Nowelizacja ustaw: o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym oraz Ustawy o samorządzie województwa zawierająca zmianę przepisów o radach seniorów czeka na rozpatrzenie przez Senat.

Gminne rady seniorów powoływane są obecnie na podstawie art. 5c Ustawy o samorządzie gminnym, jako ciało o charakterze konsultacyjnym, doradczym i inicjatywnym. Rady seniorów składają się z przedstawicieli podmiotów działających na rzecz osób starszych, w szczególności przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz podmiotów prowadzących uniwersytety trzeciego wieku. Obowiązujące przepisy mówią, że rada gminy może utworzyć radę seniorów, z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanych środowisk. Nie ma jednak takiego obowiązku. W obecnym stanie prawnym, brak jest też przepisów umożliwiających pokrycie przez samorząd kosztów działalności rady seniorów.

Uchwalona przez Sejm zmiana przepisów stanowi, że rada gminy będzie zobowiązana do utworzenia gminnej rady seniorów jeśli:

- w gminie do 20 tys. mieszkańców wystąpi o to co najmniej 50 mieszkańców tej gminy, którzy ukończyli 60 lat;
- w gminie powyżej 20 tys. mieszkańców – co najmniej 100 mieszkańców tej gminy, którzy ukończyli 60 lat.

Nowelizacja przewiduje ponadto, że rada gminy, tworząc gminną radę seniorów, nadaje jej statut określający w szczególności:

- tryb i kryteria wyboru jej członków, zasady i tryb jej działania,
- długość jej kadencji, z tym że kadencja nie może trwać dłużej niż kadencja rady gminy, na terenie której funkcjonuje ta rada, 
- zasady wygaśnięcia mandatu i odwołania jej członków, 
- zasady zwrotu kosztów poniesionych przez członków rady, w tym ich maksymalną wysokość podlegającą zwrotowi.

Koszty, o których mowa, to wydatki poniesione przez członków gminnej rady seniorów biorących udział w jej posiedzeniach "lub w zorganizowanym wydarzeniu, na którym reprezentuje on gminną radę seniorów". Mogą to być np. koszty przejazdu na terenie kraju związane z udziałem w posiedzeniu gminnej rady seniorów lub w zorganizowanym wydarzeniu, na którym członek rady reprezentuje ten organ. Zwrot może być dokonany "na podstawie dokumentów, w szczególności rachunków, faktur lub biletów, potwierdzających poniesione wydatki lub informacji o wysokości poniesionych kosztów przejazdu samochodem".

Wydatki te mogą być przez gminę zwracane na wniosek członka rady.

Zmieniane przepisy stanowią też, że urząd gminy zapewni "obsługę administracyjno-biurową gminnej rady seniorów" i pokryje jej koszty.

Posłowie dokonali ponadto zmian w Ustawie o samorządzie powiatowym, wprowadzając przepis, iż rada powiatu, z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanych środowisk, może utworzyć powiatową radę seniorów.

W powiecie do 100 tys. mieszkańców radę można będzie utworzyć na wniosek co najmniej 150 mieszkańców tego powiatu, którzy ukończyli 60 lat; w powiecie powyżej 100 tys. mieszkańców – co najmniej 250 mieszkańców tego powiatu, którzy ukończyli 60 lat.

Powiatowa rada seniorów ma mieć charakter konsultacyjny, doradczy i inicjatywny.

Obsługę administracyjno-biurową powiatowej rady seniorów zapewnić ma starostwo powiatowe. Podobnie, jak w przypadku rad gminnych, będzie możliwość np. zwrotu kosztów przejazdu.

Z kolei w Ustawie o samorządzie województwa wprowadzono możliwość tworzenie przez sejmik województwa, z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanych środowisk wojewódzkich rad seniorów.

Sejmik województwa tworzy wojewódzką radę seniorów na wniosek:

- w województwie do 2 mln mieszkańców – co najmniej 500 mieszkańców tego województwa, którzy ukończyli 60 lat;
- w województwie powyżej 2 mln mieszkańców – co najmniej 800 mieszkańców tego województwa, którzy ukończyli 60 lat.

Wojewódzka rada seniorów ma charakter konsultacyjny, doradczy i inicjatywny.

Obsługę administracyjno-biurową wojewódzkiej rady seniorów zapewniać ma urząd marszałkowski, który też pokryje jej koszty.

Nowelizacja przepisów czeka teraz na rozpatrzenie przez Senat, a następnie podpis prezydenta. Nowe przepisy wejdą w życie dwa tygodnie po ogłoszeniu w Dzienniku ustaw.

js/