Powstanie rządowo-samorządowy zespół, który zajmie się monitorowaniem stanu finansowania zadań oświatowych – taka jest konkluzja wtorkowej debaty, w której wzięli udział samorządowcy, ministerstwo edukacji i resort finansów.
We wtorek, 15 września odbyło się specjalne posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego poświęcone wyłącznie oświacie – funkcjonowaniu szkół w warunkach epidemii i stanie finansowania zadań oświatowych.
Minister edukacji Dariusz Piontkowski podkreślał, że subwencja oświatowa z roku na rok wzrasta, mimo że spada liczba uczniów w systemie. Jak podaje MEN, w latach 2016-2020 subwencja oświatowa wzrosła o 9,5 mld złotych, a w samym 2020 r. o prawie o 3 mld zł w stosunku do roku poprzedniego, tj. o 6,2 proc., osiągając poziom prawie 50 mld zł.
Według MEN optymistyczne są także dane dotyczące dochodów samorządów. Jak przypomina resort, w 2019 r. o 11,8 mld zł wzrosły dochody własne JST. Wzrost ten sięgał 9,5 proc. i osiągnął poziom 135,8 mld zł (w 2018 roku była to kwota 124 mld zł). W 2019 r. dochody samorządów z PIT wzrosły w porównaniu do 2018 roku o 5,2 mld zł, tj. 10,3 proc. i wynoszą 56,1 mld zł. W 2019 r. dochody samorządów z tytułu udziału w podatku CIT wzrosły do 10,9 mld zł. Oznacza to wzrost o 1,2 mld zł w stosunku do 2018 r., tj. o 12,4 proc.
Wiceminister finansów Piotr Patkowski podkreślał przy tym, że wydatki samorządów na oświatę, przekraczające subwencję oświatową, pozostają w stałej relacji do PKB. W latach 2010 – 2016 wskaźnik ten wynosił 0,6 proc., od 2017 r. - 0,7 proc.
„Tutaj mamy constans. Nie widzimy po stronie samorządu terytorialnego, żeby ta relacja do PKB się zmieniała. Nie mamy realnego wzrostu, mamy oczywiście nominalny, ale nie mamy realnego wzrostu w stosunku do PKB wydatków samorządu terytorialnego” – komentował wiceminister.
Z tak pozytywną oceną stanu finansowania oświaty nie zgadzają się samorządowcy. „Jeśli chcemy rozmawiać o finansach samorządowych, to musimy rozmawiać o dochodach i o wydatkach” – podkreślał Andrzej Porawski, dyrektor Biura Związku Miast Polskich. „Ten wzrost dochodów, który państwo tak eksponujecie, jest niższy niż wzrost naszych wydatków, które biorą się nie z naszych fanaberii” – dodał.
„Kluczowe dla naszych problemów są kwestie związane z wynagrodzeniami nauczycieli. My chcemy, żeby nauczyciele zarabiali więcej, bo im się to należy, rzeczywiście wykonują ogromnie pozytywną pracę. Natomiast od marca 2018 r. wynagrodzenia [nauczycieli] wzrosły o 28,5 proc., a subwencja oświatowa wzrosła o 15,6 proc., czyli dwukrotnie wolniej” – wskazywał Marek Wójcik.
Z jego szacunków wynika, że samorządy powinny otrzymać w subwencji oświatowej w sumie o 5 mld zł więcej niż zaplanowano w budżecie państwa.
Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker jako współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego poinformował, że jest zgoda Ministerstwa Finansów, by powstał stały zespół ds. monitorowania finansów oświaty. Jak podkreślił Szefernaker, jest to rozwiązanie, „abyśmy w naszych rozmowach poszli krok do przodu”.
Pomysł został pozytywnie przyjęty przez stronę samorządową. Na kolejnym posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego ustalone mają być szczegóły dotyczące formuły i składu tego zespołu.
aba/