Błąd w segregacji odpadów, stwierdzony nawet jednorazowo, upoważnia wójta do podwyższenia opłaty śmieciowej – wynika z orzeczenia NSA. Zdaniem sądu nie jest w tym przypadku konieczne stwierdzenie, że zobowiązany cyklicznie narusza ten obowiązek.
W wyroku z 4 lipca br. NSA rozstrzygał skargę kasacyjną złożoną przez SKO na wyrok WSA w sprawie określenia podwyższonej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku incydentalnego niedopełnienia obowiązku selektywnego zbierania odpadów. Sprawa dotyczyła podwyższenia opłaty śmieciowej po wykryciu nieprawidłowości w segregacji, do której doszło tylko raz na dziewięć odbiorów odpadów w danym miesiącu.
NSA wskazał, że dla wyjaśnienia tej kwestii niezbędne jest dokonanie wykładni art. 6 ka u.p.c.g, który określa konsekwencje prawne naruszenia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
Sąd przypomniał, że obowiązek selektywnej zbiórki odpadów komunalnych jest obowiązkiem o charakterze powszechnym, gdyż ciąży na wszystkich właścicielach nieruchomości, na których te odpady powstały. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 pkt 3 u.c.p.g., właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez zbieranie w sposób selektywny powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie oraz sposobem określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ust. 1.
Zdaniem NSA, z przepisu wynika zatem, że w przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów dochodzi do wszczęcia postępowania administracyjnego i w następstwie tego wydania decyzji administracyjnej nakładającej na właściciela opłatę podwyższoną.
„Wykładnia językowa tego przepisu prowadzi do jednoznacznych rezultatów. Sposób sformułowania przesłanki powiadomienia przez organ odbierający odpady komunalne wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz właściciela nieruchomości - "w przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych" oraz przesłanki określenia wysokości podwyższonej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi - "nie dopełniono obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych" daje podstawę do przyjęcia, że czynności te powinny być podjęte także w przypadku jednorazowego niedopełnienia obowiązku” – czytamy w uzasadnieniu wyroku.
Zdaniem sądu wykładnia literalna tego przepisu nie budzi wątpliwości i nie upoważnia do poszukiwania innego rozumienia przywołanych zapisów.
NSA zauważył, że ustawodawca nie dookreślił pojęcia niedopełnienia obowiązku selektywnego zbierania odpadów. Z kolei w przepisie nie ma mowy o "uporczywości", czy "notoryczności" niesegregowania odpadów. „Pojęcia te nie stanowią zatem elementów norm prawnych wyrażonych w art. 6ka u.p.c.g. i w związku z tym nie podlegają ocenie jako przesłanki rozstrzygania przez organ administracji” – stwierdził NSA.
Sąd podkreślił, że z przepisu w sposób jednoznaczny wynika, że za niedopełnienie obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych, określa się wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosując wysokość stawki opłaty podwyższonej, o której mowa w art. 6k ust. 3 u.c.p.g., za miesiąc lub miesiące. „Gdyby ustawodawca skorelował podwyższone stawki za gospodarowanie odpadami komunalnymi proporcjonalnie do skali i rozmiaru naruszeń, to znalazłoby to swoje odzwierciedlenie w treści art. 6k ust. 3 u.c.p.g” – czytamy w uzasadnieniu.
Sąd zwrócił też uwagę, że podwyższona opłata w odniesieniu do nieruchomości zamieszkałych nie ma charakteru stałego. Określana jest za miesiąc, w którym stwierdzono nieselektywną zbiórkę odpadów. Ponadto, jak zaznaczono w uzasadnieniu wyroku, opłata podwyższona stanowi nie tyle finansową dolegliwość za niewłaściwą segregację, ale też jest rekompensatą dla gminy związaną z dodatkowym, wyższym kosztem zagospodarowania źle zebranych odpadów komunalnych.
„Przepis art. 6ka ust. 1 u.c.p.g. stanowi wprost, że niesegregowane odpady komunalne podmiot odbierający odpady przyjmuje jako niesegregowane (zmieszane). Koszt ich zagospodarowania jest wyższy niż koszt zagospodarowania poszczególnych frakcji zbieranych w sposób selektywny. Koszt ten pokrywany jest z opłaty podwyższonej, co czyni z niej opłatę za dodatkową usługę” – wyjaśnił NSA.
Podsumowując sąd stwierdził, że „wykładnia gramatyczna ww. przepisów oraz stanowczy charakter ich treści prowadzą do wniosku, że wykazanie choćby jednego przypadku nieprzestrzegania przyjętej zasady segregacji odpadów pociąga za sobą obowiązek nałożenia na podmiot zainteresowany opłaty w stawce właściwej dla nieselektywnego zbierania odpadów (por. wyroki NSA z 19 maja 2022 r., sygn. akt III FSK 4930/21, III FSK 14/22)”.
mp/