Obliczanie nagród jubileuszowych dla nauczycieli może powodować konflikt prawny. Problem rozbija się o uwzględnianie w dodatku godzin nadmiarowych. Swoją opinię w tej sprawie przedstawiła Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku.
Z wątpliwościami do Izby zwróciło się Centrum Obsługi Jednostek Powiatowych z Wysokiego Mazowieckiego. Włądze ośrodka zapytały m.in. kiedy należy wypłacić nagrodę jubileuszową, jakie składniki wynagrodzenia należy uwzględnić w podstawie wyliczenia oraz czy w podstawie nagrody jubileuszowej należy uwzględnić średnią godzin ponadwymiarowych za wrzesień 2024.
W odpowiedzi RIO przypomniała, że podstawę obliczenia nagrody jubileuszowej stanowi wynagrodzenie miesięczne przysługujące nauczycielowi w dniu nabycia prawa do nagrody, a jeżeli jest to dla nauczyciela korzystniejsze – wynagrodzenie przysługujące mu w dniu jej wypłaty.
Co ważne, w podstawie muszą znajdować się także dodatki, które w momencie uzyskania jubileuszu przysługują nauczycielowi.
"W podstawie naliczenia nagrody jubileuszowej należy uwzględnić: wynagrodzenie zasadnicze, dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny oraz za warunki pracy, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej, odrębne wynagrodzenie za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze wykonywane w dniu wolnym od pracy, wynagrodzenie za pracę w święto, jednorazowy dodatek uzupełniający, o którym mowa w art. 30a ust. 3 Karty Nauczyciela" - przypomniała RIO.
Sama nagroda obliczana jest w taki sam sposób, jak przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczyciela, o czym stanowi paragraf 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 października 2001 r.
Problem pojawia się jednak, gdy do podstawy za urlop (czyli też do podstawy nagrody jubileuszowej) oblicza się wysokość wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw.
Paragraf 4. rozporządzenia MEN tłumaczy, jak opłacane są nadgodziny nauczyciela. Zgodnie z nim wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw oblicza się, mnożąc przeciętną miesięczną liczbę godzin z okresu miesięcy danego roku szkolnego poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a jeżeli okres zatrudnienia jest krótszy od roku szkolnego – z tego okresu, przez godzinową stawkę wynagrodzenia przysługującą w miesiącu wykorzystywania urlopu.
Izba wskazała, że przywołany przepis nie przewiduje uwzględniania w średniej urlopowej godzin ponadwymiarowych i doraźnych zastępstw z miesiąca rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego, a więc w konsekwencji także z miesiąca nabycia prawa do nagrody lub
jej wypłaty – wskazując wyraźnie na miesiące poprzedzające miesiąc rozpoczęcia urlopu, a więc także miesiące poprzedzające miesiąc nabycia prawa do nagrody lub jej wypłaty, które przypadają w tym samym roku szkolnym.
"Z powyższego wynika zatem, że przy obliczaniu nagrody jubileuszowej, do której nauczyciele nabywają prawo lub otrzymują wypłatę we wrześniu (czyli w pierwszym miesiącu danego roku szkolnego) nie powinno uwzględniać się średniej z godzin ponadwymiarowych i doraźnych zastępstw, ponieważ w tym roku szkolnym nie ma miesięcy tego samego roku szkolnego, poprzedzających pierwszy miesiąc, z których mogłaby zostać wyliczona średnia z tych godzin" - czytamy w opinii RIO.
Jednocześnie Izba zwróciła uwagę na stanowisko Sadu Rejonowego Gdańsk-Południe wyrażone w wyroku z dnia 1 sierpnia 2019 r. (VI P 44/19). Zgodnie z nim, w przypadku nabycia przez nauczyciela prawa do nagrody jubileuszowej i wypłaty tej nagrody we wrześniu, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe należy obliczyć w wysokości średniej z miesięcy roku szkolnego poprzedzających 30 września".
RIO przywołała także interpretację MEN, które w 2011 roku zajęło analogiczne stanowisko w tej sprawie.
"Przepisy prawa powszechnie obowiązującego nie przewidują wprost przyjmowania godzin ponadwymiarowych i doraźnych zastępstw do podstawy naliczenia nagrody jubileuszowej, do której nauczyciel nabył prawo we wrześniu. W sprawie uwzględniania tych godzin – jak wyżej wykazano – występują rozbieżne stanowiska" - czytamy w stanowisku.
RIO zaznaczyła, że w przypadku nieuwzględnienia dodatkowych nadgodzin w nagrodzie należy jednak liczyć się z ewentualnością wystąpienia nauczyciela na drogę sądową, w oparciu o stanowisko wyrażone w przywołanym wyroku Sądu oraz prezentowane przez MEN.
mk/ mp/