Nowelizacja ma zapewnić ochronę złóż kopalin w Polsce, usprawnić działalność organów nadzoru górniczego, a także wprowadzić definicję złoża strategicznego, które ze względu na swoje znaczenie dla gospodarki lub bezpieczeństwa kraju będzie podlegać szczególnej ochronie prawnej. Nowe przepisy pozwolą również na szersze niż obecnie prowadzenie podziemnego składowania dwutlenku węgla (CCS), także przez podmioty komercyjne. Ponadto mają umożliwić podziemne magazynowanie wodoru.

Zgodnie z nowelą, Prawa geologicznego dane złoże będzie mogło być uznane za strategiczne w drodze decyzji administracyjnej. Złoża, które zostaną udokumentowane, po wejściu w życie nowych przepisów będą mogły uzyskać status strategicznego po warunkiem spełniania kryteriów (znajdujących się w nowym prawie) oraz w drodze postępowania administracyjnego wszczętego z urzędu przez centralny organ administracji geologicznej. Dla złóż już udokumentowanych obowiązywać będzie dwuletni termin na dokonanie ich przeglądu, czy spełniają one kryteria złóż strategicznych.

Nowela określa też warunki koncesjonowania i wykorzystania surowców, w tym przesłanki do odmowy wydania koncesji. Ustawa liberalizuje przepisy dotyczące koncesjonowania działalności, jeśli chodzi o poszukiwanie i rozpoznawanie złóż niektórych kopalin. Dotyczy to m.in. węglowodorów, czyli ropy i gazu, oraz podziemnego, bezzbiornikowego magazynowania substancji i podziemnego składowania odpadów.

Ustawa ma również: przeciwdziałać nielegalnej eksploatacji złóż; wprowadzić wsparcie dla przedsiębiorców chcących inwestować w CCS; usuwać wątpliwości interpretacyjne, jeśli chodzi o ochronę złóż kopalin w Polsce; łączyć państwową służbę geologiczną z państwową służbą hydrogeologiczną.

Nowelizacja budziła obawy wśród samorządowców. Przedstawiciele Związku Gmin Wiejskich RP podnosili, że proponowane regulacje znacząco ingerują we władztwo planistyczne gmin na obszarze występowania złóż kopalin, a także wprowadzają wprost zakaz zabudowy nad złożami, które na podstawie decyzji administracyjnej zostaną uznane za strategiczne. 

MKiŚ: nowe prawo geologiczne nie ograniczy władztwa planistycznego gmin

Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapewniało, że nowe prawo geologiczne nie ograniczy władztwa planistycznego gmin, nie spowoduje wywłaszczeń bez odszkodowania, ani nie sprawi, że na terenach miast i wsi nie będzie możliwa zabudowa

pif/ mk/ js/