zadań z zakresu ochrony ludności mogły zostać uznane za niewygasające z końcem roku budżetowego. 

„Chcielibyśmy, to jest po prostu nasze nasza marzenie, aby w roku 2025 i 2026 były to środki niewygasające, natomiast oczywiście one powodują pewne komplikacje dla budżetu państwa” – powiedział wiceminister Szczepański. 

Podkreślił, że problem z racjonalnym wydatkowaniem środków dotyczy przede wszystkim bieżącego roku. Zaznaczył, że resortowi zależy, by zostały one wykorzystane w stu procentach, a obecnie jest to mało realne.

„Zdajemy sobie sprawę, że okres tegoroczny jest okresem bardzo krótkim, bo jak już mówiłem, de facto środki finansowe z Ministerstwa Finansów otrzymaliśmy w lipcu tego roku. W związku z tym, aby to wykorzystanie następowało w sposób właściwy, codziennie przeprowadzamy system monitorowania o ilości podpisanych umów i ilości środków, które zostały już wypłacone i zaangażowane przez wojewodów” – podkreślił Szczepański. 

Poinformował też, że MSWiA rozpoczęło prace nad nowelizacją ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, by m.in. rozwiązać ten problem, ponieważ w aktualnie obowiązujących przepisach „nie ma zapisu o środkach niewygasających, a więc to są środki, które są przyznawane tylko na jeden rok”.

„Chcielibyśmy dokonać nowelizacji polegającej między innymi na tym, aby po pierwsze zadania związane z wykonawstwem określonych działań, czyli łączności schronów, mogły być w pewnym sposób wyłączone z ustawy o zamówieniach publicznych” – wskazał Szczepański. „Po drugie, chcielibyśmy mówić również o kwestii związanej o tym, aby program nie był programem dwuletnim, tylko programem pięcioletnim” – dodał.

Pięcioletni program miałby obowiązywać od 2027 roku i dałby gminom możliwość planowania zadań w dłuższej perspektywie czasu. 

„Oczywiście ten program nie byłby programem niewygasającym, ale byłaby sytuacja również w ramach tej ustawy możliwości przesuwania środków” – wskazał.

Elastyczność w wydatkowaniu pieniędzy miałaby dotyczyć zarówno przekierowania środków pomiędzy poszczególnymi zadaniami jak i pomiędzy województwami. 

Szczepański podkreślił również, że na wszystkie zmiany w tym zakresie potrzebna jest zgoda Ministerstwa Finansów. 

W tym roku na realizację zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej przeznaczono ponad 5,1 mld zł, z czego za pośrednictwem wojewodów do jednostek samorządu terytorialnego trafi ponad 4,6 mld zł.

Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej weszła w życie 1 stycznia tego roku. Regulacja umożliwia powstanie systemu ochrony ludności, który w razie wojny będzie mógł się przekształcić w obronę cywilną. Dokument określa m.in. zadania ochrony ludności w czasie pokoju i w czasie wojny; organy i podmioty realizujące zadania ochrony ludności; zasady planowania ochrony ludności i obrony cywilnej; zasady funkcjonowania systemu wykrywania zagrożeń oraz ostrzegania, powiadamiania i alarmowania o zagrożeniach; zasady użytkowania i ewidencjonowania obiektów zbiorowej ochrony, zasady funkcjonowania i organizację obrony cywilnej oraz sposób powoływania personelu do obrony cywilnej.

mr/