Na jednostki sektora finansów publicznych prezes UODO może nałożyć nawet 100 tys. zł kary za nieprzestrzeganie przepisów o ochronie danych osobowych. Urząd wyjaśnia jak dokładnie wygląda ta procedura.

Pod koniec października Prezes UODO nałożył pierwszą karę pieniężną na podmiot publiczny - burmistrz Aleksandrowa Kujawskiego za nieprzestrzeganie RODO ma zapłacić 40 tys. zł. Decyzja budzi kontrowersje - sam urząd uważa, że jest "nieetyczna", sprawę komentują też prawnicy.

UODO podkreśla, że każda osoba fizyczna ma prawo do ochrony swoich danych osobowych, a na straży tego prawa stoi organ nadzorczy, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

Monitoruje i egzekwuje on przestrzeganie przepisów o ochronie danych osobowych oraz rozpatruje skargi wniesione przez osoby, których dane dotyczą.
Jest też jedynym organem umocowanym prawnie do wydawania wytycznych i interpretowania postanowień ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) i innych przepisów o ochronie danych osobowych.

Kiedy dochodzi do naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych, Prezes UODO reaguje "odpowiednio do wagi konkretnego naruszenia".

Prezes UODO może np.:

- wydawać ostrzeżenia dotyczące możliwości naruszenia RODO,
- udzielać upomnień,
- nakazać administratorowi lub podmiotowi przetwarzającemu spełnienie żądania osoby, której dane dotyczą,
- wprowadzić czasowe lub całkowite ograniczenia przetwarzania, w tym zakazu przetwarzania
- nałożyć, oprócz lub zamiast pozostałych środków naprawczych, administracyjną karę pieniężną.
 
Nałożenie administracyjnej kary pieniężnej lub wydanie ostrzeżenia nie wpływa na możliwość zastosowania przez Prezesa UODO innych uprawnień, czy też sankcji.

Urząd podkreśla, że nakładana kara "jest zawsze zindywidualizowana".

"Prezes UODO, wydając decyzję w konkretnej sprawie, analizuje stan faktyczny i prawny na dzień jej wydania. Nawet w przypadku dwóch podobnych zdarzeń, w jednym może zostać nałożona administracyjna kara finansowa, a w drugim nie. Przesądzić bowiem o tym mogą specyficzne okoliczności związane z tymi sprawami" - zapewnia UODO.

Kary pieniężne mają być nie tylko skuteczne i odstraszające, ale i proporcjonalne. Dlatego przy ich wymierzaniu Prezes UODO - jak zapewnia - musi brać pod uwagę aż 11 różnych czynników.

Istotne są m.in.: charakter, waga i czas trwania naruszenia; umyślny lub nieumyślny charakter naruszenia; działania podjęte przez administratora lub podmiot przetwarzający w celu zminimalizowania szkody poniesionej przez osoby, których dane dotyczą; stopień odpowiedzialności administratora lub podmiotu przetwarzającego z uwzględnieniem wdrożonych środków technicznych i organizacyjnych; wszelkie stosowne wcześniejsze naruszenia, zatem czy to było pierwsze naruszenie czy kolejne; stopień współpracy z Prezesem UODO w celu usunięcia naruszenia oraz złagodzenia jego ewentualnych negatywnych skutków;
kategorie danych osobowych, których dotyczyło naruszenie; sposób, w jaki Prezes UODO dowiedział się o naruszeniu, w szczególności, czy i w jakim zakresie administrator lub podmiot przetwarzający zgłosili naruszenie (np. czy sam zgłosił „wyciek danych").

Przepisy przewidują górne limity wysokości kar. Prezes UODO nakłada karę pieniężną za naruszenie w wysokości:

- do 10 mln euro lub do 2 proc. całkowitego rocznego światowego obrotu przedsiębiorstwa z poprzedniego roku obrotowego (zastosowanie ma kwota wyższa) za np.: nieprawidłowości w zakresie powierzenia przetwarzania danych; niewłaściwe prowadzenie rejestru czynności przetwarzania lub jego brak; czy niezgłoszenie naruszenia ochrony danych lub niezawiadomienie o naruszeniu osoby, której dane dotyczą;

- do 20 mln euro, a w przypadku przedsiębiorstwa - w wysokości do 4 proc. jego całkowitego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego, np. za przetwarzanie danych osobowych niezgodnych z zasadami RODO, niedotrzymanie warunku wyrażenia zgody na przetwarzanie danych, niedotrzymanie warunków przetwarzania szczególnych kategorii danych osobowych (tj. np. danych o stanie zdrowia, wyznaniu, orientacji seksualnej), niedopełnienie obowiązku informacyjnego, czy prawa do sprostowania;

- do 100 tys. złotych na jednostki sektora finansów publicznych, instytuty badawcze, czy Narodowy Bank Polski;

- do 10 tys. złotych na państwowe i samorządowe instytucje kultury

Środki z administracyjnej kary pieniężnej stanowią dochód budżetu państwa. Nie zasilają one  samego Urzędu.

Administracyjną karę pieniężną uiszcza się w terminie 14 dni od dnia upływu terminu na wniesienie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie albo od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu administracyjnego. Na wniosek podmiotu ukaranego Prezes UODO może odroczyć termin uiszczenia administracyjnej kary pieniężnej albo rozłożyć ją na raty jeżeli przemawia za tym ważny interes wnioskodawcy.

js/