Rozwiązanie, które sankcjonuje, iż nie tylko organ wykonawczy decyduje o zatrudnieniu zapewnia osobie pełniącej funkcję skarbnika większą niezależność – wskazał wiceszef MSWiA Tomasz Szymański w odpowiedzi na interpelację w sprawie zmiany trybu zatrudniania skarbników z powołania na umowę o pracę.
Poseł Tadeusz Tomaszewski (Lewica) zwrócił się do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z interpelacją w sprawie trybu zatrudniania skarbników w jednostkach samorządu terytorialnego. Jak wyjaśnił poseł, środowisko skarbników wskazuje, że „zatrudnienie na podstawie powołania jest reliktem dawnego stanu prawnego i zapewnia słabą ochronę uzależnioną od czynników politycznych”. Pytał też, czemu w przypadku skarbników nie zastosowano trybu zatrudniania na podstawie umowy o pracę, tak jak zostało to uregulowane w przypadku sekretarzy.
Według MSWiA, wprowadzony w ustawach ustrojowych sposób powoływania i odwoływania skarbnika świadczy o dążeniu ustawodawcy do dobrej współpracy na linii skarbnik – wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa. W związku z tym resort nie planuje podejmowania prac legislacyjnych prowadzących do zmiany formy zatrudnienia skarbników.
„Rozwiązanie, które sankcjonuje, iż nie tylko organ wykonawczy decyduje o zatrudnieniu skarbnika zapewnia osobie pełniącej funkcję skarbnika większą niezależność – która jest istotna dla właściwej realizacji zadań nałożonych na skarbnika” – wskazał wiceszef MSWiA Tomasz Szymański.
W odpowiedzi na interpelację podkreślono, że stanowisko skarbnika dodatkowo zostało wyposażone w szerokie kompetencje związane ze sferą finansów publicznych. Jednym z narzędzi jest instytucja kontrasygnaty, która pozwala m.in. na kontrolę dyscypliny budżetowej.
„Skarbnik gminy (główny księgowy budżetu), który odmówił kontrasygnaty, a dokona jej jednak na pisemne polecenie zwierzchnika, jest zobligowany do powiadomienia o tym fakcie radę gminy oraz regionalną izbę obrachunkową. Obowiązek ciążący na skarbniku podlega wyłączeniu, jeśli wykonanie polecenia stanowiłoby przestępstwo, wykroczenie albo groziłoby niepowetowaną stratą. Wójt, który wydaje skarbnikowi pisemne polecenie dokonania kontrasygnaty, wbrew jego zastrzeżeniom, powinien liczyć się z tym, że dokonanie wymienionych czynności może powodować odpowiedzialność karną oraz odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych” – wskazano w odpowiedzi na interpelację.
Wiceminister dodał, że w obowiązujących rozwiązaniach prawnych zostały przewidziane tylko dwa przypadki, kiedy rada jest zobligowana do odwołania skarbnika. Chodzi o kwestie związane ze składaniem oświadczeń majątkowych oraz naruszeniem zakazów zawartych w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.
„Całokształt rozwiązań prawnych wskazuje, że status prawny skarbnika jest z jednej strony związany z funkcją kontrolną organu stanowiącego, natomiast zakres obowiązków ma gwarantować profesjonalną realizację zadań i przepisów prawa dotyczących finansów publicznych” – wskazał Szymański.
Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym powoływanie i odwoływanie skarbnika, który jest głównym księgowym budżetu należy do wyłącznej właściwości rady gminy. Uchwała podejmowana jest na wniosek wójta i jest ona źródłem stosunku pracy z powołania.
Prawa, obowiązki oraz formalne wymogi objęcia stanowiska skarbnika zostały określone w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Natomiast stosunek pracy skarbnika jednostki samorządu terytorialnego regulują przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, ustawy o pracownikach samorządowych, ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym oraz ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.
mr/