Zmiany zaproponowane w projekcie nowej ustawy śmieciowej nie obniżą kosztów funkcjonowania systemu gospodarki odpadami – uważają samorządy z Wielkopolski.
Zrzeszające 115 gmin i 14 powiatów Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski przesłało do ministra klimatu i środowiska swoje uwagi do projektu nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (u.c.p.g.).
Zdaniem samorządowców proponowana regulacja „nie wyczerpuje oczekiwań gmin związanych z kompleksową reformą systemu, który odpowiadałby bieżącym wyzwaniom, czyli osiąganiu celów odzysku przy jednoczesnym obniżeniu kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi”.
W stanowisku wskazano, że projekt co prawda w większym niż obecnie stopniu umożliwi osiągnięcie przez gminy wymaganych poziomów recyklingu i uniknięcie kar z tego tytułu, ale nie wpłynie na obniżenie kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w najbliższych latach.
„Zmniejszenie kosztów systemu z tytułu zniesienia limitów masy odpadów przekazywanych do termicznego przetwarzania i ułatwienie budowy małych spalarni odpadów komunalnych, ze względu na procedury administracyjne i okres realizacji inwestycji, będzie odczuwalne nie wcześniej niż za kilka lat” – wskazano w piśmie do ministra klimatu.
Samorządy wyraziły rozczarowanie brakiem w projekcie zapowiadanego w sierpniu przez resort klimatu przepisu wydłużającego dopuszczalny okres magazynowania odpadów komunalnych i możliwość zagospodarowania (przez okres 3 lat) frakcji wysokoenergetycznej przez składowanie.
SGiP wskazał też na potrzebę pilnego uchwalenia ustawy o Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta, „co sprawi, że wysegregowany odpad w dużej mierze stanie się towarem generującym przychody gmin lub ich związków, a nie jak obecnie w większości stanowi koszt systemu” – zaznaczono w stanowisku.
SGiPW zaapelowało też o zmianę art. 6c u.c.p.g. polegającą na obligatoryjności, a nie jak obecnie dobrowolności przystąpienia do gminnego (związkowego) systemu właścicieli nieruchomości niezamieszkałych, jeżeli zostanie podjęta uchwała o odbieraniu odpadów z nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne.
Zdaniem samorządów konieczna jest też zmiana art. 6k ust. 2a pkt. 5 – poprzez zmianę procentu wysokości dochodu rozporządzalnego na 1 osobę z dotychczasowego w wysokości 3,2 % za pojemnik 1100 l do wysokości 15% tego dochodu. Obecnie obowiązujące na rynku stawki jednorazowego odbioru i zagospodarowania odpadów zmieszanych z takiego pojemnika wynoszą ok. 250 zł.
Według SGiPW podobny procent dochodu rozporządzalnego powinien dotyczyć ryczałtowej stawki za gospodarowanie odpadami komunalnymi na nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. Ryczałt powinien dotyczyć domku letniskowego, a nie nieruchomości bez względu na liczbę znajdujących się na niej domków.
Samorządy zwróciły też uwagę na problemy z obliczaniem poziomów recyklingu. Ich zdaniem proponowane brzmienie w art. 3b ust 1 pkt 1 nie precyzuje poziomów recyklingu koniecznych do osiągnięcia w poszczególnych latach tj. 2021-2024, 2026-2029 i 2031-2034.
Zdaniem SGiPW obliczając poziom recyklingu z łącznej masy odpadów komunalnych, a nie jak dotychczas z frakcji m.in. papieru, metalu, szkła i tworzyw sztucznych powstaje ryzyko nieosiągnięcia poziomu recyklingu, gdyż większy odsetek stanowią odpady zmieszane niesegregowane oraz odpady popiołu i żużlu z palenisk domowych, w odniesieniu do frakcji selektywnych.
Samorządowcy wyrazili też nadzieję, że kolejne propozycje zmian w gospodarce odpadami „będzie można ocenić kompleksowo w mniejszym pośpiechu legislacyjnym, przez wszystkie zainteresowane środowiska”.
Przedstawiony 12 października br. przez resort klimatu projekt nowelizacji tzw. ustawy śmieciowej przewiduje szereg usprawnień dla systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Głównym celem regulacji jest ustabilizowanie kosztów funkcjonowania systemu śmieciowego oraz ułatwienie gminom osiągnięcia wymaganych poziomów recyklingu.
Projekt zawiera rozwiązania mające na celu:
- umożliwienie obliczania poziomu recyklingu i przygotowanie do ponownego użycia za rok 2020 nadal metodą odnoszącą się do 4 frakcji odpadów, a nie wszystkich wytworzonych;
- zastosowanie metody odnoszącej się do wszystkich wytworzonych odpadów dopiero do obliczania poziomu od roku 2021 (umożliwiają to przepisy UE);
- zmiany w zakresie wymagań dla celów recyklingu na poszczególne lata: 2020, 2025, 2030, 2035;
- wskazanie, że gminy w pierwszej kolejności mają zapewnić przygotowanie do ponownego użycia i recykling odpadów zebranych selektywnie oraz odpadów powstających w procesie sortowania;
- usunięcie z ustawy o odpadach 30% limitu udziału termicznego przekształcania odpadów komunalnych i pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych wraz z przepisami z nim związanymi, w tym uchylenie upoważnienia do wydania przez ministra właściwego ds. klimatu rozporządzenia w sprawie listy spalarni;
- przesunięcie terminów opracowania i przedłożenia sprawozdań z wojewódzkich planów gospodarki odpadami za lata 2017-2019 oraz krajowego planu gospodarki odpadami za lata 2017-2019;
- przesunięcie terminu utworzenia w BDO modułu potwierdzeń wykonania recyklingu/odzysku.