Burmistrz Lidzbarka apeluje o wprowadzenie zajęć z korektywy i zdrowego odżywiania we wszystkich szkołach. MEN i MZ: we wrześniu będą badania w szkołach
Lidzbark Warmiński od dwóch lat wdraża projekt profilaktyki wad postawy i skoliozy oraz wad w obrębie kończyn dolnych u dzieci i młodzieży. Burmistrz Lidzbarka uważa, że potrzebny jest rządowy program, który wprowadzi zajęcia z korektywy i zdrowego odżywiania we wszystkich szkołach w Polsce. Celem pilotażowego programu „Lidzbark Warmiński bez wad postawy" skierowanego do przedszkolaków, uczniów i rodziców jest wczesna identyfikacja oraz zapobieganie pogłębianiu się i utrwalaniu wad postawy u dzieci.
- Wady postawy dzieci i młodzieży oraz otyłość stanowią bardzo poważny problem społeczny. Są coraz powszechniejsze, sprzyja im między innymi siedzący tryb życia - podkreśla Jacek Wiśniowski, burmistrz Lidzbarka Warmińskiego. Jego zdaniem rozwój technologii, korzystanie z komputera, smartfonów i siedzący tryb życia generuje wśród młodzieży i dzieci problemy z otyłością, choroby organów wewnętrznych, co może być przyczyną złego uksztaltowania budowy ciała.
Na początku programu w Lidzbarku Warmińskim ze środków samorządowych dokładnie przebadano układy kostne dzieci i młodzieży - od przedszkolaków po gimnazjalistów. Użyto urządzenia o nazwie kineod oraz podoskopu, którym fizjoterapeuci z przychodni lekarskiej „Medical" precyzyjnie zbadali i opisali wady kręgosłupa, klatki piersiowej oraz kończyn dolnych, np. płaskostopie, stopy koślawe, czy szpotawe. Wyniki badań trafiły m.in. do rodziców.
Przebadano 1650 dzieci i młodzieży z lidzbarskich szkół i przedszkoli. Okazało się, że prawie wszyscy wymagają zajęć korekcyjnych, a niemal połowa z nich wręcz rehabilitacji. - Najczęstszymi wadami (poczynając od głowy) naszych dzieci i młodzieży są: nieprawidłowe ustawienie głowy, asymetria szyi i nierówne ramiona, asymetria ustawienia łopatek, nierówne trójkąty talii, widoczny łuk skrzywienia (wał lędźwiowy) oraz skośna (skręcona) miednica - wymieniał dr Jaremi Sciepurko, konsultant medyczny projektu „Lidzbark Warmiński bez wad postawy" w prezentacji, w której omawiał wyniki badań dzieci i młodzieży oraz przedstawił przyczyny wad postawy.
W Lidzbarku 90 proc. dzieci ma problemy z łopatkami (odstające łopatki, asymetria ustawienia, odległości od kręgosłupa).
- W płaszczyźnie strzałkowej kręgosłupa żadne dziecko nie trzyma pionu, w płaszczyźnie strzałkowej kręgosłupa 90 proc. dzieci ma zbyt mały kąt krzywizn kręgosłupa i zbyt mały kąt nachylenia miednicy, co może w przyszłości skutkować dużą degradacją krążka międzykręgowego w wyniku małej amortyzacji kręgosłupa, w płaszczyźnie czołowej kręgosłupa można zauważyć shift tułowia, co wymaga już rehabilitacji, a nie zajęć korekcyjnych - wymienili autorzy badania.
Podobne wnioski badający wyciągnęli z badań dodatkowych, które przeprowadzono w marcu 2018 r.
W lidzbarskich przedszkolach gimnastyką korekcyjną powinno zostać objętych 96 proc. dziewczynek i 95 proc. chłopców, natomiast w podstawówkach - 79 proc. dziewcząt i 72 proc. chłopców, a w gimnazjach 62 proc. dziewcząt i 54 proc. chłopców.
- Bardziej jednak przerażają inne statystyki. Okazuje się, że 37,5 proc. gimnazjalistek powinna zostać poddanych rehabilitacji! Niestety, gimnazjalistów (chłopców) powinno się rehabilitować jeszcze więcej, bo aż 45,9 proc. - wskazali autorzy badań w Lidzbarku Warmińskim.
Nie jest dobrze też w szkołach podstawowych, gdzie na rehabilitację powinno pójść 20 proc. dziewcząt i 27 proc. chłopców. Rehabilitacja jest wskazana nawet wśród przedszkolaków - dotyczy to 3,3 proc. dziewczynek i 4,3 proc. chłopców.
Fundusze na finansowanie projektu w wysokości 140 tys. zł na wsparcie zajęć sportowych w szkołach, ze szczególnym uwzględnieniem gimnastyki korekcyjnej przyznało ministerstwo sportu i turystyki. Pieniądze lidzbardzki samorząd przeznaczył na doposażenie szklonych sal w sprzęty niezbędne do zajęć, wynagrodzenie dla prowadzących oraz wydanie broszur z zestawem ćwiczeń dla dzieci i kampanię promującą zdrowy styl życia. Do szkół i przedszkoli trafiły m.in. maty do ćwiczeń fitness, woreczki, laski i szarfy gimnastyczne, taśmy rehabilitacyjne, mini jeżyki, hula hop itp.
Uczniowie i najstarsze grupy przedszkolaków od maja 2018 r. mają w lidzbarskich Termach Warmińskich zajęcia, które są ukierunkowane na walkę z wadami postawy. Obejmują one naukę pływania oraz ćwiczenia korekcyjne na basenie. Od września uczniowie będą uczestniczyć w zajęciach korekcyjnych.
Urząd Lidzbarka Warmińskiego wydał także książeczkę zawierającą podstawowe ćwiczenia w takich wadach postawy jak skolioza, płaskostopie, plecy okrągłe, wklęsłe lub płaskie.
- Książeczka zawiera kilkadziesiąt prostych ćwiczeń, które rodzice mogą wykonywać z dziećmi w domu. W przyszłym roku jeszcze raz zostaną przeprowadzone badania w celu sprawdzenia rezultatu działań profilaktycznych, aby porównać wyniki z roku 2017 - zapowiadają realizatorzy projektu.
Burmistrz Lidzbarka Warmińskiego uważa, że projekt profilaktyki wad postawy i skoliozy powinien zostać wdrożony w całym kraju, dlatego jego dotychczasowe efekty przedstawił w ministerstwach: zdrowia, edukacji i sportu.
- Sport sam w sobie kształtuje nie tylko postawę ciała, ale i umysł np. determinację - podkreśla burmistrz Lidzbarka Warmińskiego, który sam przez kilka lat trenował motocross, kulturystykę i tenis stołowy, a obecnie biega.
Jego zdaniem, ćwiczenia korekcyjne powinny być wprowadzane już od przedszkola, kiedy ciało jest jeszcze bardzo plastyczne. Ćwiczenia korekcyjne powinny być też obliczone na walkę z otyłością - dodaje.
W ramach projektu ogólnopolskiego burmistrz proponuje wprowadzenie pogadanek z psychologiem o zdrowym odżywianiu. Chodzi o to, aby zwiększać świadomość dzieci na temat tego, jak na organizm wpływa to, co jemy.
- Problem jest ważki i wymaga podjęcia konkretnych działań - przyznała po spotkaniu z burmistrzem Lidzbarka Warmińskiego Joanna Wilewska, dyrektor departamentu wychowania i kształcenia integracyjnego w ministerstwie edukacji. Dlatego we wrześniu MEN planuje przeprowadzić w szkołach i przedszkolach badanie ankietowe, które wykaże jak wyglądają obecnie zajęcia z gimnastyki korekcyjnej.
- Pytania ankiety będą dotyczyły liczby dzieci objętych tymi zajęciami, liczbę specjalistów mających uprawnienia do ich prowadzenia oraz warunków, w jakich są prowadzone i z jakich środków są finansowane - zapowiedzieli eksperci ministerstwa edukacji. MEN zapyta też o badania przesiewowe w tym zakresie i wynikające z nich potrzeby.
Zdaniem burmistrza Lidzbarka Warmińskiego wdrożenie zajęć z korektywy we wszystkich szkołach w Polsce nie wiązałoby się z dużymi kosztami, jeśli zostałyby one wprowadzone do podstawy programowej z wychowania fizycznego jako korekta wad postawy i walka z otyłością. Poparcie dla projektu wyraziła Polska Krajowa Sieć Miast Cittaslow.
Do czynników zwiększających powstawanie wad postawy specjaliści zaliczają przede wszystkim: niewłaściwie dobrane stanowisko pracy ucznia (ławka i krzesło niedostosowane do wzrostu ucznia), niewłaściwe pozycje przyjmowane podczas pracy i wypoczynku, przeciążony „bagaż szkolny" i niewłaściwe jego noszenie, nadwagę, siedzący tryb życia oraz ograniczanie aktywności ruchowej dziecka.
- W tych przypadkach nieprawidłowości są na początku czynnościowe i stosunkowo łatwe do usunięcia. Rozwijająca się w ten sposób wada postawy, jeśli nie podejmuje się działań zapobiegawczych, „rośnie wraz z dzieckiem". Z czasem mogą pojawić się też trudne do usunięcia przykurcze, a w konsekwencji niemożliwe do usunięcia deformacje układu kostno-stawowego skutkujące poważnymi zaburzeniami zdrowia - czytamy w publikacji ministerstwa zdrowia „Profilaktyka wad postawy u dzieci i młodzieży w środowisku nauczania i wychowania - rekomendacje ekspertów", która może być pomocna przy planowaniu i realizacji działań na poziomie lokalnym.
Z publikacji ministerstwa zdrowia wynika, że występowanie wad postawy w wieku rozwojowym ocenia się na 50-60 proc. populacji zależnie od regionu.
Z danych Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (CSIOZ), w 2007 r. zdiagnozowano 417.381 zniekształceń kręgosłupa wśród dzieci i młodzieży (co stanowiło ponad 5 proc. dzieci i młodzieży w wieku 0-18 lat). Zmiany w elementach szkieletowych bezpośrednio związanych z kręgosłupem (klatka piersiowa, miednica) oraz zaburzenia pozostałych odcinków narządu ruchu (kończyn dolnych i górnych) stanowią w sumie 45-55 proc. ogółu wad postawy.
Więcej o projekcie: http://lwbezwadpostawy.pl/
Anna Mikołajczyk-Kłębek
amk/ woj/