Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do władz jednej z gmin w województwie małopolskim z interwencją w sprawie dostarczania wody mieszkańcom. Zdaniem rzecznika gmina nie może uchylać się od tego obowiązku, ani przerzucać go na inne podmioty.
Biuro RPO zwróciło się do sekretarza gminy o ustosunkowanie do zarzutów mieszkańców w sprawie niewywiązywania się z obowiązku dostarczania wody zdatnej do spożycia. Zdaniem rzecznika gmina uchylając się od tego obowiązku „przestaje wykonywać swoje ustawowe obowiązki, co w świetle prawa oznacza, że organy gminy działają niezgodnie z prawem”.
„Skoro zaopatrzenie mieszkańców w wodę jest obowiązkiem gminy, to nie może ona zaniechać jego wykonywania ani przerzucać go na inne podmioty – wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych” – wskazał rzecznik.
Powołał się m.in. na wyrok z 26 lipca 2007 r. (sygn. akt II OSK 1085/06) Naczelnego Sądu Administracyjnego, który orzekł, że mieszkańcy gminy mają prawo oczekiwać, że w przypadku, kiedy gmina nie zorganizowała zbiorowego zaopatrzenia, to przyczyni się do tego, że woda, z której korzystają, będzie odpowiadała wymaganiom higieniczno-zdrowotnym. Zdaniem sądu przepisy ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nie pozwalają sprawy zaopatrzenia w wodę mieszkańców gminy traktować jako ich sprawy prywatnej.
„Organy samorządu nie mają prawa odmawiać wykonywania swych obowiązków wynikających z ustaw i przerzucać ich na mieszkańców gminy. Narusza to art. 7 Konstytucji RP, który określa granice prawa w jakich mają działać organy władzy publicznej, do których bez wątpienia należą również organy gminy” – wskazał rzecznik.
RPO przywołał też wyrok z 2 lutego 2012 r. (sygn. akt IV SA/Wr 715/11 wydany przez Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, w którym zwrócono uwagę na zawartą w art. 2 pkt 21 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków legalną definicję pojęcia „zbiorowego zaopatrzenia w wodę”, przez którą rozumie się działalność polegającą również na uzdatnianiu wody, poza jej ujmowaniem i dostarczaniem.
Zdaniem sądu, „ze strony gminy powinny być podejmowane czynności faktyczne i prawne zmierzające do poprawy warunków funkcjonowania istniejących na jej terenie urządzeń wodociągowych. Nie można bowiem przyjąć, aby zadania obligatoryjne gminy mające na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, które zostały doprecyzowane w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, nie obejmowały obowiązku czynienia starań odnośnie do zachowania odpowiedniego stanu sanitarnego wody dostarczanej mieszkańcom, bez względu na status prawny urządzeń, którymi woda jest dostarczana”.
Jak wskazano w przywołanych przez RPO orzeczeniach żadne okoliczności nie zwalniają gminy z obowiązku dbałości o stan sanitarny wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
mr/