Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej pod koniec października ubiegłego roku skierowało do konsultacji społecznych projekt nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Resort wskazywał wówczas, że projekt ma na celu m.in. poprawę procedur adopcyjnych, pozyskiwanie większej liczby kandydatów do adopcji na terenie kraju i zwiększenie liczby adopcji dzieci starszych przez polskie rodziny.

"Projekt cały czas jest w konsultacjach społecznych. Otrzymaliśmy ogromną liczbę uwag, dlatego zdecydowaliśmy się rozszerzyć tę nowelizację. W tej chwili trwają pracę nad nowymi, szerszymi założeniami" – poinformowała PAP wiceminister rodziny Barbara Socha.

Dodała, że nowe rozwiązania zostaną wypracowane wspólnie z różnymi środowiskami, m.in. z rodzinami zastępczymi. "Widzimy, że potrzeby są znacznie większe niż to, co pierwotnie przewidywaliśmy" – podkreśliła Socha.

Resort rodziny w uzasadnieniu do projektu tłumaczy, że głównym celem nowelizacji jest realizacja podjętej przez rząd w styczniu 2017 r. decyzji o ograniczeniu adopcji zagranicznych i wprowadzenie zmian służących pozyskiwaniu większej liczby kandydatów do przysposobienia dzieci w kraju.

Obecnie adopcje zagraniczne zostały ograniczone jedynie do sytuacji szczególnych. Stanowią one środek ostateczny i wyjątkowy, który znajduje zastosowanie jedynie wtedy, gdy mimo wszelkich możliwych starań nie uda się znaleźć w Polsce odpowiedniej rodziny adopcyjnej dla dziecka.

Zwrócono uwagę m.in. na potrzebę zwiększenia liczby adopcji dzieci starszych przez polskie rodziny. Obecnie jedynie ok. jednej trzeciej ogólnej liczby adopcji stanowią adopcje dzieci powyżej 7 lat, z czego ich istotną jej częścią sa adopcje wewnątrzrodzinne.

W ramach projektowanej regulacji przewidziano m.in. konieczność przeprowadzenia wstępnej oceny kandydata do przysposobienia i umożliwienia mu udziału w szkoleniu w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od zgłoszenia się przez niego do ośrodka adopcyjnego.

Nowelizacja ma także m.in. wprowadzić obowiązek wydawania wstępnej oceny o kandydatach do przysposobienia dziecka i opinii kwalifikacyjnej pisemnie w formie papierowej lub elektronicznej. Gdy są one negatywne, powinny dodatkowo zawierać szczegółowe uzasadnienie przyczyn wydania takiej opinii czy oceny, ewentualne wskazanie obszarów wymagających poprawy, z jednoczesnym pouczeniem o przysługującym prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Ponadto proponowana nowelizacja wprowadza istotne zmiany w zakresie prawa do urlopu ojcowskiego i urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, przysługujących rodzicom adopcyjnym.

Obecnie prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje rodzicom adopcyjnym, którzy przysposabiają dziecko w wieku do 7 lat, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 lat.

Projektowane zmiany przewidują, że pracownik, ojciec wychowujący dziecko, będzie miał prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 18 lat.

Ponadto pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka, będzie miał prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni w przypadku przyjęcia jednego dziecka, 31 tygodni w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci, 33 tygodni – w przypadku trojga dzieci, 35 tygodni w przypadku czworga dzieci i 37 tygodni w przypadku pięciorga i więcej dzieci (nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 18 lat).

Nowelizacja wprowadza również zmiany w zakresie prawa do świadczenia rodzicielskiego. Osoba, która przysposobiła dziecko w wieku powyżej 7 lat, będzie miała prawo do świadczenia rodzicielskiego w wymiarze 20 tygodni w przypadku przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka; 31 tygodni – gdy dzieci jest dwoje; 33 tygodni – troje dzieci; 35 tygodni – czworo dzieci; 37 tygodni – pięcioro i więcej dzieci – nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 18. lat.

Świadczenie rodzicielskie przysługuje niezależnie od dochodu rodziny i wynosi 1000 zł.

Jednocześnie projekt ma także wprowadzić jednolite kryteria w dostępie do jednorazowego świadczenia w wysokości 4000 zł, wynikającego z ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem" dla rodzin biologicznych oraz rodzin przysposabiających dziecko.

W projekcie ustawy przewidziano również regulacje poziomu wynagrodzeń rodzin zastępczych przez wprowadzenie gwarancji stanowiącej, że wynagrodzenie to nie może być niższe niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Gdy rodzina zastępcza zawodowa będzie pełnić funkcję pogotowia rodzinnego otrzyma miesięcznie wynagrodzenie nie niższe niż 124 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Obecnie rodzinie zastępczej zawodowej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka przysługuje wynagrodzenie nie niższe niż 2000 zł miesięcznie, a rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego nie niższe niż 2600 zł miesięcznie.

W projekcie uregulowano także kwestię monitoringu wizyjnego w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, w regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych i w interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych.

kkr/ jjk