Zwolnienie gmin z opłat za oświetlenie niektórych odcinków dróg ekspresowych i krajowych – zakłada projekt nowego prawa energetycznego. O tym, czy samorząd zapłaci za oświetlenie zdecyduje znaczenie danej drogi dla lokalnej społeczności. Wejście w życie projektu pozwoli zaoszczędzić gminom ok. 100 mln zł rocznie.

Posłowie PO przygotowali projekt nowelizacji ustawy Prawo energetyczne, który ma zmniejszyć obciążenia gmin kosztami finansowania oświetlenia dróg krajowych poza granicami terenu zabudowy. Drugim celem nowej ustawy jest podział tego obowiązku pomiędzy gminy, a zarządcę dróg krajowych, którym jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad.

Projekt przewiduje taki podział finansowania, który uwzględnia kryterium, jakim są potrzeby mieszkańców gminy. W nowej ustawie precyzyjnie określono miejsca, dla których powinno być zapewnione oświetlenie tj.: ulice, place, miejsca publiczne, i wszystkie kategorie dróg publicznych.

W przypadku dróg publicznych projekt wyodrębnia autostrady, drogi ekspresowe (wszystkie) oraz drogi krajowe (odcinki poza terenem zabudowy), które ze względu na ich przeznaczenie i warunki techniczne służą zaspokajaniu potrzeb ponadlokalnych.

Zgodnie z projektem planowanie i finansowanie oświetlenia na autostradach, drogach ekspresowych (wszystkich) oraz innych drogach krajowych (odcinki poza terenem zabudowy) zostanie wyodrębnione i pozostawione jako zadanie zarządcy tych dróg, czyli Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Projekt w tym zakresie stanowi odzwierciedlenie postulatów gmin podnoszących tranzytowy charakter dróg ekspresowych i obwodnic w ciągu dróg krajowych oraz brak odpowiednich środków finansowych na pokrycie finansowania oświetlenia dróg, które w niewielkiej części służą potrzebom lokalnej społeczności.

W praktyce bowiem występują przypadki, w których drogi krajowe charakteryzują się wyższymi parametrami technicznymi i nie mają znaczenia lokalnego np. obwodnice miejscowości, odcinki dróg ekspresowych, węzły drogowe. Drogi te stanowią głównie połączenia o charakterze regionalnym i tranzytowym, choć również częściowo obsługują ruch lokalny.

Gmina zachowa obowiązek finansowania oświetlenia dróg tylko wówczas, gdy będzie to wpływać na poziom bezpieczeństwa przede wszystkim ruchu lokalnego, zarówno samochodowego, rowerowego jak i pieszego. Zadanie to ma dotyczyć także dróg krajowych, innych niż autostrady i drogi ekspresowe, na odcinkach w granicach terenu zabudowy.

Jak tłumaczą autorzy projektu, wynika to z faktu, iż istnieje znaczna liczba dróg krajowych o niższych klasach technicznych, przebiegających przez teren zabudowy, które stanowią zazwyczaj na tych odcinkach ulice i których oświetlenie w sposób nie budzący najmniejszych wątpliwości, służy potrzebom mieszkańców gminy. Według posłów, w takiej sytuacji zasadne jest pozostawienie obowiązku finansowania oświetlenia tych odcinków dróg krajowych nadal w gestii gmin.

Podobna zasada dotyczy części dróg krajowych również poza terenem zabudowy przeznaczonych do ruchu pieszych lub rowerów (np. chodniki, ścieżki rowerowe itp.) wymagających odrębnego oświetlenia.

mp/Serwis Samorządowy PAP