MEN publikuje ważne informacje dotyczące organizacji kształcenia dzieci i uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

Od nowego roku obowiązują nowe przepisy wprowadzające obowiązek zatrudniania dodatkowych osób w przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których uczą się dzieci niepełnosprawne.

Nowe regulacje wprowadziły w przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęte dzieci i uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone – obowiązek dodatkowego zatrudniania: nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych lub specjalistów, albo w przypadku klas I–III szkoły podstawowej – asystenta nauczyciela, o którym mowa w art. 7 ust. 1e ustawy, bądź pomoc nauczyciela.

W związku z licznymi pytaniami rodziców, dyrektorów przedszkoli, szkół, poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz organów prowadzących przedszkola i szkoły, Ministerstwo Edukacji Narodowej informuje:

Kto decyduje o zatrudnieniu?

Decyzję w sprawie zatrudniania osób, które zapewnią wsparcie dzieciom/uczniom niepełnosprawnym podejmuje odpowiednio dyrektor przedszkola lub szkoły, albo osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego.
Analiza indywidualnych potrzeb dziecka lub ucznia może wskazywać na zasadność zapewnienia wsparcia ze strony nauczyciela czy specjalisty, którego przygotowanie w danej dziedzinie będzie mieć kluczowe znaczenie we wsparciu dziecka lub ucznia w codziennym funkcjonowaniu w szkole.
 
Natomiast w przypadku, gdy dziecko lub uczeń potrzebuje wyłącznie pomocy w zakresie wykonywania czynności samoobsługowych, przemieszczania się, czy właściwego kontaktu, zasadne może być zatrudnienie np. pomocy nauczyciela.

Zatrudnienie dodatkowego nauczyciela lub specjalisty może być również niezbędne do zaplanowania pracy z tym dzieckiem lub uczniem, realizacji zajęć rewalidacyjnych lub innych zajęć odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dziecka lub ucznia. Nie może być zatem utożsamiane wyłącznie z asystowaniem dziecku lub uczniowi podczas zajęć.

Zespół, co najmniej dwa razy w roku szkolnym, dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka lub ucznia, uwzględniając ocenę efektywności udzielanej mu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, oraz, w miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu. Oceny poziomu funkcjonowania dziecka lub ucznia i modyfikacji programu dokonuje się, w zależności od potrzeb, we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną oraz rodzicami dziecka lub ucznia i pełnoletnimi uczniami.

Jak podkreśla resort, intencją wprowadzanych zmian było zapewnienie każdemu dziecku/uczniowi posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone, wsparcia dodatkowej osoby, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych danego dziecka lub ucznia.

Jakie zadania wykonują dodatkowo zatrudnione osoby?

Specjaliści i pomoc nauczyciela realizują zadania wyznaczone przez dyrektora szkoły
Natomiast nauczyciele dodatkowo zatrudnieni:

a. prowadzą wspólnie z innymi nauczycielami zajęcia edukacyjne oraz wspólnie z innymi nauczycielami i specjalistami realizują zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie;
b. prowadzą wspólnie z innymi nauczycielami i specjalistami pracę wychowawczą z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym;
c. uczestniczą, w miarę potrzeb, w zajęciach edukacyjnych prowadzonych przez nauczycieli oraz w zintegrowanych działaniach i zajęciach, określonych w programie, realizowanych przez nauczycieli i specjalistów;
d. udzielają pomocy nauczycielom prowadzącym zajęcia edukacyjne oraz nauczycielom i specjalistom realizującym zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie, w doborze form i metod pracy z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym.

Dyrektor szkoły, uwzględniając indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dziecka lub ucznia niepełnosprawnego, wyznacza zajęcia edukacyjne oraz zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie, realizowane wspólnie z innymi nauczycielami przez nauczycieli lub w których nauczyciele ci uczestniczą.

Do zadań asystenta nauczyciela należy wspieranie nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze. Asystent wykonuje zadania wyłącznie pod kierunkiem nauczyciela (art. 7 ust. 1e-1g ustawy o systemie oświaty).

Czy wymagane są nowe orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego?

Jak wskazuje MEN, nie ma konieczności wydawania przez zespół orzekający nowego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, zawierającego zalecenia w tym zakresie, jeśli dziecko lub uczeń już posiada aktualne orzeczenie. Dotychczas wydane orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego zachowują swoją ważność na czas, na jaki zostały wydane.

Zakres wsparcia, jaki jest niezbędny dziecku/uczniowi posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wynika z zaleceń wskazanych w orzeczeniu (dotyczących rodzaju pomocy, jaka jest niezbędna dziecku lub uczniowi, co następnie będzie wskazówką dla dyrektora, czy powinien powierzyć te zadania nauczycielowi, specjaliście czy pomocy nauczyciela) oraz z wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka lub ucznia dokonanej przez zespół nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z tym dzieckiem lub uczniem.

W nowych orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego zespół orzekający publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, powinien uwzględnić regulacje z 2015r. (wskazać rodzaj wsparcia potrzebny konkretnemu dziecku lub uczniowi).

Źródło: MEN